CHUYỆN CŨ TRONG PHỦ CHÚA TRỊNH
I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 63)
- Thói ăn chơi xa xỉ của chúa Trịnh và bọn quan lại hầu cận được miêu tả chủ yếu thông qua hai điều:
+ Thú dạo chơi ngắm cảnh: Để phục vụ cho việc dạo chơi ngắm cảnh, chúa Trịnh đã cho xây dựng các li cung trên Tây Hồ, núi Tử Trầm, núi Dũng Thúy,… Việc xây dựng đình đài cứ liên miên vừa tốn kém lại vừa mất nhiều công sức phục dịch…
+ Thú chơi chậu hoa cây cảnh: “Buổi ấy, bao nhiêu những loài trân cầm dị thú, cổ mộc quái thạch, chậu hoa cây cảnh ở chốn dân gian, chúa đều sức thu lấy, không thiếu một thứ gì”, “Có khi lấy cả cây đa to, cành lá rườm rà, từ bên bắc chở qua sông đem về. Nó giống như một cây cổ thụ mọc trên đầu non hốc đá, rễ dài đến vài trượng, phải một cơ binh mới khiêng nổi, lại bốn người đi kèm, đều cầm gươm, đánh thanh la đốc thúc quân lính khiêng đi cho đều tay”,…
- Lời văn ghi chép cụ thể, chân thực, sinh động.
- Kết thúc đoạn văn, tác giả ngầm dự báo sự suy tàn và sụp đổ của triều đình phong kiến thời vua Lê chúa Trịnh.
Câu 2 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 63)
- Bọn quan lại trong phủ chúa đã nhũng nhiễu nhân dân bằng những thủ đoạn trắng trợn, đê tiện, thô bạo:
+ Chúng dọa dẫm để cướp bóc dân lành: “nhà nào có chậu hoa cây cảnh, chim tốt khướu hay, thì biên ngay hai chữ “phụng thủ” vào”.
+ Chúng làm lén lút, không minh bạch: “Đêm đến, các cậu trèo qua tường thành lẻn ra, sai tay chân đem lính đến lấy phăng đi, rồi buộc cho tội đem giấu vật cung phụng để dọa lấy tiền”.
=> Các nhà giàu bị vu vạ “phải bỏ của ra kêu van chí chết, có khi phải đập bỏ núi non bộ, hoặc phá bỏ cây cảnh để tránh khỏi tai vạ”.
- Ý nghĩa của đoạn văn cuối: Đến gia đình quan tứ phẩm cũng sợ nạn nhũng nhiễu, cướp bóc của bọn quan lại cung giám nên phải chặt đi cây lê hoa trắng xóa thơm lừng và hai cây lựu trắng.
Câu 3 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 59)
- Nếu ở Chuyện người con gái Nam Xương có cốt truyện, có hư cấu và sáng tạo nghệ thuật thì ở bài tùy bút Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh chỉ là việc ghi chép lại sự thật đã diễn ra trong phủ chúa với những nhận xét, ý nghĩ, tình cảm của tác giả lồng vào một cách kín đáo.
II. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Giá trị nội dung
Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh phản ánh đời sống xa hoa của vua chúa và sự nhũng nhiễu của bọn quan lại thời Lê – Trịnh.
2. Giá trị nghệ thuật
Lối văn ghi chép sự việc cụ thể, chân thực, sinh động.
III. GỢI Ý LUYỆN TẬP
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 63)
Cuối thế kỉ XVIII, vua Lê chỉ là bù nhìn, quyền lực thực chất nằm trong tay của chúa Trịnh. Chúa sống một đời sống xa hoa với thú ăn chơi xa xỉ. Chúa cho xây dựng nhiều cung điện bởi “thích chơi đèn đuốc”, ngắm cảnh đẹp. Chúa tổ chức thường xuyên các cuộc dạo chơi Hồ Tây “mỗi tháng ba bốn lần”. Chúa tìm mọi cách cướp đoạt những của quý trong thiên hạ “bao nhiêu trân cầm dị thú, cổ mộc quái thạch, chậu hoa cây cảnh ở chốn dân gian, Chúa đều sức thu lấy, không thiếu một thứ gì”. Chính bởi lối sống ấy của Chúa mà bọn quan lại thời Lê – Trịnh “đục nước béo cò”, nhũng nhiễu nhân dân khiến cho dân rơi vào cảnh “sống dở chết dở”, lầm than khổ cực. Chúng vừa ăn cắp vừa la làng, vơ vét của cải thế gian để đầy túi của mình, mượn uy của Chúa để tác oai tác quái với dân đen.
Hy vọng Soạn bài Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh của ICAN soạn thảo giúp bạn học tốt Ngữ Văn 9 tốt hơn. Chúc bạn học tập vui vẻ