LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN TỰ SỰ
I. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI
A. Đoạn văn trong văn bản tự sự
1. Khái niệm đoạn văn
- Đoạn văn là:
+ Một bộ phận của văn bản.
+ Gồm một số câu.
+ Thể hiện một ý khái quát (một chủ đề).
+ Thường có câu chủ đề: đặt ở đầu hoặc cuối đoạn, cũng có thể do người viết tự suy ra từ toàn đoạn.
2. Các loại đoạn văn
- Các đoạn (đoạn) mở bài: giới thiệu câu chuyện hoặc nhân vật.
- Các đoạn thân bài: kể diễn biến câu chuyện, sự việc hoạt động của các nhân vật.
- Các đoạn (đoạn) kết bài: kết truyện.
à Nội dung của mỗi đoạn tuy khác nhau nhưng đều có nhiệm vụ chung là thể hiện chủ đề và ý nghĩa của văn bản.
B. Cách viết đoạn văn trong bài văn tự sự
1. Bài tập 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 10, tập 1 – trang 97)
a) Các đoạn mở đầu và kết thúc thể hiện đúng dự kiến của tác giả, vì:
+ Đoạn văn mở đầu: Cảnh mở đầu là rừng xà nu được tả rất tạo hình.
+ Đoạn kết thúc: cảnh rừng xà nu như một vĩ thanh cứ xa dần, mờ dần, mờ dần bất tận.
- Giống nhau: Cả hai đoạn này đều tả cảnh rừng xà nu, tập trung thể hiện chủ đề tác phẩm và kết thúc, kết cấu vòng tròn hô ứng, giọng điệu trnag trọng, ngợi ca.
- Khác nhau:
+ Đoạn mở bài: tả cụ thể nhiều chi tiết, hình ảnh giàu chất tạo hình, lôi cuốn người đọc.
+ Đoạn kết bài: tập trung tả hình ảnh rừng xà nu cứ mờ dần, xa dần, đọng lại trong lòng người đọc những suy nghĩ về sự bất diệt của rừng cây, vùng đất, con người Tây Nguyên.
b) Rút kinh nghiệm về cách viết đoạn văn tự sự:
- Khi viết các đoạn mở đầu và kết thúc bài văn tự sự nên dự kiến trước và có ý tưởng từng đoạn.
- Các đoạn mở đầu và kết thúc có thể giống hoặc khác về đối tượng, nội dung, giọng điệu nhưng phải hô ứng nhau, tập trung thể hiện chủ đề.
2. Bài tập 2 (Sách giáo khoa Ngữ văn 10, tập 1 – trang 98)
a) – Đây là đoạn văn tự sự vì nó kể lại sự việc chị Dậu về làng Đông Xá đúng vào ngày cách mạng tháng 8 thắng lợi.
- Đoạn văn trên thuộc phần thân bài vì nó được kể sau phần mở bài (đã dự kiến). Tiếp theo sẽ còn những sự việc khác (đã dự kiến khi lập dàn ý).
b) Viết đoạn này, học sinh đã thành công ở các câu kể việc, tả người, nhưng còn lúng túng trong việc tả cảnh , nội tâm nhân vật.
3. Bài tập 3 (Sách giáo khoa Ngữ văn 10, tập 1 – trang 99)
Cách viết đoạn văn trong bài văn tự sự :
- Cần hình dung sự việc xảy ra như thế nào.
- Lần lượt kể lại diễn biến.
- Phải kết hợp sử dụng các phương tiện liên kết.
II. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
- Có nhiều loại ddoanjj văn trong văn bản tự sự. Đoạn (các đoạn) mở bài giới thiệu câu chuyện; các đoạn thân bài kể lại diễn biến của các sự việc; đoạn (các đoạn) kết bài kết thúc câu chuyện, tạo ấn tượng đới với suy nghĩ, cảm xúc của nguwoif đọc, người nghe.
- Để viết đoạn văn tự sự, cần hình dung sự việc xảy ra như thế nào rồi lần lượt kể lại diễn biến của nó, chú ý sử dụng các phương tiện liên kết câu để đoạn văn được mạch lạc, chặt chẽ.
III. GỢI Ý LUYỆN TẬP
1. Bài tập 1 (Sách giáo khoa Ngữ văn 10, tập 1 - trang 99)
a) Đoạn văn trích từ văn bản: “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê, ngữ văn 9, tập 2.
- Đoạn văn kể về sự việc cô gái thanh niên xung phong thời chiến tranh chống Mĩ đang phá bom mìn ở cao điểm để mở đường ra trận.
- Đoạn văn ở phần thân truyện. Trước và sau nó còn có những đoạn văn khác.
b) Những sai xót về ngôi kể:
- Không thống nhất khi sử dụng ngôi kể thứ nhất (nhân vật kể xưng tôi) nhưng lại dùng những từ như cô gái, cô, Phương Định nói về mình.
- Thay thế bằng tôi hoặc mình.
c) Bài học
Trong văn bản tự sự cần nhất quán về ngôi kể để tạo sự chặt chẽ, thống nhất và sự thuyết phục..
2. Bài tập 2 (Sách giáo khoa Ngữ văn 10, tập 1 – trang 99)
Gợi ý:
- Về tâm trạng của cô gái: đau đớn, xót xa vì lấy người mình không yêu thương, mong ngóng, chờ đợi người yêu đến giải thoát cho mình. Khi tiễn biệt thì lưu luyến, buồn đau khi người con gái phải lìa xa người yêu theo chồng.
- Về củ chỉ: cất bước theo chồng, vừa đi vừa ngoảnh lại. Nỗi mong ngóng người yêu “tới rừng ớt ngắt lá ớt ngồi chờ, tới rừng cà ngắt lá cà ngồi đợi”.
Gợi ý soạn bài Luyện tập viết đoạn văn tự sự ngắn gọn do giáo viên ICAN trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.