PHA CHẾ DUNG DỊCH
I. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM
1. Cách pha chế dung dịch theo nồng độ cho trước :
Có 2 kiểu pha chế:
- Pha chế dung dịch theo nồng độ phần trăm
- Pha chế dung dịch theo nồng độ mol
• Dù cách pha chế nào ta cũng cần xác định được chất nào là chất tan, chất nào là dung môi.
* Bài tập 1: Từ muối CuSO4, nước cất và các dụng cụ cần thiết, hãy tính toán và giới thiệu cách pha chế
a) 50 gam dung dịch CuSO4 10%.
b) 50 ml dung dịch CuSO4 1M
Hướng dẫn giải:
2. Cách pha loãng một dung dịch theo nồng độ cho trước
Bài tập 2: Có nước cất và những dụng cụ cần thiết hãy tính toán và giới thiệu các cách pha chế:
a) 100 ml dung dịch MgSO4 0,4M từ dung dịch MgSO4 2M.
b) 150 g dung dịch NaCl 2,5% từ dung dịch NaCl 10%.
Hướng dẫn giải:
II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP
1. Pha chế theo nồng độ cho trước
Có hai kiểu pha chế:
- Pha chế dung dịch theo nồng độ phần trăm
- Pha chế dung dịch theo nồng độ mol
2. Pha loãng hoặc cô đặc một dung dịch theo nồng độ cho trước
Đặc điểm:
Khi pha loãng thì nồng độ dung dịch giảm. Còn cô đặc thì nồng độ dung dịch tăng.
Dù pha loãng hay cô đặc thì khối lượng chất tan luôn luôn không thay đổi.
Có hai kiểu pha loãng:
- Pha loãng theo nồng độ mol.
- Pha loãng theo nồng độ phần trăm.
III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA
Bài 1 trang 149 SGK Hóa 8:
Làm bay hơi 60g nước từ dung dịch có nồng độ 15% được dung dịch mới có nồng độ 18%. Hãy xác định khối lượng của dung dịch ban đầu.
Hướng dẫn giải
- Gọi m là khối lượng dung dịch ban đầu
- Khối lượng dung dịch sau khi làm bay hơi nước là: (m-60)g.
- Khối lượng chất tan trước và sau là không đổi, nên ta có:
\( mct=\frac{15.m}{100}=\frac{18.(m-60)}{100}\)
⇔ 15.m = 18(m – 60)
⇔ 15m = 18m – 1080
⇔ 3m = 1080
⇔ m = 360 (g)
- Vậy khối lượng dung dịch ban đầu (trước khi bay hơi) là 360(g).
Bài 2 trang 149 SGK Hóa 8:
Đun nhẹ 20g dung dịch CuSO4 cho đến khi nước bay hơi hết, người ta thu được chất rắn màu trắng là CuSO4 khan. Chất này có khối lượng là 3,6g. Hãy xác định nồng độ phần trăm của dung dịch CuSO4.
Hướng dẫn giải
Ta có theo công thức: C%=\(\frac{mct}{mdd}.100=\frac{3,6}{20}\).100%= 18%
Vậy nồng độ phần trăm của dung dịch CuSO4 là 18%.
Bài 3 trang 149 SGK Hóa 8:
Cân lấy 10,6g Na2CO3 cho cốc chia độ có dung tích 0,5 lít. Rót từ từ nước cất vào cốc cho đến vạch 200ml. Khuấy nhẹ cho Na2CO3 tan hết, ta được dung dịch. Biết 1ml dung dịch này cho lượng là 1,05g.
Hãy xác định nồng độ phần trăm (C%) và nồng độ mol/l của dung dịch vừa pha chế được.
Hướng dẫn giải
• Nồng độ % của dung dịch Na2CO3.
mdd = V.d = 200.1,05 = 210g dung dịch Na2CO3.
C%Na2CO3 = (mct/mdd).100% = (10,6/210).100% = 5,05%
• Nồng độ mol/l của dung dịch Na2CO3.
- Ta có: 200ml = 0,2l.
\(N{{a}_{2}}C{{O}_{3}}=\frac{m}{M}=\frac{10,6}{106}=0,1mol\)
\(CM=\frac{n}{V}=\frac{0,1}{0,2}=0,5M\)
Bài 4* trang 149 SGK Hóa 8:
Hãy điền những giá trị chưa biết vào những ô trống trong bảng, bằng cách thực hiện các tính toán theo mỗi cột.
Hướng dẫn giải
• Dung dịch NaCl:
mdd = 30 + 170 = 200(g).
V=m/D = 200/1,1 ≈ 182(ml) = 0,182(l).
C% = (mct/mdd).100% = 15%
nNaCl = m/M = 30/58,5 = 0,51(mol)
⇒ CM = n/V = 0,51/0,182 = 2,8M.
• Dung dịch Ca(OH)2:
mdd = V.D = 200(g).
mH2O = mdd - mct = 200 - 0,148 = 199,852(g)
C% = (mct/mdd).100% = (0,148/200).100% = 0,074%
nCa(OH)2 = m/M = 0,148/74 = 0,002(mol)
V= mdd/D = 200/1 = 200ml = 0,2(l).
⇒ CM = n/V = 0,002/0,2 = 0,01M.
Tương tự với cách tính nồng độ CM của dung dịch BaCl2, KOH, CuSO4
Ta có bảng kết quả cuối cùng như sau:
Bài 5* trang 149 SGK Hóa 8:
Tìm độ tan của một muối trong nước bằng phương pháp thực nghiệm người ta có được những kết quả sau:
- Nhiệt độ của dung dịch muỗi bão hòa là 20oC.
- Chén sứ nung có khối lượng 60,26g.
- Chén sứ đựng dung dịch muối có khối lượng 86,26 g.
- Khối lượng chén nung và muối kết tinh sau khi làm bay hết hơi nước là 66,26 g.
Hãy xác định độ tan của muối ở nhiệt độ 20oC.
Hướng dẫn giải
mdd = 86,26 – 60,26 = 26 (gam)
mct = 66,26 – 60,26 = 6 (gam)
Vậy: m(H2O) = mdd – mct = 26 – 6 = 20 (gam)
Ở 20oC:
Cứ 6 gam muối tan trong 20 g nước tạo dung dịch bão hòa
Vậy: x gam muối tan trong 100 gam nước tạo dung dịch bão hòa
Vậy: x = 30 gam
Độ tan của muối ở 20oC là 30 gam
Hy vọng Hóa 8 Pha chế dung dịch của ICAN soạn thảo giúp bạn học Hoá 8 tốt hơn. Chúc các bạn học tập vui.