MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 91)
Đọc đoạn trích.
Câu 2 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 91)
a. Đoạn trích kể về trận Quang Trung đánh đồn Ngọc Hồi. Trong trận đánh đó, Quang Trung giữ vai trò chỉ huy binh lính.
b. Các chi tiết miêu tả: “… lấy sáu chục tấm ván, cứ ghép liền ba tấm làm một bức, bên ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín”, “lưng giắt dao ngắn, hai mươi người khác đều cầm binh khí theo sau, dàn thành trận chữ “nhất”, vua Quang Trung cưỡi voi đi đốc thúc”, “khói tỏa mù trời, cách gang tấc không thấy gì”, “gấp rút sai đội khiêng ván vừa che vừa xông thẳng lên trước”, “quân Thanh chống không nổi, bỏ chạy tán loạn, giày xéo lên nhau mà chết”.
c.
- Các sự việc chính đã được nêu đầy đủ, nhưng nếu chỉ kể lại sự việc diễn ra như thế thì câu chuyện không sinh động, tài năng chỉ huy của vua Quang Trung không nổi bật.
- Yếu tố miêu tả làm cho câu chuyện trở nên sinh động, hấp dẫn, chân thực.
II. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
Trong văn bản tự sự, sự miêu tả cụ thể, chi tiết về cảnh vật, nhân vật và sự việc có tác dụng làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn, gợi cảm, sinh động.
III. GỢI Ý LUYỆN TẬP
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 92)
- Các yếu tố tả người trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”:
+ Tả Thúy Vân: “Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang./ Hoa cười ngọc thốt đoan trang,/ Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da”.
+ Tả Thúy Kiều: “Làn thu thủy nét xuân sơn,/ Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh”.
=> Tác dụng: làm nổi bật vẻ đẹp “Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười” của chị em Thúy Kiều.
- Các yếu tố tả cảnh trong đoạn trích “Cảnh ngày xuân”:
+ “Cỏ non xanh tận chân trời,/ Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.”
+ “Tà tà bóng ngả về tây,/ Chị em thơ thẩn dan tay ra về./ Bước dần theo ngọn tiểu khê,/ Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh./ Nao nao dòng nước uốn quanh,/ Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang”.
=> Tác dụng: làm nổi bật cảnh sắc mùa xuân.
Câu 2 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 92)
Tham khảo gợi ý: “… Vậy mà chẳng mấy chốc trời đã ngả sang chiều. Vầng dương đang tà tà ngả về tây. Khách bộ hành cũng thưa dần. Hai chị em chúng tôi cũng theo lối cũ mà về, đi chầm chậm vì còn muốn lưu lại trong lòng cái không khí của ngày xuân lâu hơn một chút nữa. Những người khác có lẽ cũng vậy. Chúng tôi men theo một dòng nước nhỏ. Nơi đó khung cảnh có phần thanh thoát, vắng lặng hơn. Trong cái nắng chiều vàng nhạt, trong tiết trời đã lạnh hơn khi chiều xuống, lòng chúng tôi nặng một nỗi buồn man mác…
Câu 3 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 92)
Tham khảo gợi ý: “Thúy Kiều và Thúy Vân tuyệt đẹp “mười phân vẹn mười” nhưng mỗi người lại mang vẻ đẹp riêng khác nhau. Thúy Vân có khuôn mặt đầy đặn, phúc hậu, tươi sáng như mặt trăng, lông mày sắc nét như con ngài, miệng cười tươi thắm như hoa, giọng nói trong trẻo thốt ra từ hàm răng ngọc ngà, mái tóc đen óng ả hơn mây, làn da trắng mịn màng hơn tuyết. Chân dung ấy hé mở tính cách, số phận của nàng. Vân có sự hòa hợp với thiên nhiên nên cuộc đời nàng bình yên, ít sóng gió. So với Thúy Vân, Kiều sắc sảo về trí tuệ, mặn mà về tâm hồn. Thúy Kiều có đôi mắt trong sáng, long lanh, linh hoạt như làn nước mùa thu, lông mày thanh tú nổi bật trên gương mặt trẻ trung như nét núi mùa xuân…”.
Hy vọng Soạn bài Miêu tả trong văn bản tự sự của ICAN soạn thảo giúp bạn học tốt Ngữ Văn 9 tốt hơn. Chúc bạn học tập vui vẻ