NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
I. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Nghĩa tường minh
Nghĩa tường minh là phần thông báo diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu.
2. Nghĩa hàm ý
Nghĩa hàm ý là phần thông báo tuy không được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhưng có thể suy ra từ những từ ngữ ấy.
II. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2 - trang 75)
- Qua câu “Trời ơi, chỉ còn có năm phút!”, em hiểu anh thanh niên muốn thông báo chỉ còn 5 phút để trò chuyện với ông họa sĩ và cô kĩ sư, đó là thời gian rất ngắn ngủi. Anh rất tiếc nuối vì thời gian trôi nhanh, không đủ để anh có thể chuyện trò lâu hơn với khách.
- Anh không nói thẳng điều đó với họa sĩ và cô kĩ sư vì anh còn ngại ngùng và muốn che giấu tình cảm của mình, không muốn mọi người vì anh mà muộn đi chuyến xe.
Câu 2 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2 - trang 75)
- Câu nói “Ô! Cô còn quên chiếc mùi soa đây này!” không có ẩn ý gì phía sau, anh thanh niên chỉ muốn nhắc cô kĩ sư đã để quên chiếc khăn mùi soa.
III. GỢI Ý LUYỆN TẬP
Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2 - trang 75)
a. Câu văn cho thấy ông họa sĩ cũng chưa muốn chia tay anh thanh niên:
- “Nhà họa sĩ tặc lưỡi đứng dậy”.
=> Thông qua từ “tặc lưỡi”, người đọc hiểu được ông họa sĩ rất tiếc nuối, không muốn chia tay với anh thanh niên, vẫn muốn cuộc chuyện trò tiếp tục.
b. Thái độ của cô gái trong câu cuối đoạn văn: “mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn và quay vội đi”. Thái độ ấy giúp em hiểu được cô gái muốn kín đáo gửi tặng anh thanh niên chiếc khăn, để kỉ niệm cho cuộc gặp gỡ tình cờ mà thú vị.
Câu 2 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2 - trang 75)
- Hàm ý của câu văn: “Tuổi già cần nước chè: ở Lào Cai đi sớm quá” có hàm ý: ông họa sĩ vẫn chưa được uống nước chè, bác lái xe muốn nhắn nhắc anh thanh niên nên về nhà pha chè mời khách.
Câu 3 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2 - trang 75)
- Câu có chứa hàm ý trong đoạn trích:
+ “Cơm chín rồi!”.
=> Hàm ý: Bé Thu mời ông Sáu vào ăn cơm.
Câu 4 (Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2 - trang 75)
a. Câu văn “Hà, nắng gớm, về nào…” là câu không chứa hàm ý. Vì nội dung thông báo của câu văn hiện lên trực tiếp từ các từ ngữ có trong câu:
- “nắng gớm”: hông báo trời rất nắng.
- “về nào”: thông báo ý định muốn về nhà.
b. Câu văn “Tôi thấy người ta đồn …” không có hàm ý. Vì nội dung thông báo của câu văn hiện lên trực tiếp từ các từ ngữ có trong câu: bà Hai nghe người làng đồn.
Gợi ý Văn 9 Soạn bài Nghĩa tường minh và hàm ý do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ