TÔI YÊU EM
I. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
Nội dung:
Bài thơ thấm đượm nỗi buồn của một mối tình đơn phương nhưng là nỗi buồn trong sáng của một tâm hồn chân thành, mãnh liệt, nhân hậu.
Nghệ thuật:
Bài thơ sử dụng ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng. Điệp khúc “Tôi yêu em” vừa sâu lắng vừa thiết tha, lan tỏa toàn bài thơ. Chất thơ toát ra từ cảm xúc chân thành, nồng nàn, mãnh liệt.
II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI
Câu 1: SGK – 60:
Điệp khúc Tôi yêu em là nổi bật cảm xúc chủ đạo của bài thơ. Điệp khúc lặp lại ba lần trong bài thơ vang lên như tiếng lòng say đắm, mãnh liệt, bền vững của thi sĩ đối với người yêu.
Bài thơ là lời từ giã cho mối tình không thành của Pu-skin dành cho người con gái xinh đẹp A.A. Ô - lê - nhi - na. Lời từ giã thấm đượm nỗi buồn của mối tình vô vọng nhưng vẫn đầy ắp một tình yêu nồng cháy, đằm thắm và luôn cầu mong cho người yêu được hạnh phúc. Cách ứng xử của Pu – skin đúng là một lời từ giã tình yêu thật đặc biệt, vẫn ngập tràn yêu thương không một chút hận thù, một lời cầu mong đầy tính nhân văn.
Câu 2: SGK – 60:
Giọng điệu bài thơ có sự chuyển biến trong bốn câu thơ đầu:
Tôi yêu em: đến nay chừng có thể
Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai;
Hai câu đầu, giọng thơ có chút gì như cân nhắc, dè dặt (chừng có thể, chưa hẳn) nhưng vẫn là một sự khẳng định trong tình cảm của nhà thơ. Mạch thơ chuyển đột ngột:
Nhưng không để em bận lòng thêm nữa
Hay hồn em phải gợn bóng u hoài
Đến hai câu thơ này, đã có sự can thiệp của lí trí khiến cảm xúc phải ghìm nén lại. Đó là phải “dập tắt ngọn lửa tình yêu” để tránh cho em phải bận lòng, tránh làm cho em phải buồn.
Tuy vậy, đến bốn câu thơ tiếp theo mạch cảm xúc lại tuôn trào:
Tôi yêu em âm thầm, không hi vọng,
Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen.
Nhịp thơ nhanh hơn với những từ lúc, khi, diễn tả những trạng thái tình yêu biến đổi vô cùng dồn dập. Nhân vật trữ tình bộc lộ thẳng thắn tâm hồn mình: một tình yêu âm thầm, không hi vọng như để tô đậm nét đặc biệt trong mối tình đơn phương này. Tuy vậy, mối tình ấy vẫn có đầy đủ mọi sắc thái của tình yêu: nỗi khổ đau âm thầm, niềm tuyệt vọng, lòng ghen tuông giày vò.
Trong mạch thơ như vậy, hai câu kết vừa nối tiếp vừa tự nhiên:
Tôi yêu em, yêu chân thành đằm thắm
Cầu cho em được người tình như tôi đã yêu em
Chính tình yêu chân thành, đằm thắm nên mới cầu mong người yêu em sẽ có được một người yêu em cũng chân thành, đằm thắm như tình yêu của mình. Chính sự chân thành và đằm thắm ấy là cái gốc của tấm lòng cao thượng trong tình yêu này. Tình yêu ở đây đã vượt ra khỏi sự hẹp hòi, ích kỉ mà hướng đến mà hướng đến một cách ứng xử đẹp, đầy nhân văn.
Câu 3: SGK – 60
Hai câu kết là bất ngờ, hàm chứa nhiều ý vị bởi nó thể hiện sự cao thượng, chân thành trong tình yêu của nhân vật trữ tình:
Bởi lẽ thông thường khi yêu, người ta thường ích kỷ. Yêu nhau càng thiết tha thì khi chia tay càng hậm hực, nhỏ nhen, hận thù. Bất ngờ ở đây là tình yêu của tác giả không giống tình yêu của đa số con người khác mà vượt lên trên hơn cả, cao hơn, đẹp hơn.
Tôi yêu em lặp lại lần thứ 3 nhằm khẳng định tình yêu sâu sắc, chân thành, không bao giờ phai nhạt của Puskin.
Và lời cầu chúc thể hiện tấm chân tình của nhân vật tôi, thể hiện cung bậc cảm xúc cao nhất của tình yêu: chân thành, mãnh liệt, đằm thắm. Lòng vị tha, cao thượng của nhân vật trữ tình đã vượt qua mọi ghen tuông, ích kỷ của bản thân để cho em được hạnh phúc như em mong muốn.
Đem đến cho ta một điều thật mới lạ trong tình yêu, cầu ming người yêu có hạnh phúc với người khác, nhưng người ấy cũng yêu chân thành, đằm thắm như mình.
Câu 4: SGK – 60:
Tôi yêu em là một trong những bài thơ tình nổi tiếng của Pu-skin. Bài thơ cũng chính là vẻ đẹp tâm hồn của Pu-skin: nồng nàn, chân thành, cao thượng.
Bài thơ thể hiện những tình cảm chân thành, cao thượng, nhân ái của tình yêu chứa đựng trong những lời lẽ giản dị, trong sáng nhất. Mặc dù bài thơ thấm đượm nỗi buồn của một mối tình vô vọng nhưng là nỗi buồn trong sáng của một tâm hồn yêu đương chân thành, mãnh liệt, nhân hậu, vị tha.
Những tình cảm chân thành, cao thượng, nhân ái của tình yêu chứa đựng những lời lẽ giản dị, trong sáng nhất.
Gợi ý Văn 11 Soạn bài Tôi yêu em do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ