BÀI 52. ÁNH SÁNG TRẮNG VÀ ÁNH SÁNG MÀU
I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM
1. Nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu
a) Nguồn phát ánh sáng trắng
- Mặt Trời là nguồn phát ánh sáng trắng rất mạnh (lúc ban ngày).
- Các đèn dây tóc nóng sáng như bóng đèn pha xe ô tô, xe máy, bóng đèn pin...
b. Các nguồn phát ra ánh sáng màu
- Các đèn LED phát ra ánh sáng màu (màu đỏ, màu vàng, màu lục...).
- Bút laze thường dùng phát ra ánh sáng màu.
- Các đèn ống phát ra ánh sáng màu đỏ, màu tím... thường dùng trong quảng cáo.
- Một số loài sinh vật phát ra ánh sáng màu như sứa, mực, nấm...
2. Tạo ánh sáng màu bằng các tấm lọc màu
+ Tấm lọc màu có thể là một tấm kính màu, giấy bóng kính có màu, tấm nhựa trong có màu hay một lớp nước màu...
- Chiếu ánh sáng trắng qua một tấm lọc màu ta sẽ được ánh sáng có màu của tấm lọc.
- Chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc cùng màu ta sẽ được ánh sáng vẫn có màu đó.
- Chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc khác nhau sẽ không được ánh sáng màu đó nữa.
Kết luận: Nếu chiếu ánh sáng trắng hay ánh sáng màu qua tấm lọc cùng màu ta sẽ được ánh sáng có màu đó. Ánh sáng màu này khó truyền qua tấm lọc màu khác. Tấm lọc màu nào thì hấp thụ ít ánh sáng có màu đó nhưng hấp thụ nhiều ánh sáng có màu khác.
II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP
Phần này chủ yếu là những câu hỏi lí thuyết, các em cần nắm vững và vận dụng linh hoạt các kiến thức ở phần I để giải thích đúng hiện tượng của câu hỏi. Lưu ý một số nội dung sau:
- Trong thiên nhiên và trong cuộc sống, nhiều nguồn sáng có thể phát ra ánh sáng trắng hoặc ánh sáng màu.
- Mặt trời và các ngôi sao là các nguồn sáng phát ra ánh sáng trắng, các chất rắn bị nung nóng đến hàng nghìn độ cũng sẽ phát ra ánh sáng trắng.
- Các chất khí khi phát sáng thường phát ra ánh sáng màu.
- Có thể tạo ra ánh sáng màu bằng cách chiếu chùm sáng trắng qua tấm kính lọc màu, dùng tấm lọc màu nào ta sẽ được ánh sáng có màu của tấm lọc đó.
III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA
Câu C1 (trang 137 SGK Vật Lí 9):
Hãy cho biết màu của ánh sáng mà ta thu được sau các tấm lọc màu trong thí nghiệm 1 SGK.
Trả lời:
- Chiếu ánh sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ, ta được ánh sáng đỏ.
- Chiếu ánh sáng đỏ qua tấm lọc màu đỏ, ta được ánh sáng đỏ
- Chiếu ánh sáng đỏ qua tấm lọc màu xanh, ta không được ánh sáng đỏ, mà thấy tối.
Câu C2 (trang 138 SGK Vật Lí 9):
Hãy dùng những kiến thức đã học trong bài để giải thích kết quả của các thí nghiệm nêu trong bài.
Trả lời:
+ Đối với chùm sáng trắng có thể có hai giả thuyết mà ta không biết giả thuyết nào đúng, nếu không làm thêm thí nghiệm. Đó là:
- Chùm sáng trắng dễ bị nhuộm màu bởi các tấm lọc màu.
- Trong chùm ánh sáng trắng có vô số màu trong đó có ánh sáng đỏ. Tấm lọc màu đỏ cho ánh sáng đỏ đi qua.
+ Tấm lọc màu đỏ không hấp thụ ánh sáng đỏ, nên chùm sáng đỏ đi qua được tấm lọc màu đỏ
+ Tấm lọc màu xanh hấp thụ mạnh các ánh sáng màu không phải màu xanh, nên ánh sáng đỏ khó đi qua tấm lọc màu xanh và ta thấy tối.
Câu C3 (trang 138 SGK Vật Lí 9):
Ánh sáng đỏ, vàng ở các đèn sau và các đèn báo rẽ của xe máy được tạo ra như thế nào?
Trả lời:
Ánh sáng đỏ, vàng ở các đèn sau và các đèn báo rẽ của xe máy được tạo ra bằng cách chiếu ánh sáng trắng qua vỏ nhựa màu đỏ hay màu vàng. Các vỏ nhựa nằy đóng vai trò như các tấm lọc màu.
Câu C4 (trang 138 SGK Vật Lí 9):
Một bể nước nhỏ (như bể cá cảnh) có các thành bên trong suốt đựng nước pha mực đỏ có thể dùng như dụng cụ nào ở trên?
Trả lời:
Một bể nhỏ có thành trong suốt, đựng nước màu, có thể coi là tấm lọc màu đỏ.
Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài ánh sáng trắng và ánh sáng màu do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ