<h2 style="text-align:center;">BÀI 23. PHẢN ỨNG HỮU CƠ</h2><h2 style="text-align:justify;">A. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3>I. PHÂN LOẠI PHẢN ỨNG HỮU CƠ</h3>Dựa vào sự biến đổi thành phần và cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ, có thể phân chia các phản ứng hóa học hữu cơ thành các loại chính sau:1. Phản ứng thế- Là phản ứng trong đó một nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử trong phân tử hợp chất hữu cơ bị thay thế bởi một nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử khác.- Ví dụ:CH4 + Cl2 \(\xrightarrow{askt}\) CH3Cl + HCl2. Phản ứng cộng- Là phản ứng trong đó phân tử hợp chất hữu cơ kết hợp với phân tử khác tạo thành phân tử hợp chất mới.- Ví dụ:C2H4 + Br2 → C2H4Br23. Phản ứng tách- Là phản ứng trong đó hai hay nhiều nguyên tử bị tách ra khỏi phân tử hợp chất hữu cơ.- Ví dụ:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/Hoa11_HKI_43_1775ec6fe3.png?7529410.254999995" alt=""><h3>II. ĐẶC ĐIỂM CỦA PHẢN ỨNG HÓA HỌC TRONG HÓA HỌC HỮU CƠ</h3>- Phản ứng của các chất hữu cơ thường xảy ra chậm, do các liên kết trong phân tử các chất hữu cơ ít phân cực nên khó bị phân cắt.Ví dụ: Phản ứng este hóa của ancol etylic với axit axetic phải kéo dài nhiều giờ.- Phản ứng hữu cơ thường sinh ra hỗn hợp sản phẩm do các liên kết trong phân tử chất hữu cơ có độ bền khác nhau không nhiều, nên trong cùng một điều kiện, nhiều liên kết khác nhau có thể cùng bị phân cắt.Ví dụ: Khi cho clo tác dụng với metan (có ánh sáng khuếch tán) thu được hỗn hợp CH3Cl, CH2Cl2, CHCl3, ...<h2 style="text-align:justify;">B. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>Bài tập thuộc phần kiến thức phản ứng hữu cơ chủ yếu là các bài tập lý thuyết. Do vậy học sinh cần ghi nhớ khái niệm cũng như đặc điểm của các loại phản ứng hóa hữu cơ để làm tốt bài tập thuộc phần kiến thức này.<h2 style="text-align:justify;">C. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3>Bài 1 (trang 105 SGK Hóa học 11):</h3>Thế nào là phản ứng thế, phản ứng cộng, phản ứng tách? Cho thí dụ minh hoạHướng dẫn giải:Phản ứng thếPhản ứng thế là phản ứng trong đó một nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử trong phân tử hợp chất hữu cơ bị thay thế bởi một nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử khác.- Ví dụ: CH4 + Cl2 \(\xrightarrow{askt}\) CH3Cl + HClPhản ứng cộngPhản ứng cộng là phản ứng trong đó phân tử hợp chất hữu cơ kết hợp với phân tử khác tạo thành phân tử hợp chất mới.- Ví dụ: C2H4 + Br2 → C2H4Br2Phản ứng táchPhản ứng tách là phản ứng trong đó một hay nhiều nguyên tử bị tách ra khỏi phân tử hợp chất hữu cơ.- Ví dụ: CH3 – CH2 – OH \(\xrightarrow{{{H}_{2}}S{{O}_{4}},\text{ }{{170}^{o}}C}\) CH2 = CH2 + H2O<h3>Bài 2 (trang 105 SGK Hóa học 11):</h3>Cho phương trình hoá học của các phản ứng :a) C2H6 + Br2 →(đk: as) C2H5Br2 + HBr.b) C2H4 + Br2 → C2H4Br2c) C2H5OH + HBr →(đk: xt, to) C2H5Br H2O.d) C6H14 →(đk: xt, to) C3H6 + C3H8.e) C6H12 + H2 →(đk: xt, to) C6H14g) C6H14 →(đk: xt, to) C2H6 + C4H81. Thuộc loại phản ứng thế là các phản ứngA. a, b, c, d, e, g.B. a, c.C. d, e, gD. a, b, c, e, g.2. Thuộc loại phản ứng cộng là các phản ứngA. a, b, c, d, e, gB. a, c.C. d, e, gD. b, e.3. Thuộc loại phản ứng tách là các phản ứngA. d, gB. a, cC. d, e, gD. a, b, c, e, g.Hướng dẫn giải:1. Chọn B: a, c.2. Chọn D: b, e.3. Chọn A: d, g.<h3>Bài 3 (trang 105 SGK Hóa học 11):</h3>Viết phương trình hoá học của các phản ứng xảy ra theo sơ đồ sau:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/Hoa11_HKI_44_68b0e032ad.png?7529401.845000001" alt="">Trong các phản ứng trên, phản ứng nào thuộc loại phản ứng thế, phản ứng cộng, phản ứng tách?Hướng dẫn giải:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/Hoa11_HKI_45_6dfe890f4a.png?7529407.124999998" alt=""><h3>Bài 4 (trang 105 SGK Hóa học 11):</h3>Kết luận nào sau đây là đúng ?A. Phản ứng của các chất hữu cơ thường xảy ra rất nhanh.B. Phản ứng của các chất hữu cơ thường xảy ra rất chậm và theo nhiều hướng khác nhau.C. Phản ứng của các chất hữu cơ thường xảy ra rất chậm và chỉ theo một hướng xác định.D. Phản ứng của các chất hữu cơ thường xảy ra nhanh và không theo một hướng nhất định.Hướng dẫn giải:Chọn B.Gợi ý Hóa 11 phản ứng hữu cơ, lý thuyết trọng tâm, giải bài tập sách giáo khoa bài phản ứng hữu cơ do đội ngũ giáo viên ican trực tiếp biên soạn.

Phản ứng hữu cơ

Bài 23

<h2 style="text-align:center;">BÀI 38. HỆ THỐNG HOÁ VỀ HIĐROCACBON</h2>&nbsp;<h2 style="text-align:justify;">A. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3>1. HỆ THỐNG HÓA CÁC LOẠI HIĐROCACBON QUAN TRỌNG</h3><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_Hoa11_46_7fa7ffd281.png?6746383.975000004" alt=""><h3>2. SỰ CHUYỂN HÓA GIỮA CÁC LOẠI HIĐROCACBON</h3><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/Hoa11_47_0a4b2675cf.png?6746386.090000015" alt="">&nbsp;<h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>1. Phương pháp giải bài tập hoàn thành chuỗi phản ứngĐể làm tốt dạng bài này, học sinh cần ghi nhớ tính chất hóa học, cách điều chế các chất, để biết từ chất A tạo chất B thì nên sử dụng tính chất hóa học của chất A hay sử dụng cách điều chế chất B. Sau đó học sinh viết phương trình phản ứng minh họa cho quá trình từ chất A tạo chất B trong chuỗi phản ứng.2. Phương pháp giải bài tập đốt cháy hidrocacbonMột số công thức thường gặp khi đốt cháy các hidrocacbon:- Đốt cháy ankan CnH2n+2 ta có nankan = nH2O – nCO2 ;- Đốt cháy anken CnH2n ta có nH2O = nCO2 ;- Đốt cháy ankin CnH2n-2 ta có nankin = nCO2 – nH2O;- Đốt cháy benzen CnH2n-6 ta có nH2O &lt; nCO2 ;<h2 style="text-align:justify;">III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3>Bài 1 - trang 172 - SGK Hóa 11:</h3>So sánh tính chất hóa học của:a) anken với ankin b) ankan với ankylbenzen.Cho thí dụ minh họa.Hướng dẫn giải:a) So sánh tính chất hóa học anken và ankin:- Giống nhau:+ Cộng hiđro ( xúc tác Ni, t0)CH2=CH2 + H2 \(\xrightarrow{Ni,{{t}^{o}}}\) CH3-CH3CH≡CH + H2 \(\xrightarrow{Ni,{{t}^{o}}}\) CH3-CH3+ Cộng brom (dung dịch).CH2=CH2 + Br2 → CH2Br-CH2BrCH≡CH + 2Br2 → CHBr2-CHBr­2+ Cộng HX theo quy tắc Mac-côp-nhi-côp.CH2=CH2 + HCl →CH3-CH2ClCH≡CH + HCl \xrightarrow{xt,{{t}^{o}}} CHCl = CH2+ Làm mất màu dung dịch KMnO4.3CH≡CH + 4H2O + 8KMnO4 → 3(COOH)2 + 8MnO2↓ + 8KOH3CH2=CH2 +2KMnO4+ 4H2O → 3CH2(OH)-CH2(OH) + 2MnO2↓ + 2KOH- Khác nhau:+ Anken: Không có phản ứng thế bằng ion kim loại.+ Ankin: Ank-1-in có phản ứng thế bằng ion kim loại.CH≡CH + 2AgNO3 + 2NH3 → Ag-C≡C-Ag↓ (vàng) + 2NH4NO3b) So sánh ankan và ankylbenzen- Giống nhau:Phản ứng thế với halogen:CH3-CH2-CH3 + Cl2 \(\xrightarrow{a/s} \)CH3-CHCl-CH3 + HClC6H5CH3 + Cl2 \(\xrightarrow{a/s}\) C6H5CH2Cl + HCl- Khác nhau:Ankyl benzen có phản ứng cộng H2, phản ứng thế H trong vòng thơm, phản ứng oxi hóa không hoàn toàn với dd KMnO4 còn ankan thì không có.C6H5CH3 + H2 \(\xrightarrow{Ni,{{t}^{o}}}\) C6H11CH3C6H5CH3 +2KMnO4 \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\)C6H5COOK + 2MnO2↓ + KOH + H2O<h3 style="text-align:justify;">Bài 2 - trang 172 - SGK Hóa 11:</h3>Trình bày phương pháp hóa học:a) Phân biệt các khí đựng trong các bình riêng biệt không dán nhãn: H2, O2, CH4, C2H4, C2H2.b) Tách riêng khí CH4 từ hỗn hợp với lượng nhỏ các khí C2H4 và C2H2.Hướng dẫn giải:a) Phân biệt các bình đựng khí riêng biệt: H2, O2, CH4, C2H4, C2H2.-Dẫn từng khí qua dung dịch AgNO3 trong NH3, khí cho kết tủa vàng nhạt là C2H2.CH ≡ CH + 2AgNO3 + 2NH3 → AgC ≡ CAg ↓ + 2NH4NO3-Dẫn lần lượt 4 khí còn lại qua dung dịch brom, khí nào làm mất màu dung dịch bron là khí C2H4.CH2 = CH2 + Br2 → CH2Br – CH2Br-Ba khí còn lại, nhận ra khí O2 bằng tàn đóm còn than hồng: khí O2 làm tàn đóm bùng cháy.- Hai khí còn lại, cho lần lượt từng khí phản ứng với khí oxi, khí nào cho sản phẩm làm đục nước vôi trong là khí CH4.2H2 + O2 \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\) 2H2OCH4 + 2O2 \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\) CO2 + 2H2OCO2 + Ca(OH)2 → CaCO3 + H2O- Khí còn lại là khí H2.b) Cho hỗn hợp khí đi qua dung dịch Br2 dư, C2H4 và C2H2 sẽ tác dụng hết với dung dịch Br2, khí đi ra là metan.CH2=CH2 + Br2 → BrCH2-CH2BrCH≡CH + 2Br2 → Br2CH-CHBr2<h3>Bài 3 - trang 172 - SGK Hóa 11:</h3>Viết phương trình hóa học của các phản ứng hoàn thành dãy chuyển hóa sau:a) Etan →etilen →polietilen.b) Metan →axetilen →vinylaxetilen →butanđien →polibutađien.c) Benzen → brombenzen.Hướng dẫn giải:a)(1) CH3-CH3 \(\xrightarrow{xt,{{t}^{o}}}\)CH2=CH2 + H2(2) nCH2=CH2 \(&nbsp;\xrightarrow{p,xt,{{t}^{o}}}\) ( -CH2-CH2-)nb)(1) CH4 \(\xrightarrow{lam\text{ }lanh\text{ }nhanh,\text{ }{{1500}^{o}}C}\) C2H2 + 3H2(2) 2C2H2 \(\xrightarrow{p,xt,{{t}^{o}}}\)CH≡C-CH=CH2(3) CH≡C-CH=CH2 + H2 \(\xrightarrow{p,xt,{{t}^{o}}}\)CH2=CH-CH=CH2(4) nCH2=CH-CH=CH2 \(\xrightarrow{p,xt,{{t}^{o}}}\) (-CH2-CH=CH-CH2-)nc)C6H6+Br2 \(\xrightarrow{xt:\,bot\,Fe}\) C6H5Br + HBr<h3>Bài 4 - trang 172 - SGK Hóa 11:</h3>Viết phương trình hóa học tổng quát của phản ứng đốt cháy các loại hiđrocacbon đã nêu trong bảng 7.2. Nhận xét về tỉ lệ giữa số mol CO2 và số mol H2O trong sản phẩm của mỗi loại hiđrocacbon.Hướng dẫn giải:Ankan có CTTQ: CnH2n+2CnH2n+2 +(3n+1)/2O2 \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\)nCO2 + (n+1)H2ODựa vào PTHH ta thấy: nH2O &gt; nCO2 =&gt; nCO2/nH2O &lt; 1.Anken có CTTQ : CnH2nCnH2n + 3n/2O2 \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\)nCO2 + nH2ODựa vào PTHH ta thấy: nH2O = nCO2 =&gt; nCO2/nH2O = 1.Ankin có CTTQ: CnH2n-2CnH2n-2 + 3n−12O2 \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\)nCO2 + (n-1)H2ODựa vào PTHH ta thấy: nH2O &lt; nCO2 =&gt; nCO2/nH2O &gt; 1.Ankylbenzen CTTQ: CnH2n-6CnH2n-6 + (3n−3)/2O2 \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\)nCO2 + (n-3)H2ODựa vào PTHH ta thấy: nH2O &lt; nCO2 =&gt; nCO2/nH2O &gt; 1.Bài 5 - trang 172 - SGK Hóa 11:Khi đốt cháy hoàn toàn hiđrocacbon X (là chất lỏng ở điều kiện thường) thu được CO2 và H2O có số mol theo tỉ lệ 2 : 1. Công thức phân tử của X có thể là công thức nào sau đây?A. C4H4. B. C5H12.C. C6H6. D. C2H2.Hướng dẫn giải:Chọn C.Ta có: nCO2 : nH2O = 2 : 1Do nH2O = 2nH =&gt; nC : nH = 2 : 2 = 1 : 1=&gt;Công thức đơn giản của X là (CH)n­ (Có đáp án A, C, D phù hợp).Do X là chất lỏng nên X chỉ có thể là benzen C6H6 (do C4H4, C2H2 là chất khí).Trên đây là Hoá 11 hệ thống hóa về hidrocacbon mà ICAN soạn thảo. Cảm ơn bạn đã theo dõi và chia sẻ nhé. Chúc các bạn học vui vẻ.

Hệ thống hoá về hiđrocacbon

Bài 38

Nguồn hiđrocacbon thiên nhiên

Bài 37

BÀI 47. BÀI THỰC HÀNH 6: TÍNH CHẤT CỦA ANĐEHIT VÀ AXIT CACBOXYLIC&nbsp;&nbsp;1. Dụng cụ thí nghiệm: Ống nghiệm, ống nhỏ giọt, cốc thủy tinh 100ml, đũa thủy tinh, đèn cồn, giá thí nghiệm, giá để ống nghiệm.2. Hóa chất: Andehit fomic, axit axetic đặc, H2SO4 đặc, dung dịch AgNO3 1%, dung dịch NH3, dung dịch Na2CO3 đặc, dung dịch NaCl bão hòa, giấy quỳ.<h2>Thí nghiệm 1: Phản ứng tráng bạc</h2>a) Cách tiến hành:+ Cho 1ml dung dịch AgNO3 1% vào ống nghiệm sạch, lắc nhẹ+ Nhỏ từ từ từng giọt dung dịch NH3 2M vào ống nghiệm đến khi kết tủa sinh ra bị hòa tan hết.+ Nhỏ tiếp 3-5 giọt dung dịch andehit fomic, sau đó đun nóng nhẹ hỗn hợp trong 2 phút ở khoảng 60-70oCb) Hiện tượng:Có 1 lớp kim loại màu xám bám vào ống nghiệm, đó chính là Agc) Giải thích:Cation Ag+ tạo phức với NH3, phức này tan trong nước, andehit khử ion bạc trong phức đó tạo thành kim loại bạc bám vào thành ống nghiệmPhương trình pư:HCHO + 4AgNO3 + 6NH3 + 2H2O → (NH4)2CO3 + 4Ag↓ + 4NH4NO3<h2>Thí nghiệm 2: Phản ứng của axit axetic với quỳ tím, natri cacbonat</h2>a) Tác dụng của axit axetic với giấy quỳ tím:- Cách tiến hành: Nhúng đầu thủy tinh vào dung dịch axit axetic 10% sau đó chấm vào mẫu giấy quỳ tím.- Hiện tượng: Giấy quỳ hóa hồng do trong nước axit axetic phân li như sauCH3COOH ⇋ CH3COO– + H+b) Phản ứng của axit axetic với Na2CO3- Cách tiến hành: Rót 1-2ml dung dịch axit axetic đậm đặc vào ống nghiệm đựng 1-2ml dung dịch Na2CO3 đặc. Đưa que diêm đang cháy vào miệng ống nghiệm.- Hiện tượng: Ống nghiệm sủi bọt khí, que diêm đang cháy vụt tắt. Do trong ống nghiệm xảy ra phản ứng sau:2CH3COOH + Na2CO3 → 2CH3COONa + CO2↑ + H2OHy vọng bài thực hành 6 hóa 11 của ICAN soạn thảo giúp bạn học Hoá 11 tốt hơn. Chúc các bạn học tập vui.

Lớp 11

Tuần này học gì

Tài liệu học tập Lớp 11

Ngữ Văn 11

Toán 11

Tiếng Anh 11

Vật lý 11

Hóa học 11

Thi thử Lớp 11

Sổ tay câu hỏi thường gặp Lớp 11