NHỮNG ĐỨA TRẺ
I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 233)
- Bố cục: 3 phần:
+ Phần 1 (Từ đầu cho đến “ấn em nó cúi xuống”): Tình bạn tuổi thơ trong trắng.
+ Phần 2 (Tiếp theo cho đến “cấm không được đến nhà tao”): Tình bạn bị cấm đoán.
+ Phần 3 (Còn lại): Tình bạn vẫn cứ tiếp diễn.
- Những chi tiết xuất hiện ở cả phần 1 và phần 3 tạo nên sự kết nối chặt chẽ: những đứa trẻ, những con chim, truyện cổ tích, người dì ghẻ, người bà hiền hậu.
Câu 2 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 233)
- Hoàn cảnh:
+ A-li-ô-sa mất bố, mẹ lại đi lấy chồng khác, ông ngoại hay đánh đòn, chỉ có bà là người hiền hậu.
+ Những đứa trẻ: sống trong cảnh giàu sang nhưng cũng chẳng sung sướng gì: mẹ chết, sống với dì ghẻ, bị cấm đoán, đánh đòn.
- Quan hệ giữa hai gia đình: Ông bà ngoại của A-li-ô-sa là hàng xóm với đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp nhưng hai gia đình thuộc những thành phần xã hội khác nhau (dân thường – quan chức giàu sang) nên đại tá không cho con chơi với A-li-ô-sa.
=> Đều thiếu tình thương nên chúng càng yêu thương, quý mến nhau, thân thiết như anh em ruột thịt.
Câu 3 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 233)
* Một số hình ảnh của ba đứa trẻ hàng xóm qua sự cảm nhận tinh tế của A-li-ô-sa:
- Trước khi thân quen, A-li-ô-sa cảm nhận: “Ba đứa cùng mặc áo cánh và quần dài màu xám, cùng đội mũ như nhau. Chúng có khuôn mặt tròn, mắt xám và giống nhau đến nỗi tôi chỉ có thể phân biệt được chúng theo tầm vóc”.
- Khi bọn trẻ nói chuyện mẹ chết, sống với dì ghẻ, A-li-ô-sa có cảm nhận: “Chúng ngồi sát nhau như những chú gà con”.
=> Hình ảnh này gợi lên vẻ tội nghiệp, đáng thương và sự cảm thông của A-li-ô-sa với nỗi bất hạnh của các bạn.
- Khi đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp xuất hiện và mắng: “Tức thì cả mấy đứa trẻ lặng lẽ bước ra khỏi chiếc xe và đi vào nhà, khiến tôi lại nghĩ đến những con ngỗng ngoan ngoãn”.
=> Hình ảnh gợi sự đáng thương của lũ trẻ và sự cảm thông của A-li-ô-sa với các bạn.
Câu 4 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 233)
- Chuyện đời thường và truyện cổ tích được lồng vào nhau:
+ Người “dì ghẻ”, “mẹ khác” gợi liên tưởng đến mụ dì ghẻ ác độc trong truyện cổ tích.
+ Người mẹ thật, người bà hiền hậu gợi liên tưởng đến tình yêu thương, khiến nhân vật lạc ngay vào không khí truyện cổ tích.
+ Chi tiết người bà nhân hậu cũng được kể lại với ấn tượng hiền hậu bằng giọng của truyện cổ tích: ngày trước, trước kia, đã có thời...
II. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Giá trị nội dung
Trong đoạn trích Những đứa trẻ, M.Go-rơ-ki đã thuật lại hết sức sinh động tình bạn thân thiết nảy sinh giữa ông hồi còn nhỏ với mấy đứa trẻ sống thiếu tình thương bên hoàng xóm, bất chấp những cản trở trong quan hệ xã hội lúc bấy giờ.
2. Giá trị nghệ thuật
- Kể chuyện giàu hình ảnh.
- Đan xen chuyện đời thường với chuyện cổ tích.
Gợi ý Văn 9 Soạn bài Những đứa trẻ do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.