BÀI 21. SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI VÀ BẢO VỆ KIM LOẠI KHÔNG BỊ ĂN MÒN
A. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM
I. THẾ NÀO LÀ SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI?
Sự phá hủy kim loại, hợp kim do tác dụng hóa học trong môi trường được gọi là sự ăn mòn kim loại.
II. NHỮNG YẾU TỐ NÀO ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI?
a) Ảnh hưởng của các chất trong môi trường: Sự ăn mòn kim loại không xảy ra hoặc xảy ra nhanh hay chậm phụ thuộc vào thành phần của môi trường mà nó tiếp xúc.
b) Ảnh hưởng của nhiệt độ: nhiệt độ càng cao sự ăn mòn kim loại xảy ra càng nhanh.
III. LÀM THỂ NÀO ĐỂ BẢO VỆ CÁC ĐỒ VẬT KIM LOẠI KHÔNG BỊ ĂN MÒN?
1. Ngăn không cho kỉm loại tiếp xúc với môi trường.
Sơn, mạ, bôi dầu mỡ... lên trên bề mặt kim loại.
Để đồ vật nơi khô ráo,thường xuyên lau chùi sạch sẽ sau khi sử dụng cũng làm cho kim loại bị ăn mòn chậm hơn.
2. Chế tạo hợp kim ít bị ăn mòn
Người ta sản xuất một số hợp kim ít bị ăn mòn. Thí dụ như cho thêm vào thép một số kim loại như crom, niken làm tăng độ bền của thép với môi trường.
B. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP
Bài tập thuộc phần kiến thức sự ăn mòn kim loại chủ yếu là các bài tập lý thuyết. Do vậy học sinh cần ghi nhớ một số kiến thức sau để làm tốt bài tập liên quan đến sự ăn mòn kim loại:
- Sự phá hủy kim loại, hợp kim do tác dụng hóa học trong môi trường được gọi là sự ăn mòn kim loại.
- Những yếu tố nào ảnh hưởng đến sự ăn mòn kim loại?
+ Ảnh hưởng của các chất trong môi trường
+ Ảnh hưởng của nhiệt độ
- Làm thể nào để bảo vệ các đồ vật kim loại không bị ăn mòn?
+ Ngăn không cho kỉm loại tiếp xúc với môi trường.
+ Chế tạo hợp kim ít bị ăn mòn
C. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA
Bài 1 (trang 67 SGK Hoá học 9):
Thế nào là ăn mòn kim loại? Lấy ba ví dụ về ăn mòn kim loại xung quang ta.
Hướng dẫn giải:
– Sự phá hủy kim loại, hợp kim trong môi trường tự nhiên được gọi là sự ăn mòn kim loại.
– 3 ví dụ: Thanh cửa sổ bằng sắt bị ăn mòn, đinh ốc làm bằng hợp kim bị ăn mòn, vỏ tàu thủy bị ăn mòn.
Bài 2 (trang 67 SGK Hoá học 9):
Tại sao kim loại bị ăn mòn? Những yếu tố nào ảnh hưởng tới ăn mòn kim loại? Lấy ví dụ minh họa.
Hướng dẫn giải:
a) Nguyên nhân của sự ăn mòn kim loại: Trong không khí có oxi, trong nước mưa thường có axit yếu do khí CO2, SO2 và một số khí khác hòa tan. Trong nước biển thường có một số muối như NaCl, MgCl2 … Những chất này đã tác dụng với kim loại hoặc hợp kim sắt tạo gỉ sắt có màu nâu, xốp, giòn làm đồ vật bằng sắt bị ăn mòn.
b) Những yếu tố ảnh hưởng đến sự ăn mòn.
(1) Ảnh hưởng các chất trong môi trường: Sự ăn mòn kim loại xảy ra nhanh, chậm hoặc không xảy ra phụ thuộc vào môi trường. Ví dụ: Xe đạp để ở trong nhà sẽ lâu bị ăn mòn hơn xe đạp để ngoài sân tiếp xúc trực tiếp với nắng mưa.
(2) Ảnh hưởng của nhiệt độ: Nhiệt độ cao sẽ làm cho sự ăn mòn kim loại xảy ra nhanh hơn.
Ví dụ: Thanh sắt trong lò than bị ăn mòn nhanh hơn so với thanh sắt để ở nơi khô ráo, thoáng mát.
Bài 3 (trang 67 SGK Hoá học 9):
Nêu các biện pháp đã được sử dụng để bảo vệ kim loại không bị ăn mòn. Nêu hai ví dụ cụ thể mà bản thân em đã làm để bảo vệ đồ dùng bằng kim loại trong gia đình.
Hướng dẫn giải:
- Các biện pháp đã sử dụng để bảo vệ kim loại không bị ăn mòn:
1. Ngăn không cho kim loại tiếp xúc với môi trường: Sơn, mạ, bôi dầu mỡ lên trên bề mặt kim loại, các chất này không cho kim loại tiếp xúc.
2. Chế tạo hợp kim ít bị ăn mòn: Người ta sản xuất một số hợp kim ít bị ăn mòn, ví dụ như thép không gỉ (inox) để làm các vật dụng, máy móc …
- Hai ví dụ cụ thể mà bản thân em đã làm để bảo vệ đồ dùng bằng kim loại trong gia đình:
1. Sơn cánh cửa sắt.
2. Bôi mỡ lên ổ khóa.
Bài 4 (trang 67 SGK Hoá học 9):
Sự ăn mòn kim loại là hiện tượng vật lí hay hiện tượng hóa học? Lấy ví dụ chứng minh.
Hướng dẫn giải:
Sự ăn mòn kim loại là hiện tượng hóa học vì có sự biến đổi chất này thành chất khác.
Ví dụ: Dao sắt bị gỉ, kẽm bị ăn mòn trong dung dịch H2SO4, đinh sắt bị ăn mòn trong dung dịch axit HCl, vỏ tàu thủy bị gỉ.
Bài 5 (trang 67 SGK Hoá học 9):
Hãy chọn câu đúng: Con dao bằng thép không bị gỉ nếu:
a) Sau khi dùng, rửa sạch, lau khô.
b) Cắt chanh rồi không rửa.
c) Dùng xong, cất đi ngay.
d) Ngâm trong nước lâu ngày.
e) Ngâm trong muối một thời gian.
Hướng dẫn giải:
Chọn a).
Trên đây là gợi ý giải bài tập Hóa 9 bài Sự ăn mòn kim loại và bảo vệ kim loại không bị ăn mòn do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ