TÔI VÀ CHÚNG TA
(Trích cảnh ba)
I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2 - trang 180)
- Nội dung của vở kịch: phản ánh cuộc đấu tranh gay gắt để thay đổi phương thức tổ chức, lề lối hoạt động sản xuất ở xí nghiệp Thắng Lợi; giữa hai lực lượng: bảo thủ và đổi mới.
- Chủ đề: Cuộc đấu tranh giữa cái cũ và cái mới.
- Vị trí của các nhân vật:
+ Phe bảo thủ: Nguyễn Chính, quản đốc Trương, thanh tra Trần Khắc.
+ Phe đổi mới: Hoàng Việt, Thanh, Lê Sơn cùng đại đa số anh chị em công nhân.
Câu 2 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2 - trang 180)
- Mâu thuẫn cơ bản của vở kịch: Mâu thuẫn giữa hai tư tưởng: Một bên là tư tưởng bảo thủ, lạc hậu, khư khư giữ nguyên tắc, quy chế cũ kĩ; một bên là tư tưởng năng động sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, khát khao đổi mới, phá bỏ cái cũ.
- Trong những năm 80 của thế kỉ XX, xã hội vận động theo hướng mới, song vẫn còn nền công nghiệp theo cơ chế quản lí cũ kĩ, kiểu chủ nghĩa tập thể đã lạc hậu, không phù hợp. Mâu thuẫn trong vở kịch này đề cập đến một vấn đề thời sự nóng hổi, có ý nghĩa đối với xã hội đương thời: cần loại bỏ cách nghĩ, cơ chế lạc hậu để phát triển sản xuất, đem lại quyền lợi, hạnh phúc cho mọi người.
Câu 3 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2 - trang 180)
- Tình huống trong cảnh ba: Khi Hoàng Việt quyết định thay đổi phương thức sản xuất, lề lối hoạt động ở xí nghiệp thì gặp sự chống đối quyết liệt của những người có tư tưởng bảo thủ, khư khư giữ lấy những nguyên tắc, quy chế đã lạc hậu như phó giám đốc Nguyễn Chính, quản đốc Trương.
- Mâu thuẫn cơ bản của vở kịch: mâu thuẫn giữa cái mới với cái cũ, giữa những con người có trí tuệ, bản lĩnh, dám nghĩ dám làm với những con người bảo thủ, lạc hậu.
Câu 4 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2 - trang 180)
- Giám đốc Hoàng Việt
+ Người lãnh đạo có tinh thần trách nhiệm cao, năng động, dám nghĩ, dám làm.
+ Thẳng thắn, trung thực, kiên quyết đấu tranh với niềm tin vào chân lí.
- Kĩ sư Lê Sơn:
+ Có năng lực, trình độ chuyên môn giỏi, gắn bó nhiều năm cùng xí nghiệp.
+ Sẵn sàng cùng Hoàng Việt cải tiến toàn diện hoạt động của xí nghiệp.
- Phó giám đốc Chính:
+ Máy móc, bảo thủ, gian ngoan, nhiều mánh khóe.
+ Vịn vào cơ chế, nguyên tắc để chống lại sự đổi mới, khéo luồn lót, xu nịnh.
- Quản đốc phân xưởng Trương là người suy nghĩ và làm việc như cái máy, thiếu tình người, thích tỏ ra quyền thế, hách dịch với chị em công nhân.
Câu 5 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2 - trang 180)
- Xu thế phát triển và kết thúc của xung đột kịch rất hợp lí, phù hợp với hoàn cảnh của đất nước và tình hình chung của đời sống xã hội.
II. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Giá trị nội dung
Để phát triển sản xuất, để đem lại quyền lợi, hạnh phúc cho mọi người, cần phá bỏ cách nghĩ, cơ chế lạc hậu, cũ kĩ, cần mạnh dạn đổi mới phương thức tổ chức, lề lối hoạt động. Đây là một quá trình đấu tranh gay gắt, cần những con người có trí tuệ và bản lĩnh, dám nghĩ dám làm.
2. Giá trị nghệ thuật
- Xây dựng tình huống kịch hấp dẫn.
- Nhân vật có tính cách rõ rệt.
III. GỢI Ý LUYỆN TẬP
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2 - trang 180)
Xí nghiệp thắng lợi trong những năm 80 đang đứng bên bờ vực thẳm, sắp phá sản. Hoàng Việt được cử về làm giám đốc, có nhiệm vụ cải thiện, phát triển hoạt động của xí nghiệp. Khi Hoàng Việt quyết định thay đổi phương thức sản xuất, lề lối hoạt động ở xí nghiệp thì gặp sự chống đối quyết liệt của những người có tư tưởng bảo thủ, khư khư giữ lấy những nguyên tắc, quy chế đã lạc hậu như phó giám đốc Nguyễn Chính, quản đốc Trương, thanh tra Trần Khắc. Kế hoạch của giám đốc Hoàng Việt vì lợi ích của mọi người và sự phát triển của xí nghiệp nên được những người có trình độ, năng lực như kíp trưởng phân xưởng Thanh, kĩ sư Lê Sơn và đa số anh chị em công nhân hưởng ứng, ủng hộ…
Gợi ý Văn 9 Soạn bài Tôi và chúng ta do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ