LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA
I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 115)
- Giống như các truyện cổ tích và truyện thơ Nôm khác, truyện Lục Vân Tiên được kết cấu theo hai tuyến nhân vật: chính nghĩa và gian tà. Tuyến nhân vật chính nghĩa gồm: Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga, Hớn Minh,…; tuyến nhân vật phi nghĩa gồm: Thái sư gian thần, cha con Võ Thái Loan, Trịnh Hâm, Bùi Kiệm.
- Đối với loại văn chương nhằm tuyên truyền đạo đức, kiểu kết cấu này mang đến cho người đọc niềm tin vững chắc vào triết lí: chính nghĩa nhất định thắng gian tà.
Câu 2 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 115)
- Lục Vân Tiên là một người anh hùng dũng cảm, hào hiệp, giàu lòng thương người:
+ Thái độ: Coi bọn cướp là hung đồ à Coi thường.
+ Hành động: Sẵn sàng chống trả bọn cướp, cho dù bọn cướp: “Truyền quân bốn phía bủa vây bịt bùng” nhưng Vân Tiên vẫn “tả đột hữu xông” và cuối cùng “dẹp tan lũ kiến bầy ong”>
- Lục Vân Tiên là một người lịch thiệp:
+ Khi Kiều Nguyệt Nga có ý định bước ra khỏi xe cảm tạ, Vân Tiên vội nói: “Khoan khoan ngồi đó chớ ra/ Nàng là phận gái, ta là phận trai”. Sau khi hiểu được hoàn cảnh của Kiều Nguyệt Nga, Vân Tiên tỏ ý cảm thông.
+ Khi Kiều Nguyệt Nga ngỏ ý tạ ơn, Lục Vân Tiên thẳng thắn từ chối: “Làm ơn há dễ trông người trả ơn”.
Câu 3 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 115)
- Kiều Nguyệt Nga là một hình mẫu của người phụ nữ đức hạnh:
+ Lời nói của Kiều Nguyệt Nga rất nhẹ nhàng, lễ phép, đúng mực: Khi xưng hô thông thường thì nói là chàng và thiếp, khi đề cao ân nhân thì gọi là quân tử và tiện thiếp, khi nói về việc đền ơn thì xưng tôi, thiếp và gọi Lục Vân Tiên là ngươi.
+ Việc Kiều Nguyệt Nga nghĩ: “Làm con đâu dám cãi cha/ Ví dầu ngàn dặm đường xa cũng đành” cho thấy nàng là người con có hiếu.
+ Việc Kiều Nguyệt Nga vì: “Gặp đây đương lúc giữa đàng/ Của tiền không có bạc vàng cũng không” nên không biết: “Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi” cho thấy Kiều Nguyệt Nga là người sống ân nghĩa.
Câu 4 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 115)
- Nhân vật trong đoạn trích chủ yếu được miêu tả qua hành động, cử chỉ và lời nói: hành động đánh cướp của Lục Vân Tiên, cử chỉ và lời hỏi thăm, lời đối đáp của Kiều Nguyệt Nga của chàng; lời đối đáp của Kiều Nguyệt Nga với Vân Tiên.
- Truyện Lục Vân Tiên gần với nhân vật trong truyện cổ tích cũng như truyện Nôm.
Câu 5 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 115)
- Tuy có dùng một số từ Hán Việt, điển cố văn học (khuê môn, thân vong, Triệu Tử phá vòng Đương Dang,…) nhưng nhìn chung ngôn ngữ thơ trong đoạn trích này mộc mạc, dễ hiểu, ít có sự trau chuốt, gọt giũa đến mức điêu luyện như ngôn ngữ Truyện Kiều. Ngôn ngữ ấy gần với lời ăn tiếng nói hàng ngày và mang màu sắc địa phương Nam Bộ: mầy, hay vầy,…
II. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Giá trị nội dung
Đoạn trích thể hiện khát vọng hành đạo giúp đời của tác giả và khắc họa những phẩm chất đẹp đẽ của hai nhân vật: Lục Vân Tiên tài ba, dũng cảm, trọng nghĩa khinh tài; Kiều Nguyệt Nga hiền hậu, nết na, ân tình.
2. Giá trị nghệ thuật
- Ngôn ngữ thơ mộc mạc, dễ hiểu.
- Nhân vật chủ yếu được miêu tả qua hành động, cử chỉ và lời nói.
III. GỢI Ý LUYỆN TẬP
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 116)
* Lời thoại của nhân vật Phong Lai: hung dữ, ngạo mạn, gian ác và vô học.
* Lời thoại của nhân vật Vân Tiên: mạnh mẽ, dứt khoát, hùng hồn (với Phong Lai), nhẹ nhàng với Nguyệt Nga, mang tinh thần nghĩa hiệp của bậc anh hùng hảo hán.
* Lời thoại của Kiều Nguyệt Nga: lời nói của một cô gái khuê các, thùy mị, nết na, có học thức.
Trên đây là gợi ý soạn bài Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga siêu ngắn gọn do giáo viên ICAN trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.