KHÔNG KHÍ – SỰ CHÁY
I. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM
1. THÀNH PHẦN CỦA KHÔNG KHÍ
1) không khí là hỗn hợp nhiều chất khí. Thành phần theo thể tích của không khí là 78% nitơ, 21% oxi, 1% các khí khác (khí cacbonic, hơi nước, khí hiếm,…)
2) Bảo vệ không khí trong lành, tránh ô nhiễm
a. Ô nhiễm môi trường
Không khí bị ô nhiễm gây nhiều tác hại đến sức khoẻ con người và đời sống của động vật, thự vật
Không khí bị ô nhiễm còn phá hại dần những công trình xây dung như cầu cống, nhà cửa, di tích lịch sử…
b. Các biện pháp nên làm là:
- Xử lí khí thải của các nhà máy, các lò đốt, các phương tiện giao thông…
- Bảo vệ rừng, trồng rừng, trồng cây xanh…
2. SỰ OXI HÓA CHẬM
Đó là sự oxi hóa có tỏa nhiệt nhưng không phát sáng.
Ví dụ: Al, Fe bị gỉ
+ Sự oxihoá chậm xảy ra trong cơ thể người.
3. SỰ CHÁY – ĐIỀU KIỆN PHÁT SINH VÀ DẬP TẮT SỰ CHÁY
1. Là sự oxi hóa có tỏa nhiệt và phát sáng.
Sự khác nhau giữa sự cháy trong oxi và trong không khí: cháy trong không khí diễn ra chậm hơn, tạo nhiệt độ thấp hơn trong oxi. Do trong không khí còn có nitơ với thể tích gấp 4 lần oxi, làm diện tích tiếp xúc của vật với oxi ít nên sự cháy diễn ra chậm hơn. Đồng thời, nhiệt tiêu hao còn dùng để đốt nóng khí nitơ nên nhiệt độ đạt được thấp hơn.
2. Điều kiện phát sinh và các biện pháp dập tắt sự cháy
+ Chất phải nóng đến nhiệt độ cháy.
+ Có đủ oxi cho sự cháy.
Cách dập tắt sự cháy:
+ Hạ nhiệt độ của chất cháy xuống dưới nhiệt độ cháy.
+ Cách li chất cháy với oxi.
II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP
1) Nhớ khái niệm thế nào là sự cháy:
- Sự cháy là sự oxi hoá có toả nhiệt và phát sáng
Ví dụ: Ga cháy, nến cháy…
Ví dụ: Nêu hiện tượng của phản ứng khi đốt cháy lưu huỳnh trong không khí và trong khí oxi?
Hướng dẫn làm:
Lưu huỳnh cháy trong không khí với ngọn lửa nhỏ, màu xanh nhạt; cháy trong khí oxi mãnh liệt hơn, tạo thành khí lưu huỳnh đioxit SO2 (còn gọi là khí sunfurơ).
2) Điều kiện phát sinh sự cháy để từ đó có biện pháp để dập tắt đám cháy.
Ví dụ: Muốn dập tắt ngọn lửa trên người hoặc ngọn lửa do xăng dầu cháy, người ta thường trùm vải hoặc phủ cát lên ngọn lửa, mà không dùng nước. Giải thích vì sao ?
Hướng dẫn làm:
Muốn dập tắt ngọn lửa trên người hoặc ngọn lửa do xăng dầu cháy, người ta thường trùm vải hoặc phủ cát lên ngọn lửa, mà không dùng nước. Nguyên nhân là vì xăng dầu nhẹ hơn nước, nên khi xăng dầu cháy nếu ta dập bằng nước thì nó sẽ lan tỏa nổi trên mặt nước khiến đám cháy còn lan rộng lớn và khó dập tắt hơn. Do đó khi ngọn lửa do xăng dầu cháy người ta hay thường dùng vải dày trùm hoặc phủ cát lên ngọn lửa để cách li ngọn lửa với oxi.
3) Biện pháp để bảo vệ không khí trong lành sau các đám cháy
Ví dụ: Để bảo vệ không khí trong lành chúng ta nên làm gì?
A. Chặt cây xây cầu cao tốc.
B. Đổ chất thải chưa qua xử lí ra môi trường.
C. Trồng cây xanh.
D. Xây thêm nhiều khu công nghiệp.
Hướng dẫn làm:
Để bảo vệ không khí trong lành chúng ta nên trồng nhiều cây xanh, phủ xanh đất trống đồi trọc.
III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA
Bài 1 (trang 99 SGK Hoá học 8):
Chọn câu trả lời đúng trong các câu sau đây về thành phần của không khí:
A. 21% khí nitơ, 78% oxi, 1% các khí khác (CO2, CO, khí hiếm,…).
B. 21% các khí khác, 78% khí nitơ, 1% khí oxi.
C. 21% khí oxi, 78% khí nitơ, 1% các khí khác.
D. 21% khí oxi, 78% các khí khác, 1% khí nitơ.
Hướng dẫn giải:
Thành phần của không khí: 21% khí oxi, 78% khí nitơ, 1% các khí khác.
Bài 2 (trang 99 SGK Hoá học 8):
Không khí bị ô nhiễm có thể gây ra những tác hại gì? Phải làm gì để bảo vệ không khí trong lành?
Hướng dẫn giải:
Không khí bị ô nhiễm, không những gây tác hại đến sức khỏe con người và đời sống thực vật mà còn phá hoại dần những công trình xây dựng, …
Để bảo vệ không khí trong lành ta cần phải thực hiện các biện pháp sau:
Phải xử lí khí thải các nhà máy các lò đốt, các phương tiện giao thông ... để hạn chế mức thấp nhất việc thải ra khí quyển các khí có hại như CO, CO2, bụi, khói,...
Bảo vệ rừng, phủ xanh đất trống đồi trọc, ngăn cấm các hiện tượng phá hoại, chặt phá rừng, …
Bài 3 (trang 99 SGK Hoá học 8):
Giải thích vì sao sự cháy trong không khí xảy ra chậm hơn và tạo ra nhiệt độ thấp hơn so với sự cháy trong oxi.
Hướng dẫn giải:
Sự cháy trong không khí xảy ra chậm hơn và tạo ra nhiệt độ thấp hơn so với sự cháy trong oxi. Đó là vì trong không khí, thể tích khí nitơ gấp 4 lần khí oxi, diện tích tiếp xúc của chất cháy với các phân tử oxi ít hơn nhiều lần nên sự cháy diễn ra chậm hơn. Một phần nhiệt tiêu hao để đốt nóng khí nitơ nên nhiệt độ đạt được thấp hơn.
Bài 4 (trang 99 SGK Hoá học 8):
Điểm giống nhau và khác nhau giữa sự cháy và sự oxi hóa chậm là gì?
Hướng dẫn giải:
Giống nhau: đều là sự oxi hóa có tỏa nhiệt
Khác nhau:
Sự oxi hóa chậm | Sự cháy |
Không phát sáng | Có phát sáng |
Bài 5 (trang 99 SGK Hoá học 8):
Những điều kiện cần thiết để cho một vật có thể cháy và tiếp tục cháy là gì?
Hướng dẫn giải:
Điều kiện cần thiết cho một vật có thể cháy được và tiếp tục cháy được:
- Chất phải nóng đến nhiệt độ cháy
- Phải đủ khí oxi cho sự cháy.
Bài 6 (trang 99 SGK Hoá học 8):
Muốn dập tắt ngọn lửa trên người hoặc ngọn lửa do xăng dầu cháy, người ta thường trùm vải dày hoặc phủ cát lên ngọn lửa, mà không dùng nước. Giải thích vì sao?
Hướng dẫn giải:
Muốn dập tắt ngọn lửa trên người hoặc ngọn lửa do xăng dầu cháy, người ta thường trùm vải hoặc phủ cát lên ngọn lửa, mà không dùng nước. Nguyên nhân là vì xăng dầu nhẹ hơn nước, nên khi xăng dầu cháy nếu ta dập bằng nước thì nó sẽ lan tỏa nổi trên mặt nước khiến đám cháy còn lan rộng lớn và khó dập tắt hơn. Do đó khi ngọn lửa do xăng dầu cháy người ta hay thường dùng vải dày trùm hoặc phủ cát lên ngọn lửa để cách li ngọn lửa với oxi.
Bài 7 (trang 99 SGK Hoá học 8):
Mỗi giờ 1 người lớn tuổi hít vào trung bình 0,5m3 không khí cơ thể giữ lại 1/3 lượng oxi có trong không khí đó. Như vậy thực tế mỗi người trong một ngày đêm cần trung bình:
a) Một thể tích không khí là bao nhiêu?
b) Một thể tích khí oxi là bao nhiêu?
(Giả sử các thể tích khí được đo ở đktc)
Hướng dẫn giải:
- Mỗi người lớn:
Trong 1 giờ cần: 0,5m3 không khí
Nên 24 giờ cần \(\to \) \(\frac{24.0,5}{1}\)= 12m3 không khí
\(\to \) Mỗi người trong một ngày đêm cần 12m3 không khí
- Do: VO2 = 1/5V(KK)
Mà trong 24h một người lớn cần 12m3 không khí
\(\to \) Trong 24h một người lớn cần hít \(\frac{1}{5}.12{{m}^{3}}\) không khí
Do cơ thể chỉ giữ lại 1/3 lượng O2 đã hít
\(\to \) Thực tế mỗi người trong 1 ngày đêm cần: \(\frac{1}{3}.\frac{1}{5}.12\)= 0,84 (m3)
Hy vọng Hóa 8 Không khí - Sự cháy của ICAN soạn thảo giúp bạn học Hoá 8 tốt hơn. Chúc các bạn học tập vui.