UNIT 9: ENGLISH IN THE WORLDTIẾNG ANH TRÊN THẾ GIỚI<h2 style="text-align:center;">Lesson 4: COMMUNCATION</h2><h2>Task 1:&nbsp;Make notes about yourself.&nbsp;(Hoàn thành đoạn ghi chú về bản thân bạn.)</h2>Tạm dịch1.&nbsp;Bạn học tiếng Anh bao lâu rồi?2.&nbsp;Bạn nhớ gì về lớp học tiếng Anh đầu tiên?3.Bạn đã tham gia kỳ thi tiếng Anh nào rồi?4.Tại sao bây giờ bạn thích học tiếng Anh?5.Bạn muốn đến những nước nói tiếng Anh nào?6.Bạn nghĩ trình độ tiếng Anh bây giờ của bạn là gì?7.Bạn có thể cải thiện tiếng Anh bên ngoài lớp học như thế nào?8.Bạn muốn sử dụng tiếng Anh vì mục đích nào trong tương lai?9.Bạn thích gì về ngôn ngữ tiếng Anh?10.Bạn không thích gì về tiếng Anh?Tạm dịch1.&nbsp;Bạn học tiếng Anh bao lâu rồi?2.&nbsp;Bạn nhớ gì về lớp học tiếng Anh đầu tiên?3.Bạn đã tham gia kỳ thi tiếng Anh nào rồi?4.Tại sao bây giờ bạn thích học tiếng Anh?5.Bạn muốn đến những nước nói tiếng Anh nào?6.Bạn nghĩ trình độ tiếng Anh bây giờ của bạn là gì?7.Bạn có thể cải thiện tiếng Anh bên ngoài lớp học như thế nào?8.Bạn muốn sử dụng tiếng Anh vì mục đích nào trong tương lai?9.Bạn thích gì về ngôn ngữ tiếng Anh?10. Bạn không thích gì về tiếng Anh?<h2>Task 2:&nbsp;Work in pairs. Take turns to ask and answer the questions in 1. Make notes about your partner. How many things do you have in common?&nbsp;(Làm việc theo cặp. Luân phiên để hỏi và trả lời các câu hỏi trong bài 1. Tạo ghi chú về bạn của bạn. Có ba nhiêu điều chung giữa cả hai?)</h2><h2>Task 3:&nbsp;Work in groups. Tell your group the things that you and your partner have in common&nbsp;(Làm việc theo nhóm. Nói với nhóm của bạn về những điều mà bạn với bạn của bạn có điểm chung)</h2>

Unit 9: English in the world - Communication

Communication (trang 37)

Chương 1

Lý 9

ĐIỆN HỌC

Chương 3

QUANG HỌC

Chương 4

SỰ BẢO TOÀN VÀ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG

Chương 2

ĐIỆN TỪ HỌC

Bài 1

Sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn

ĐIỆN TRỞ CỦA DÂY DẪN – ĐỊNH LUẬT ÔM

Bài 2

Điện trở của dây dẫn – Định luật ôm

<h2 style="text-align:center;">BÀI 4. ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch nối tiếp</h3><ul><li style="text-align:justify;">Đối với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_400_3d90bf07bc.PNG?1786650.7449999917" alt=""><ul><li style="text-align:justify;">Cường độ dòng điện có giá trị như nhau tại mọi điểm: I = I1 = I2</li><li style="text-align:justify;">Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch bằng tổng hai hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở thành phần:</li></ul>U = U1 + U2<h3 style="text-align:justify;">2. Điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp</h3><ul><li style="text-align:justify;">Điện trở tương đương (Rtđ) của một đoạn mạch gồm các điện trở là điện trở có thể thay thế cho đoạn mạch này sao cho với cùng hiệu điện thế thì cường độ dòng điện chạy qua đoạn mạch vẫn có giá trị như trước.</li><li style="text-align:justify;">Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở R1 và R2 mắc nối tiếp là:</li></ul>Rtđ = R1 + R2.<ul><li style="text-align:justify;">Hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở tỉ lệ thuận với điện trở đó: \(\frac{{{U}_{1}}}{{{U}_{2}}}=\frac{{{R}_{1}}}{{{R}_{2}}}\)</li><li style="text-align:justify;">Các điện trở và bóng đèn dây tóc có thể được mắc nối tiếp nhau khi chúng chịu được cùng một cường độ dòng điện không vượt quá một giá trị xác định. Giá trị xác định đó gọi là cường độ dòng điện định mức. Các dụng cụ điện sẽ hoạt động bình thường khi dòng điện chạy qua chúng có cường độ định mức.</li></ul><h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>Bài toán đoạn mạch điện mắc nối tiếp<ul><li style="text-align:justify;">Nhận biết đoạn mạch mắc nối tiếp: Giữa hai điện trở kế tiếp nhau chỉ có một điểm chung:</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_401_aa5ecbd7f7.PNG?1786648.2550000073" alt=""><ul><li style="text-align:justify;">Cường độ dòng điện có giá trị như nhau tại mọi điểm: I = I1 = I2 = ….. = In.</li><li style="text-align:justify;">Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch bằng tổng các hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở thành phần: U = U1 + U2 + ….. + Un.</li><li style="text-align:justify;">Điện trở tương đương của đoạn mạch bằng tổng các điện trở thành phần:</li></ul>Rtđ = R1 + R2 + …… + Rn.<ul><li style="text-align:justify;">Trong đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp, hiệu điện thế giữ hai đầu mỗi điện trở tỉ lệ thuận với điện trở đó: \(\frac{{{U}_{1}}}{{{U}_{2}}}=\frac{{{R}_{1}}}{{{R}_{2}}}\)</li></ul><h2 style="text-align:justify;">III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 11 SGK Vật Lí 9):</h3>Quan sát sơ đồ mạch điện hình 4.1 (SGK), cho biết các điện trở R1, R2 và ampe kế được mắc với nhau như thế nào.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_402_0937758fe9.PNG?1786649.464999995" alt="">Trả lời:R1, R2 và ampe kế được mắc nối tiếp với nhau.<h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 11 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy chứng minh rằng, đối với đoạn mạch gồm hai điện trở R1, R2 mắc nối tiếp, hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở tỉ lệ thuận với điện trở đó: \(\frac{{{U}_{1}}}{{{U}_{2}}}=\frac{{{R}_{1}}}{{{R}_{2}}}\)Trả lời:Trong đoạn mạch nối tiếp, cường độ dòng điện có giá trị như nhau tại mọi điểm nên ta có:\(I=\frac{{{U}_{1}}}{{{R}_{1}}}=\frac{{{U}_{2}}}{{{R}_{2}}}\Rightarrow \frac{{{U}_{1}}}{{{U}_{2}}}=\frac{{{R}_{1}}}{{{R}_{2}}}\)<h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 12 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy chứng minh công thức tính điện trở tương đương Rtđ của đoạn mạch gồm hai điện trở R1, R2 mắc nối tiếp là Rtđ = R1 + R2.Trả lời:Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp bằng tổng hai hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở thành phần: U = U1 + U2Ta có: U = U1 + U2 = I1.R1 + I2.R2 = I.(R1 + R2) (vì I = I1 = I2, tính chất đoạn mạch mắc nối tiếp)Mà U = I.Rtđ ⇒ I.(R1 + R2) = I.RtđVậy Rtđ = R1 + R2.<h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 12 SGK Vật Lí 9):</h3>Cho mạch điện có sơ đồ như hình 4.2 (SGK).<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_403_596be487b6.png?1786645.365000004" alt=""><ul><li style="text-align:justify;">Khi công tắc K mở, hai đèn có hoạt động không? Vì sao?</li><li style="text-align:justify;">Khi công tắc K đóng, cầu chì bị đứt, hai đèn có hoạt động không? Vì sao?</li><li style="text-align:justify;">Khi công tắc K đóng, dây tóc bóng đèn Đ1 bị đứt, đèn Đ2 có hoạt động không? Vì sao?</li></ul>Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Khi công tắc K mở, hai đèn không hoạt động vì mạch hở, không có dòng điện chạy qua đèn.</li><li style="text-align:justify;">Khi công tắc K đóng, cầu chì bị đứt, hai đèn không hoạt động vì mạch hở, không có dòng điện chạy qua chúng.</li><li style="text-align:justify;">Khi công tắc K đóng, dây tóc bóng đèn Đ1 bị đứt thì đèn Đ2 không hoạt động vì mạch hở, không có dòng điện chạy qua nó.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C5 (trang 13 SGK Vật Lí 9):</h3><figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="vertical-align:top;width:430px;">a) Cho hai điện trở R1 = R2 = 20 Ω được mắc như sơ đồ hình 4.3a (SGK). Tính điện trở tương đương của đoạn mạch đó.b) Mắc thêm R3 = 20 Ω vào đoạn mạch trên (hình 4.3b SGK) thì điện trở tương đương của đoạn mạch mới bằng bao nhiêu? So sánh điện trở đó với mỗi điện trở thành phần.</td><td style="vertical-align:top;width:212px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_404_43add0e826.PNG?1786646.9150000194" alt=""></td></tr></tbody></table></figure>Trả lời:a) Vì mạch mắc nối tiếp nên điện trở tương đương của đoạn mạch là:RAB = R1 + R2 = 20 + 20 = 2.20 = 40 Ωb) Theo hình 4.3b), điện trở R3 được mắc nối tiếp với R2 nên khi đó mạch điện mới gồm 3 điện trở mắc nối tiếp. Do đó, điện trở tương đương mới của đoạn mạch là:RAC = R1 + R2 + R3 = RAB + R3 = 40 + 20 = 60 ΩSo sánh: RAC &gt; R1, RAC &gt; R2, RAC &gt; R3&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài Đoạn mạch nối tiếp do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ

ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP

Bài 4

Đoạn mạch nối tiếp

<h2 style="text-align:center;">BÀI 3. THỰC HÀNH</h2><h2 style="text-align:center;">XÁC ĐỊNH ĐIỆN TRỞ CỦA MỘT DÂY DÂN BẢNG AMPE KẾ VÀ VÔN KẾ</h2><h2 style="text-align:justify;">I. CHUẨN BỊ</h2>Đối với mỗi học sinh:<ul><li style="text-align:justify;">Một dây dẫn có điện trở chưa biết giá trị.</li><li style="text-align:justify;">Một nguồn điện 6 V có thể điều chỉnh được liên tục các giá trị hiệu điện thế từ 0 – 6 V.</li><li style="text-align:justify;">Một vôn kế có giới hạn đo 6 V và độ chia nhỏ nhất là 0,1 V.</li><li style="text-align:justify;">Một ampe kế có giới hạn đo 1,5 V và độ chia nhỏ nhất 0,01 A.</li><li style="text-align:justify;">Bảy đoạn dây nối, mỗi đoạn dài 30 cm.</li><li style="text-align:justify;">Một công tắc.</li><li style="text-align:justify;">Chuẩn bị báo cáo theo mẫu đã cho ở cuối bài</li></ul><h2>II. NỘI DUNG THỰC HÀNH</h2><ol><li style="text-align:justify;">Vẽ sơ đồ mạch điện để đo điện trở của một dây dẫn bằng vôn kế và ampe kế, đánh dấu chốt (+) và () của vôn kế và ampe kế.</li></ol><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_100_1d303e89b4.PNG?20115.140000008978" alt=""><ol><li style="text-align:justify;">Mắc mạch điện theo sơ đồ đã vẽ.</li><li style="text-align:justify;">Lần lượt đặt các giá trị hiệu điện thế khác nhau tăng dần từ 0 – 5 V vào hai đầu dây dẫn. Đọc và ghi cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn ứng với mỗi hiệu điện thế vào bảng kết quả của báo cáo.</li><li style="text-align:justify;">Hoàn thành báo cáo thực hành theo mẫu đã chuẩn bị.</li></ol><h2>III. MẪU BÁO CÁO</h2>THỰC HÀNH: XÁC ĐỊNH ĐIỆN TRỞ CỦA MỘT DÂY DÂN BẢNG AMPE KẾ VÀ VÔN KẾ&nbsp;Họ và tên:……………………………………………………………..Lớp:………………………1. Trả lời câu hỏia) Viết công thức tính điện trởTrả lời:Công thức tính điện trở: \(R=\frac{U}{I}\)Tromg đó: U (V) là hiệu điện thế dặt vào hai đầu sợi dây dẫn.I (A) là cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn đó.b) Muốn đo hiệu điện thế giữa hai đầu một dây dẫn cần dùng dụng cụ đo gì? Mắc dụng cụ đó như thế nào với vật dẫn cần đo.Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Muốn đo hiệu điện thế giữa hai đầu một dây dẫn cần dùngvôn kế.</li><li style="text-align:justify;">Mắc vôn kế song song với dây dẫn cần đo, chốt (+) của vôn kế được mắc với cực (+) của nguồn điện</li></ul>c) Muốn đo cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn cần dùng dụng cụ đo gì? Mắc dụng cụ đó như thế nào với vật dẫn cần đo.Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Muốn đo cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn cần dùng ampe kế.</li><li style="text-align:justify;">Mắc ampe kế nối tiếp với dây dẫn cần đo, chốt (+) của ampe kế được mắc với cực (+) của nguồn điện.</li></ul>2. Kết quả đo<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="border:1px solid black;height:28px;width:87px;">Lần đo</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;height:28px;width:190px;">Hiệu điện thế (V)</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;height:28px;width:219px;">Cường độ dòng điện (A)</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;height:28px;width:129px;">Điện trở (W)</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:87px;">1</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:190px;">1,0</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:219px;">0,08</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:129px;">12,5</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:87px;">2</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:190px;">2,0</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:219px;">0,16</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:129px;">12,5</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:87px;">3</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:190px;">3,0</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:219px;">0,25</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:129px;">12</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:87px;">4</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:190px;">4,0</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:219px;">0,33</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:129px;">12,1</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:87px;">5</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:190px;">5,0</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:219px;">0,41</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:129px;">12,2</td></tr></tbody></table></figure>&nbsp;a) Trị số điện trở của dây dẫn đang xét trong mỗi lần đo: 12,5 Ω; 12,5 Ω; 12 Ω; 12,1 Ω; 12,2 Ω.b) Giá trị trung bình của điện trở: \(R=\frac{\text{12,5+12,5+12+12,1+12,2}}{5}=12,26\,\,\Omega\)c) Nhận xét về nguyên nhân gây ra sự khác nhau (nếu có) của các trị số điện trở vừa tính được trong mỗi lần đo.Nhận xét: Xảy ra sự khác nhau của các trị số điện trở vừa tính được trong mỗi lần đo có thể do sai số trong lúc thực hành, và sai số trong lúc đọc các giá trị đo được.&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài Thực hành: Xác định điện trở của một dây dẫn bằng ampe kế và vôn kế do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ

THỰC HÀNH:  XÁC ĐỊNH ĐIỆN TRỞ CỦA MỘT DÂY DÂN BẢNG AMPE KẾ VÀ VÔN KẾ

Bài 3

Thực hành: Xác định điện trở của một dây dẫn bằng ampe kế và vôn kế

<h2 style="text-align:center;">BÀI 8. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO TIẾT DIỆN DÂY DẪN</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><ul><li style="text-align:justify;">Điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và được làm từ cùng một loại vật liệu tỉ lệ nghịch với tiết diện của mỗi dây: \(\frac{{{R}_{1}}}{{{R}_{2}}}=\frac{{{S}_{2}}}{{{S}_{1}}}\)</li></ul><h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>+ Với những dây dẫn cùng chất, cùng chiều dài, tiết diện khác nhau, vận dụng công thức \(\frac{{{R}_{1}}}{{{R}_{2}}}=\frac{{{S}_{2}}}{{{S}_{1}}}\)+ Với những dây dẫn cùng chất nhưng chiều dài và tiết diện khác nhau, có thể kết hợp sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn để có công thức: \(\frac{{{R}_{1}}}{{{R}_{2}}}=\frac{{{S}_{2}}}{{{S}_{1}}}\cdot \frac{{{\ell }_{1}}}{{{\ell }_{2}}}\)<ul><li style="text-align:justify;">Nếu mắc nối tiếp hai đoạn dây dẫn (cùng chất, cùng chiều dài) ta có thể áp dụng công thức: \(\frac{{{U}_{1}}}{{{U}_{2}}}=\frac{{{S}_{2}}}{{{S}_{1}}}\)</li><li style="text-align:justify;">Nếu mắc song song hai đoạn dây dẫn (cùng chất, cùng chiều dài) ta có thể áp dụng công thức: \(\frac{{{I}_{1}}}{{{I}_{2}}}=\frac{{{S}_{1}}}{{{S}_{2}}}\)</li></ul><h2 style="text-align:justify;">III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 22 SGK Vật Lí 9):</h3>Có các dây dẫn được làm từ cùng một vật liệu, có cùng chiều dài ℓ và tiết diện S, do đó chúng hoàn toàn như nhau nên có cùng điện trở R. Mắc các dây dẫn này vào mạch theo các sơ đồ như trong hình 8.1.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_VL_9_1_800_aca3fa7794.PNG?20098.070000007283" alt="">Hãy tính điện trở tương đương R2 của hai dây dẫn trong sơ đồ hình 8.1b và điện trở tương đương R3 của ba dây dẫn trong sơ đồ hình 8.1c.Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Trong mạch điện hình 8.1b, ta nhận thấy điện trở R2 được tạo nên từ 2 điện trở R1 = R ghép song song với nhau.</li></ul>Điện trở tương đương R2 của hai dây là: \(R=\frac{{{R}_{1}}{{R}_{1}}}{{{R}_{1}}+{{R}_{1}}}=\frac{{{R}_{1}}}{2}=\frac{R}{2}\)<ul><li style="text-align:justify;">Trong mạch điện hình 8.1c, ta nhận thấy điện trở R3 được tạo nên từ 3 điện trở R1 = R ghép song song với nhau.</li></ul>Điện trở tương đương R3 của hai dây là: \(\frac{1}{{{R}_{3}}}=\frac{1}{{{R}_{1}}}+\frac{1}{{{R}_{1}}}+\frac{1}{{{R}_{1}}}\Rightarrow {{R}_{3}}=\frac{{{R}_{1}}}{3}=\frac{R}{3}\)<h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 23 SGK Vật Lí 9):</h3>Cho rằng các dây dẫn với tiết diện 2S và 3S có điện trở tương đương là R2 và R3 như đã tính trong bài học, hãy nêu dự đoán về mối quan hệ giữa điện trở của các dây dẫn với tiết diện của mỗi dây.Từ đó suy ra trường hợp hai dây dẫn có cùng chiều dài và được làm từ cùng một loại vật liệu, thì giữa tiết diện S1 và S2 và điện trở tương ứng R1, R2 của chúng có mối quan hệ như thế nào.Trả lời:Dự đoán: Nếu tiết diện tăng gấp hai hoặc ba lần thì điện trở của dây giảm hai hoặc ba lần\({{R}_{2}}=\frac{R}{2};\,{{R}_{3}}=\frac{R}{3}\)Các dây dẫn có cùng chiều dài và làm từ cùng một vật liệu, nếu tiết diện của dây tăng bao nhiêu lẩn thì điện trở của nó giảm bấy nhiêu lần.Từ đó suy ra điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và làm từ cùng một vật liệu thì tỉ lệ nghịch vớí tiết diện của nó.Hệ thức liên hệ: \(\frac{{{R}_{1}}}{{{R}_{2}}}=\frac{{{S}_{2}}}{{{S}_{1}}}\)<h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 24 SGK Vật Lí 9):</h3>Hai dây đồng có cùng chiều dài, dây thứ nhất có tiết diện 2 mm2, dây thứ hai có tiết diện 6 mm2. Hãy so sánh điện trở của hai dây này.Trả lời:Vì tiết diện dây thứ nhất là S1 = 2 mm2 bằng 1/3 lần tiết diện dây thứ hai S2 = 6 mm2⇒ Điện trở của dây thứ hai nhỏ hơn ba lần điện trở của dây thứ nhất.<h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 24 SGK Vật Lí 9):</h3>ai dây nhôm có cùng chiều dài, dây thứ nhất có tiết diện 0,5 mm2 và có điện trở R1 = 5,5 Ω. Hỏi dây thứ hai có tiết diện 2,5 mm2 thì có điện trở R2 là bao nhiêu?Trả lời:Ta có: \( \frac{{{R}_{1}}}{{{R}_{2}}}=\frac{{{S}_{2}}}{{{S}_{1}}}\Rightarrow {{R}_{2}}=\frac{{{S}_{1}}}{{{S}_{2}}}{{R}_{1}}=\frac{0,5}{2,5}\cdot 5,5=1,1\,\Omega\)<h3 style="text-align:justify;">Câu C5 (trang 24 SGK Vật Lí 9):</h3>Một dây dẫn bằng constantan (một loại hợp kim) dài ℓ1 = l00 m, có tiết diện S1 = 0,l mm2 thì có điện trở R1 = 500 Ω. Hỏi một dây khác cũng bằng constantan dài ℓ2 = 50 m, có tiết diện S2 = 0,5 mm2 thì có điện trở R2 là bao nhiêu?Trả lời:Dây thứ nhất có: ℓ1 = 100 m, S1 = 0,1 mm2, R1 = 500 ΩDây thứ hai có: ℓ2 = 50 m, S2 = 0,5 mm2, R2 = ? ΩTa có: \(\frac{{{R}_{1}}}{{{R}_{2}}}=\frac{{{S}_{2}}}{{{S}_{1}}}\cdot \frac{{{\ell }_{1}}}{{{\ell }_{2}}}\Leftrightarrow \frac{500}{{{R}_{2}}}=\frac{0,5}{0,1}\cdot \frac{100}{50}\Rightarrow {{R}_{2}}=50\,\,\Omega .\)<h3 style="text-align:justify;">Câu C6 (trang 24 SGK Vật Lí 9):</h3>Một dây dẫn sắt dài ℓ1 = 200 m, có tiết diện S1 = 0,2 mm2 và có điện trở R1 = 120 Ω . Hỏi một dây sắt khác dài ℓ2 = 50 m, có điện trở R2 = 45 Ω thì có tiết diện S2 là bao nhiêu?Trả lời:Dây thứ nhất có: ℓ1 = 200 m, S1 = 0,2 mm2, R1 = 120 ΩDây thứ hai có: ℓ2 = 50 m, S2 = ? mm2, R2 = 45 ΩTa có: \(\frac{{{R}_{1}}}{{{R}_{2}}}=\frac{{{S}_{2}}}{{{S}_{1}}}\cdot \frac{{{\ell }_{1}}}{{{\ell }_{2}}}\Leftrightarrow \frac{120}{45}=\frac{{{S}_{2}}}{0,2}\cdot \frac{200}{50}\Rightarrow {{S}_{2}}=\frac{2}{15}\,m{{m}^{2}}.\)&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài Sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây dẫn do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ&nbsp;

SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO TIẾT DIỆN DÂY DẪN

Bài 8

Sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây dẫn

<h2 style="text-align:center;">BÀI 5. ĐOẠN MẠCH SONG SONG</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch song song</h3><ul><li style="text-align:justify;">Đối với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_500_822a8465dc.PNG?2401054.0200000107" alt=""><ul><li style="text-align:justify;">Cường độ dòng điện chaỵ qua mạch chính bằng tổng cường độ dòng điện chạy qua các mạch rẽ:</li></ul>I = I1 + I2<ul><li style="text-align:justify;">Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch bằng hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi đoạn mạch rẽ:</li></ul>U = U1 = U2<h3 style="text-align:justify;">2. Điện trở tương đương của đoạn mạch song song</h3><ul><li style="text-align:justify;">Đối với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song thì nghịch đảo của điện trở tương đương bằng tổng các nghịch đảo của các điện trở thành phần.</li><li style="text-align:justify;">Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở R1 và R2 mắc song song là: \(\frac{1}{{{R}_{t\text{d}}}}=\frac{1}{{{R}_{1}}}+\frac{1}{{{R}_{2}}}\Rightarrow {{R}_{t\text{d}}}=\frac{{{R}_{1}}{{R}_{2}}}{{{R}_{1}}+{{R}_{2}}}\)</li><li style="text-align:justify;">Cường độ dòng điện chạy qua mỗi điện trở tỉ lệ nghịch với điện trở đó: \(\frac{{{I}_{1}}}{{{I}_{2}}}=\frac{{{R}_{1}}}{{{R}_{2}}}\)</li><li style="text-align:justify;">Người ta thường mắc song song vào mạch điện các dụng cụ điện có cùng hiệu điện thế định mức. Khi hiệu điện thế của mạch bằng hiệu điện thế định mức thì các dụng cụ này đều hoạt động bình thường và có thể được sử dụng độc lập với nhau.</li></ul><h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>Bài toán đoạn mạch điện mắc song song<ul><li style="text-align:justify;">Nhận biết đoạn mạch mắc song song: Giữa hai điện trở kế tiếp nhau có hai điểm chung:</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_501_2bd42022ec.PNG?2401058.1700000037" alt=""><ul><li style="text-align:justify;">Cường độ dòng điện chạy qua mạch chính bằng tổng cường độ dòng điện chạy qua các mạch rẽ:</li></ul>I = I1 + I2 + ….. + In.<ul><li style="text-align:justify;">Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch song song bằng hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi đoạn mạch rẽ:</li></ul>U = U1 = U2 = ….. = Un.<ul><li style="text-align:justify;">Điện trở tương đương của đoạn mạch tính theo công thức: \(\frac{1}{{{R}_{t\text{d}}}}=\frac{1}{{{R}_{1}}}+\frac{1}{{{R}_{2}}}+...+\frac{1}{{{R}_{n}}}\)</li><li style="text-align:justify;">Trong đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song, cường độ dòng điện chạy qua mỗi điện trở tỉ lệ nghịch với điện trở đó: \( \frac{{{I}_{1}}}{{{I}_{2}}}=\frac{{{R}_{1}}}{{{R}_{2}}}\)</li></ul><h2 style="text-align:justify;">III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 14 SGK Vật Lí 9):</h3>Quan sát sơ đồ mạch điện như hình 5.1 (SGK) và cho biết các điện trở R1, R2 được mắc với nhau như thế nào. Nêu vai trò của vôn kế và ampe kế trong sơ đồ đó.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_500_822a8465dc.PNG?2401054.0200000107" alt="">Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Sơ đồ mạch điện hình 5.1 SGK cho biết R1 được mắc song song với R2.</li><li style="text-align:justify;">Ampe kế đo cường độ dòng điện chạy trong mạch chính.</li><li style="text-align:justify;">Vôn kế đo hiệu điện thế hai đầu mỗi điện trở, đồng thời là hiệu điện thế của cả mạch.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 14 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy chứng minh rằng đối với một đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song, cường độ dòng điện chạy qua mỗi điện trở tỉ lệ nghịch với điện trở đó: \(\frac{{{I}_{1}}}{{{I}_{2}}}=\frac{{{R}_{1}}}{{{R}_{2}}}\)Trả lời:Ta có hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch song song bằng hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi đoạn mạch rẽ:U = U1 = U2\(\left. \begin{align} &nbsp; &amp; {{U}_{1}}={{I}_{1}}{{R}_{1}} \\ &nbsp;&amp; {{U}_{2}}={{I}_{2}}{{R}_{2}} \\ \end{align} \right\rangle \Rightarrow {{U}_{1}}={{U}_{2}}\Rightarrow {{I}_{1}}{{R}_{1}}={{I}_{2}}{{R}_{2}}\Leftrightarrow \frac{{{I}_{1}}}{{{I}_{2}}}=\frac{{{R}_{1}}}{{{R}_{2}}}\)<h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 15 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy chứng minh công thức tính điện trở tương đương Rtđ của đoạn mạch gồm hai điện trở R1, R2 mắc song song là \(\frac{1}{{{R}_{t\text{d}}}}=\frac{1}{{{R}_{1}}}+\frac{1}{{{R}_{2}}}\)Trả lời:Từ hệ thức định luật Ôm ta có: \(\left\{ \begin{align} &nbsp; &amp; {{I}_{1}}=\frac{{{U}_{1}}}{{{R}_{1}}} \\ &nbsp;&amp; {{I}_{2}}=\frac{{{U}_{2}}}{{{R}_{2}}} \\ \end{align} \right.\)Mặt khác \(\left\{ \begin{align} &nbsp; &amp; I=\frac{U}{{{R}_{t\text{d}}}} \\ &nbsp;&amp; U={{U}_{1}}={{U}_{2}} \\ \end{align} \right.\Rightarrow I={{I}_{1}}+{{I}_{2}}\Leftrightarrow \frac{U}{{{R}_{t\text{d}}}}=\frac{U}{{{R}_{1}}}+\frac{U}{{{R}_{2}}}\Leftrightarrow \frac{1}{{{R}_{t\text{d}}}}=\frac{1}{{{R}_{1}}}+\frac{1}{{{R}_{2}}}\)<h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 15 SGK Vật Lí 9):</h3>Trong phòng học đang sử dụng một đèn dây tóc và một quạt trần có cùng hiệu điện thế định mức 220 V. Hiệu điện thế của nguồn là 220 V. Mỗi đồ dùng đều có công tắc và cầu chì bảo vệ riêng.<ul><li style="text-align:justify;">Đèn và quạt được mắc thế nào vào nguồn để chúng hoạt động bình thường?</li><li style="text-align:justify;">Vẽ sơ đồ mạch điện đó. Cho kí hiêu sơ đồ của quạt điện là: <img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_504_0c28ce3d95.PNG?2474971.9449999975" alt=""></li><li style="text-align:justify;">Nếu đèn không hoạt động thì quạt có hoạt động không? Vì sao?</li></ul>Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Đèn và quạt được mắc song song vào nguồn 220V để chúng hoạt động bình thường.</li><li style="text-align:justify;">Sơ đồ mạch điện như hình dưới</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_502_240ed6c09c.PNG?2401055.575000006" alt=""><ul><li style="text-align:justify;">Nếu đèn không hoạt động thì quạt vẫn hoạt động vì quạt vẫn được mắc vào hiệu điện thế đã cho.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C5 (trang 16 SGK Vật Lí 9):</h3>Cho hai điện trở R1 = R2= 30Ω được mắc như sơ đồ hình 5.2a (SGK).<ul><li style="text-align:justify;">Tính điện trở tương đương của đoạn mạch đó.</li><li style="text-align:justify;">Nếu mắc thêm một điện trở R3 = 30Ω vào đoạn mạch trên (hình 5.2b SGK) thì điện trở tương đương của đoạn mạch mới bằng bao nhiêu?</li></ul>So sánh điện trở đó với mỗi điện trở thành phần<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_503_36c21a792a.PNG?2401056.884999998" alt="">Trả lời:Ta có: \({{R}_{t\text{d}}}=\frac{{{R}_{1}}{{R}_{2}}}{{{R}_{1}}+{{R}_{2}}}=\frac{30.30}{30+30}=15\,\Omega\)Điện trở tương đương của đoạn mạch là: \({{R}_{t\text{d}}}=\frac{{{R}_{12}}{{R}_{3}}}{{{R}_{12}}+{{R}_{3}}}=\frac{15.30}{15+30}=10\,\,\Omega\)&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài Đoạn mạch song song do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.

ĐOẠN MẠCH SONG SONG

Bài 5

Đoạn mạch song song

Bài 7

Sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn

SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN

Bài 9

Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn

<h2 style="text-align:center;">BÀI 12. CÔNG SUẤT ĐIỆN</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Công suất định mức của dụng cụ dùng điện</h3><ul><li style="text-align:justify;">Mỗi dụng cụ điện khi được sử dụng với hiệu điện thế bằng hiệu điện thế định mức, thì tiêu thụ công suất điện (gọi tắt là công suất) bằng số oat ghi trên dụng cụ đó và được gọi là công suất định mức.</li><li style="text-align:justify;">Công suất định mức của mỗi dụng cụ điện cho biết công suất mà dụng cụ đó tiêu thụ khi hoạt động bình thường.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">2. Công thức tính công suất điện</h3><ul><li style="text-align:justify;">Công suất tiêu thụ của một dụng cụ điện (hoặc của một đoạn mạch) bằng tích của hiệu điện thế giữa hai đầu dụng cụ đó (hoặc đoạn mạch đó) và cường độ dòng điện chạy qua nó.</li><li style="text-align:justify;">Công thức: P = U.I</li></ul>Trong đó:P: công suất (W)U: hiệu điện thế (V)I: cường độ dòng điện (A)<ul><li style="text-align:justify;">Đơn vị của công suất là oát, kí hiệu là W; 1 W = 1 V. 1A.</li></ul>Ngoài đơn vị W người ta còn thường dùng đơn vị kW (kilô oat), MW (Mêga oat)1 kW = 1000 W1 MW = 106&nbsp;W<h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2><ul><li style="text-align:justify;">Công suất điện của một đoạn mạch có thể được tính bằng các công thức sau:</li></ul>P = U.I hoặc P = I2R hoặc&nbsp;\(P=\frac{{{U}^{2}}}{R}\)<ul><li style="text-align:justify;">Tính điện trở của các dụng cụ đốt nóng bằng điện, ngoài công thức&nbsp;\(R=\frac{U}{I}\) còn có thể dùng công thức&nbsp;\(R=\frac{{{U}^{2}}}{P}\)</li><li style="text-align:justify;">Công suất tiêu thụ điện của một mạch điện gồm nhiều điện trở bằng tổng công suất tiêu thụ của các điện trở đó: P = P1 + P2 + …..</li></ul><h2 style="text-align:justify;">III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 34 SGK Vật Lí 9):</h3>Nhận xét mối quan hệ giữa số oat ghi trên mỗi đèn với độ sáng mạnh, yếu của chúng.Trả lời:Nếu cùng một hiêu điện thế, đèn có số oát lớn hơn thì sáng mạnh hơn, đèn có số oát nhỏ hơn thì sáng yếu hơn<h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 34 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy nhớ lại kiến thức ở lớp 8 và cho biết oat là đơn vị của đại lượng nào?Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Oát là đơn vị đo công suất,&nbsp;\(\text{1}\,\text{W}=\frac{1\,J}{1\,s}\)</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 34 SGK Vật Lí 9):</h3>Một dụng cụ điện hoạt động càng mạnh thì công suất của nó càng lớn. Hãy cho biết:<ul><li style="text-align:justify;">Một bóng đèn có thế lúc sáng mạnh, lúc sáng yếu thì trong trường hợp nào bóng đèn đó có công suất lớn hơn?</li><li style="text-align:justify;">Một bếp điện được điều chỉnh lúc nóng nhiều hơn, lúc nóng ít hơn thì trong trường hợp nào bếp có công suất nhỏ hơn?</li></ul>Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Trong trường hợp bóng đèn sáng hơn thì có công suất lớn hơn.</li><li style="text-align:justify;">Trong trường hợp bếp điện nóng ít hơn thì có công suất nhỏ hơn.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 35 SGK Vật Lí 9):</h3>Từ các số liệu trong bảng 2 (SGK), hãy tính UI đối với mỗi bóng đèn và so sánh tích này với công suất định mức của đèn đó khi bỏ qua sai số của các phép đo.Bảng 2.<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="border:1px solid black;vertical-align:top;width:132px;">Số liệu</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;vertical-align:top;width:276px;" colspan="2">Số ghi trên bóng đèn</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;vertical-align:top;width:234px;" rowspan="2">Cường độ dòng điện đo được(A)</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:132px;">Lần thí nghiệm</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:132px;">Công suất (W)</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:144px;">Hiệu điện thế (V)</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:132px;">Với bóng đèn 1</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:132px;">5</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:144px;">6</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:234px;">0,82</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:132px;">Với bóng đèn 2</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:132px;">3</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:144px;">6</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:234px;">0,51</td></tr></tbody></table></figure>Trả lời:– Với bóng đèn 1, ta có: U1&nbsp;= 6.0,82 ≈ 5 W– Với bóng đèn 2, ta có : U2&nbsp;= 6.0,51 ≈ 3 WKhi bỏ qua sai số của các phép đo, tích UI đối với mỗi bóng đèn có giá trị bằng công suất định mức ghi trên bóng đèn.Câu C5 (trang 36 SGK Vật Lí 9):Xét trường hợp đoạn mạch có điện trở R, hãy chứng tỏ rằng công suất điện của đoạn mạch được tính theo công thức&nbsp; \(P={{I}^{2}}R=\frac{{{U}^{2}}}{R}\)Trả lời:Ta có:&nbsp;\(\left\{ \begin{align} &nbsp; &amp; P=U.I \\ &nbsp;&amp; U=I.R \\ \end{align} \right.\Rightarrow P=I.R.I={{I}^{2}}R\)Mặt khác&nbsp;\(I=\frac{U}{R}\Rightarrow P=U.I=U\cdot \frac{U}{R}=\frac{{{U}^{2}}}{R}\)<h3 style="text-align:justify;">Câu C6 (trang 36 SGK Vật Lí 9):</h3>Trên một bóng đèn có ghi 220 V – 75 W<ul><li style="text-align:justify;">Tính cường độ dòng điện qua bóng đèn và điện trở của nó khi đèn sáng bình thường</li><li style="text-align:justify;">Có thể dùng cầu chì loại 0,5 A cho bóng đèn này được hay không? Vì sao?</li></ul>Trả lời:Khi đèn sáng bình thường thì công suất tiêu thụ (P) của đèn bằng công suất định mức 75 WTa có: P = UI = 75 W⇒ Cường độ dòng điện qua bóng đèn là:&nbsp;\(I=\frac{P}{U}=\frac{75}{220}=0,341\,A.\)Điện trở khi đèn sáng bình thường là:&nbsp;\(R=\frac{U}{I}=\frac{220}{0,341}=645\,\Omega\)Có thể dùng cầu chì loại 0,5 A cho bóng đèn này vì nó đảm bảo cho đèn hoạt động bình thường và sẽ nóng chảy, tự động ngắt mạch khi đoản mạch.<h3 style="text-align:justify;">Câu C7 (trang 36 SGK Vật Lí 9):</h3>Khi mắc một bóng đèn vào hiệu điện thế 12 V thì dòng điện chạy qua nó có cường độ 0,4 A. Tính công suất của bóng đèn và &nbsp;điện trở của bóng đèn khi đó?Trả lời:Công suất của bóng đèn: P = U.I = 12.0,4 = 4,8 W.Điện trở của bòng đèn:&nbsp;\(R=\frac{U}{I}=\frac{12}{0,4}=30\,\Omega\)<h3 style="text-align:justify;">Câu C8 (trang 36 SGK Vật Lí 9):</h3>Một bếp điện hoạt động bình thường khi được mắc với U = 220 V và khi đó R = 48,4 Ω. Tính công suất của bếp điện?Trả lời:Cường độ dòng điện qua bếp:&nbsp;\( I=\frac{U}{R}=\frac{220}{48,4}=\frac{50}{11}\,A.\)Công suất của bếp điện:&nbsp; \(P=U.I=220.\frac{50}{11}=1000\text{W}=1\,kW.\)

CÔNG SUẤT ĐIỆN

Bài 12

Công suất điện

ĐIỆN NĂNG – CÔNG CỦA DÒNG ĐIỆN

Bài 13

Điện năng – Công của dòng điện

BIẾN TRỞ – ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KĨ THUẬT

Bài 10

Biến trở – Điện trở dùng trong kĩ thuật

<h2 style="text-align:center;">BÀI 11. BÀI TẬP VẬN DỤNG ĐỊNH LUẬT ÔM VÀ CÔNG THỨC TÍNH ĐIỆN TRỞ CỦA DÂY DẪN</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2>+ Hệ thức của định luậ Ôm: \(I=\frac{U}{R}\)Trong đó:U: hiệu điện thế, đơn vị đo là VI: cường độ dòng điện, đơn vị đo là AR: điện trở, đơn vị đo là Ω+ Đoạn mạch nối tiếp và đoạn mạch song song<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="border:1px solid black;vertical-align:top;width:157px;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;vertical-align:top;width:256px;">Đoạn mạch nối tiếp</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;vertical-align:top;width:229px;">Đoạn mạch song song</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:40px;width:157px;">Sơ đồ mắc</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:40px;width:256px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_110_06b63e3038.PNG?1643890.4800000018" alt=""></td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:40px;width:229px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_111_3612000d1b.PNG?1643896.950000024" alt=""></td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:157px;">Cường độ dòng điện</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:256px;">I = I1 = I2 = …..</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:229px;">I = I1 + I2 + …..</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:36px;width:157px;">Hiện điện thế</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:36px;width:256px;">U = U1 + U2 + …..</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:36px;width:229px;">U = U1 = U2 = …..</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;width:157px;">Điện trở</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;width:256px;">R = R1 + R2 + …..</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;width:229px;">\(\frac{1}{R}=\frac{1}{{{R}_{1}}}+\frac{1}{{{R}_{2}}}+...\)</td></tr></tbody></table></figure>+ Điện trở R của dây dẫn được tính bằng công thức: \(R=\rho \frac{\ell }{S}\)Trong đó: ρ là điện trở suất (đơn vị là W.m)ℓ là chiều dài dây dẫn (đơn vị là m)S là tiết diện dây dẫn (đơn vị là m2)<h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2><ul><li style="text-align:justify;">Đèn sáng bình thường khi hiệu điện thế hoặc cường độ dòng điện sử dụng của đèn bằng các giá trị định mức ghi trên đèn.</li><li style="text-align:justify;">Với những bài toán yêu cầu vẽ sơ đồ mạch điện để đèn sáng bình thường, cần lưu ý đến các giá trị định mức của đèn.</li><li style="text-align:justify;">Nếu các đèn khác nhau nhưng có hiệu điện thế định mức bằng nhau, có thể mắc các đèn song song với nhau.</li><li style="text-align:justify;">Nếu các đèn khác nhau nhưng có cường độ dòng điện định mức bằng nhau, có thể mắc các đèn nối tiếp với nhau.</li><li style="text-align:justify;">Nếu các đèn có hiệu điện thế và cường độ dòng điện định mức khác nhau thì đèn nào có cường độ dòng điện định mức lớn hơn sẽ mắc ở mạch chính, đèn nào có cường độ dòng điện định mức nhỏ hơn sẽ mắc ở mạch rẽ.</li></ul><h2 style="text-align:justify;">III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Bài 1 (trang 32 SGK Vật Lí 9):</h3>Một dây dẫn bằng nicrom dài 30 m, tiết diện 0,3 mm2 được mắc vào hiệu điện thế 220 V. Tính cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn này.Tóm tắt:Dây nicrom có ρ = 1,1.10-6 Ω.m; ℓ = 30 m; S = 0,3 mm2 = 0,3.10-6 m2; U = 220 V;I = ?Lời giải:Điện trở của dây dẫn là: \(R=\rho \frac{\ell }{S}=1,{{1.10}^{-6}}.\frac{30}{0,{{3.10}^{-6}}}=110\,\,\Omega .\)Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn là: \(I=\frac{U}{R}=\frac{220}{110}=2\,A.\)<h3 style="text-align:justify;">Bài 2 (trang 32 SGK Vật Lí 9):</h3>Một bóng đèn khi sáng hơn bình thường có điện trở R1 = 7,5 Ω và cường độ dòng điện chạy qua đèn khi đó là I = 0,6 A. Bóng đèn này được mắc nối tiếp với một biến trở và chúng được mắc vào hiệu điện thế U = 12 V như sơ đồ hình 11.1.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_112_1d7d8f6391.PNG?1643892.1950000222" alt="">a) Phải điều chỉnh biến trở có trị số điện trở R2 là bao nhiêu để bóng đèn sáng bình thường?b) Biến trở này có điện trở lớn nhất là Rb = 30 Ω với cuộn dây dẫn được làm bằng hợp kim nikelin có tiết diện S = 1 mm2. Tính chiều dài ℓ của dây dẫn dùng làm biến trở này.Tóm tắt:RĐ = R1 = 7,5 Ω và IĐ đm = I = 0,6 A; đèn nối tiếp biến trở; U = 12 Va) Để đèn sáng bình thường, Rb = R2 = ?b) Rb max = 30 Ω, dây nikelin ρ = 0,4.10-6 Ω.m, S = 1 mm2 = 1.10-6 m2, ℓ = ?Lời giải:a) Để bóng đèn sáng bình thường thì cường độ dòng điện qua mạch phải đúng là 0,6 A. Khi ấy điện trở tương đương của mạch là: \({{R}_{t\text{d}}}=\frac{U}{I}=\frac{12}{0,6}=20\,\Omega .\)Mạch điện gồm R1 nt R2 nên điện trở tương đương của đoạn mạch là: Rtđ = R1 + R2⇒ R2 = Rtđ – R1 = 20 – 7,5 = 12,5 Ωb) Từ công thức điện trở \(R=\rho \frac{\ell }{S}\Rightarrow \ell =\frac{R\text{S}}{\rho }=\frac{{{30.10}^{-6}}}{0,{{4.10}^{-6}}}=75\,m.\)<h3 style="text-align:justify;">Bài 3 (trang 33 SGK Vật Lí 9):</h3>Một bóng đèn có điện trở R1 = 600 Ω được mắc song song với bóng đèn thứ hai có điện trở R2 = 900 Ω vào hiệu điện thế UMN = 220 V như sơ đồ hình 11.2. Dây nối từ M tới A và từ N tới B là dây đồng, có chiều dài tổng cộng là ℓ = 200 m và có tiết diện S = 0,2 mm2. Bỏ qua điện trở của dây nối từ hai bóng đèn tới A và B.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_113_8b53d08d3f.PNG?1643888.6350000394" alt="">a) Tính điện trở của đoạn mạch MN.b) Tính hiệu điện thế đặt vào hai đầu của mỗi đèn.Tóm tắt:Đèn 1: R1 = 600 Ω;Đèn 2: R2 = 900 Ω; UMN = 220 V;Dây đồng ρ = 1,7.10-8 Ω.m và ℓMA + ℓNB = ℓ = 200 m; S = 0,2 mm2 = 0,2.10-6 m2a) RMN = ?b) UĐ1 = ?; UĐ2 = ?Lời giải:a) Điện trở của đoạn dây nối là: \({{R}_{d}}=\rho \frac{\ell }{S}=1,{{7.10}^{-8}}.\frac{200}{0,{{2.10}^{-6}}}=17\,\,\Omega .\)Mạch ngoài R1 // R2 nên \({{R}_{12}}=\frac{{{R}_{1}}.{{R}_{2}}}{{{R}_{1}}+{{R}_{2}}}\frac{600.900}{600+900}=360\,\Omega\)R12 nt Rd nên Rtđ = R12 + rd = 17 + 360 = 377 Ω.b) Cường độ dòng điện mạch chính khi đó là: \(I=\frac{U}{R}=\frac{220}{377}=0,583\,A.\)Hiệu điện thế đặt vào hai đầu mỗi đèn là: UĐ1 = UĐ2 = U = Imạch chính.R12 = 0,583.360 = 210 V.&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài Bài tập vận dụng định luật Ôm và công thức tính điện trở của dây dẫn do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ&nbsp;

BÀI TẬP VẬN DỤNG ĐỊNH LUẬT ÔM VÀ CÔNG THỨC TÍNH ĐIỆN TRỞ CỦA DÂY DẪN

Bài 11

Bài tập vận dụng định luật ôm và công thức tính điện trở của dây dẫn

SỰ PHỤ THUỘC CỦA CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN VÀO HIỆU ĐIỆN THẾ GIỮA HAI ĐẦU DÂY DẪN

Bài 17

Bài tập vận dụng định luật Jun – Len-xơ

BÀI 15. THỰC HÀNH<h2 style="text-align:center;">XÁC ĐỊNH CÔNG SUẤT CỦA CÁC DỤNG CỤ ĐIỆN</h2><h2 style="text-align:justify;">I. CHUẨN BỊ</h2>Đối với mỗi nhóm học sinh:<ul><li>Một nguồn điện 6 V.</li><li>Một công tắc.</li><li>Chín đoạn dây dẫn, mỗi đoạn dài 30 cm.</li><li>Một ampe kế có giới hạn đo 500 mA và độ chia nhỏ nhất 10 mA.</li><li>Một vôn kế có giới hạn đo 5 V và độ chia nhỏ nhất 0,1 V.</li><li>Một quạt điện nhỏ (có hiệu điện thế định mức 2,5 V).</li><li>Một biến trở lớn nhất 20 Ω và chịu được cường độ dòng điện có cường độ lớn nhất 2 A.</li></ul>Chuẩn bị mẫu báo cáo theo như mẫu đã cho ở cuối bài.<h2>II. NỘI DUNG THỰC HÀNH</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Xác định công suất của bóng đèn với các hiệu điện thế khác nhau.</h3>a) Mắc mạch điện như sơ đồ hình vẽ. Đặt biến trở ở giá trị lớn nhất.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_150_c1e337b7e0.png?3088774.145000032" alt="">b) Đóng công tắc. Điều chỉnh con chạy biến trở để vôn kế chỉ hiệu điện thế hai đầu bóng đèn là U1 = 1 V. Đọc và ghi số chỉ ampe kế cho biết cường độ dòng điện I1 vào mẫu báo cáo.c) Trong hai lần đo tiếp theo, điều chỉnh biến trở để vôn kế lần lượt có số chỉ tương ứng U2, U3 như đã ghi trong bảng 1. Đọc và ghi số chỉ của ampe kế ở mỗi lần đo này vào bảng này.d) Thực hiện các công việc tiếp theo như yêu cầu của mẫu báo cáo.<h3 style="text-align:justify;">2. Xác định công suất quạt điện</h3>a) Lắp cánh quạt cho quạt.b) Tháo bóng đèn khỏi mạch điện ban đầu, mắc quạt điện vào vị trí của bóng đèn. Ngắt công tắc, biến trở được điều chỉnh về giá trị lớn nhất.c) Lần lượt thực hiện ba lần đo bằng cách đóng công tắc và nếu cần thiết thì điều chỉnh biến trở để vôn kế luôn có số chỉ 2,5 V. Đọc và ghi số chỉ ampe kế trong mỗi lần đo vào bảng 2 của mẫu báo cáo. Ngắt công tắc sau lần đo cuối cùng.d) Thực hiện tính công suất của quạt điện ở mỗi lần đo rồi ghi vào bảng 2.<h2 style="text-align:justify;">III. MẪU BÁO CÁO</h2>THỰC HÀNH: XÁC ĐỊNH CÔNG SUẤT CỦA CÁC DỤNG CỤ ĐIỆN&nbsp;Họ và tên:……………………………………………………………..Lớp:………………………1. Trả lời câu hỏia) Công suất P của một dụng cụ điện hoặc của một đoạn mạch liên hệ với hiệu điện thế U và cường độ dòng điện I bằng hệ thức nào ?Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Công suất P của một dụng cụ điện hoặc của một đoạn mạch liên hệ với hiệu điện thế U và cường độ dòng điện I bằng hệ thức: P = U.I</li></ul>b) Đo hiệu điện thế bằng dụng cụ gì? Mắc dụng cụ này như thế nào vào đoạn mạch cần đo?Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Đo hiệu điện thế bằng vôn kế.</li><li style="text-align:justify;">Cách mắc vôn kế trong mạch: Mắc vôn kế song song với đoạn mạch cần đo hiệu điện thế, sao cho chốt (+) của vôn kế được mắc về phía cực (+) của nguồn điện, chốt (−) của vôn kế được mắc về phía cực (−) của nguồn điện.</li></ul>c) Đo cường độ dòng điện bằng dụng cụ gì? Mắc dụng cụ này như thế nào vào đoạn mạch cần đo?Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Đo cường độ dòng điện bằng ampe kế.</li><li style="text-align:justify;">Cách mắc ampe kế trong mạch: Mắc ampe kế nối tiếp với đoạn mạch cần đo cường độ dòng điện chạy qua nó, sao cho chốt (+) của ampe kế được mắc về phía cực (+) của nguồn điện, chốt (−) của ampe kế được mắc về phía cực (−) của nguồn điện.</li></ul>2. Xác định công suất của bóng đèn pinBảng 1<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="border:1px solid black;height:28px;width:132px;">Giá trị đo</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;height:28px;width:145px;" rowspan="2">Hiệu điện thế(V)</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;height:28px;width:219px;" rowspan="2">Cường độ dòng điện(A)</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;height:28px;width:129px;" rowspan="2">Công suất của bóng đèn (W)</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:28px;width:132px;">Lần đo</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:132px;">1</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:145px;">U1 = 1,0</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:219px;">I1 = 0,55</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:129px;">P1 = 0,55</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:132px;">2</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:145px;">U2 = 1,5</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:219px;">I2 = 0,83</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:129px;">P2 = 1,275</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:132px;">3</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:145px;">U3 = 2,0</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:219px;">I3 = 1,11</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:129px;">P3 = 2,22</td></tr></tbody></table></figure>a) Tính và ghi vào bảng 1 các giá trị công suất của bóng đèn tương ứng với mỗi lần đo.b) Rút ra nhận xét về sự thay đổi của công suất bóng đèn khi hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn tăng hoặc giảm.Nhận xét: Khi hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn tăng thì công suất bóng đèn tăng và ngược lại, khi hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn giảm thì công suất bóng đèn giảm.3. Xác định công suất của quạt điệnBảng 2<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="border:1px solid black;height:28px;width:132px;">Giá trị đo</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;height:28px;width:145px;" rowspan="2">Hiệu điện thế(V)</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;height:28px;width:219px;" rowspan="2">Cường độ dòng điện(A)</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;height:28px;width:129px;" rowspan="2">Công suất của bóng đèn (W)</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:28px;width:132px;">Lần đo</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:132px;">1</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:145px;">U1 = 2,5</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:219px;">I1 = 0,31</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:129px;">P1 = 0,775</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:132px;">2</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:145px;">U2 = 2,5</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:219px;">I2 = 0,32</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:129px;">P2 = 0,8</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:132px;">3</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:145px;">U3 = 2,5</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:219px;">I3 = 0,34</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:129px;">P3 = 0,85</td></tr></tbody></table></figure>a) Tính và ghi giá trị công suất của quạt đối với mỗi lần đo vào bảng 2.b) Tính giá trị công suất trung bình của quạt điện.Giá trị của công suất trung bình của quạt điện: \({{P}_{q}}=\frac{{{P}_{1}}+{{P}_{2}}+{{P}_{3}}}{3}=\frac{0,775+0,8+0,85}{3}=0,808\,\text{W}.\)&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài Thực hành: Xác định công suất của các dụng cụ điện do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ

THỰC HÀNH: XÁC ĐỊNH CÔNG SUẤT CỦA CÁC DỤNG CỤ ĐIỆN

Bài 15

Xác định công suất của các dụng cụ điện

<h2 style="text-align:center;">BÀI 6. BÀI TẬP VẬN DỤNG ĐỊNH LUẬT ÔM</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Định luật Ôm</h3><ul><li style="text-align:justify;">Phát biểu định luật: Cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây và tỉ lệ nghịch với điện trở của dây.</li><li style="text-align:justify;">Hệ thức của định luật: \(I=\frac{U}{R}\)</li></ul>Trong đó:U: hiệu điện thế, đơn vị đo là VI: cường độ dòng điện, đơn vị đo là AR: điện trở, đơn vị đo là Ω<h3 style="text-align:justify;">2. Đoạn mạch nối tiếp và đoạn mạch song song</h3><figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="border:1px solid black;vertical-align:top;width:157px;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;vertical-align:top;width:256px;">Đoạn mạch nối tiếp</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;vertical-align:top;width:229px;">Đoạn mạch song song</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:40px;width:157px;">Sơ đồ mắc</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:40px;width:256px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_600_ac6af31987.PNG?2938615.974999993" alt=""></td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:40px;width:229px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_601_7e69f44b8e.PNG?2938617.12000001" alt=""></td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:157px;">Cường độ dòng điện</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:256px;">I = I1 = I2 = …..</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:229px;">I = I1 + I2 + …..</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:36px;width:157px;">Hiện điện thế</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:36px;width:256px;">U = U1 + U2 + …..</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;height:36px;width:229px;">U = U1 = U2 = …..</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;width:157px;">Điện trở</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;width:256px;">R = R1 + R2 + …..</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;width:229px;">\(\frac{1}{R}=\frac{1}{{{R}_{1}}}+\frac{1}{{{R}_{2}}}+...\)</td></tr></tbody></table></figure><h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>Bài toán vận dụng định luật ôm+ Phân tích cấu tạo mạch điện<ul><li style="text-align:justify;">Nếu mạch điện chỉ gồm các điện trở mắc nối tiếp, sử dụng các tính chất của đoạn mạch nối tiếp.</li><li style="text-align:justify;">Nếu mạch điện chỉ gồm các điện trở mắc song song, sử dụng các tính chất của đoạn mạch song song.</li><li style="text-align:justify;">Nếu mạch mắc hỗn hợp, ta xét từ đoạn mạch nhỏ nhất (nối tiếp hoặc song song có chứa điện trở đã biết thông số từ đề bài), sử dụng tính chất của đoạn mạch nối tiếp hoặc đoạn mạch song song để lần lượt tính U, I của các đoạn mạch đó từ đó suy ra các đại lượng của mạch chính.</li></ul><h2 style="text-align:justify;">III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Bài 1 (trang 17 SGK Vật Lí 9):</h3>Cho mạch điện có sơ đồ như hình 6.1, trong đó R1 = 5 Ω. Khi K đóng, vôn kế chỉ 6 V, ampe kế chỉ 0,5 A.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_602_ea2d0d2481.PNG?2938613.5050000157" alt="">a) Tính điện trở tương đương của đoạn mạch.b) Tính điện trở R2.<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:96px;">Tóm tắt:U = 6 V.I = 0,5 A.R1 = 5 Ω</td><td style="vertical-align:top;width:546px;" rowspan="2">Lời giải:a) Áp dụng định luật Ôm ta có: \(I=\frac{U}{R}\Rightarrow R=\frac{U}{I}\)Điện trở tương đương của đoạn mạch là: \({{R}_{t\text{d}}}=\frac{U}{I}=\frac{6}{0,5}=12\,\Omega\)b) Mạch điện gồm: R1 nt R2 nên Rtđ = R1 + R2 ⇒ R2 = R – R1 = 12 – 5 = 7 W.Đáp số: Rtđ = 12 W; R2 = 7 W.</td></tr><tr><td style="border-bottom-style:none;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:96px;">a) Rtđ = ?b) R2 = ?</td></tr></tbody></table></figure><h3>Bài 2 (trang 17 SGK Vật Lí 9):</h3>Cho mạch điện có sơ đồ như hình 6.2, trong đó R1 = 10 Ω, ampe kế A1 chỉ 1,2 A, ampe kế A chỉ 1,8 A.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_603_6f6855867f.PNG?2938614.8399999947" alt="">a) Tính hiệu điện thế UAB của đoạn mạch.b) Tính điện trở R2.<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:108px;">Tóm tắt:R1 = 10 ΩI1 = 1,2 A.I = 1,8 A.</td><td style="vertical-align:top;width:534px;" rowspan="2">Lời giải:a) Theo định luật Ôm ta có: U1 = I1.R1 = 1,2.10 = 12 V.Mạch điện gồm: R1 // R2 nên UAB = U1 = U2 = 12 V.b) Cường độ dòng điện chạy qua R2 là: I2 = I – I1 = 1,8 – 1,2 = 0,6 A.Điện trở R2 có giá trị là: \({{R}_{2}}=\frac{{{U}_{2}}}{{{I}_{2}}}=\frac{12}{0,6}=20\,\Omega\)Đáp số: UAB = 12 V; R2 = 20 W.</td></tr><tr><td style="border-bottom-style:none;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:108px;">a) UAB = ?b) R2 = ?</td></tr></tbody></table></figure><h3>Bài 3 (trang 18 SGK Vật Lí 9):</h3>Cho mạch điện có sơ đồ như hình 6.3, trong đó R1 = 15 Ω, R2 = R3 = 30 Ω, UAB = 12 V.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_604_d7f0858dfd.PNG?2938618.2250000127" alt="">a) Tính điện trở tương đương của đoạn mạch AB.b) Tính cường độ dòng điện qua mỗi điện trở.<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:132px;">Tóm tắt:R1 = 15 ΩR2 = R3 = 30 ΩUAB = 12 V.</td><td style="vertical-align:top;width:510px;" rowspan="2">Lời giải:a) Mạch điện gồm: R1 nt (R2 // R3) = R1 nt R23.Ta có \(\frac{1}{{{R}_{23}}}=\frac{1}{{{R}_{2}}}+\frac{1}{{{R}_{3}}}=\frac{1}{30}+\frac{1}{30}=\frac{1}{15}\Rightarrow {{R}_{23}}=15\,\,\Omega .\)Nên Rtđ = R1 + R23 = 15 + 15 = 30 Ω.b) Cường độ dòng điện chạy trong mạch chính là:\(I=\frac{U}{R}=\frac{12}{30}=0,4\,A.\)Cường độ dòng điện chạy qua R1 là : I1 = I = 0,4 A.Hiệu điện thế giữa hai đầu R1 là : U1 = I1.R1 = 0,4.15 = 6 V.Mà U2 = U3 = U23 = U – U1 = 12 – 6 = 6 V.Vì R2 = R3 nên cường độ dòng điện qua R2 và R3 là:\({{I}_{3}}={{I}_{2}}=\frac{{{U}_{2}}}{{{R}_{2}}}=\frac{6}{30}=0,2\,A.\)Đáp số: Rtđ = 30 Ω; I1 = 0,4 A; I2 = I3 = 0,2 A.</td></tr><tr><td style="border-bottom-style:none;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:132px;">a) Rtđ = ?b) I2 = ?;I2 = ?; I3 = ?</td></tr></tbody></table></figure>Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài Bài tập vận dụng định luật Ôm do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ

BÀI TẬP VẬN DỤNG ĐỊNH LUẬT ÔM

Bài 6

Bài tập vận dụng định luật ôm

Bài 18

Thực hành: Kiểm nghiệm mối quan hệ Q ~ I^2 trong định luật Jun-len-xơ

<h2 style="text-align:center;">BÀI 21. NAM CHÂM VĨNH CỬU</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Từ tính của nam châm</h3><ul><li style="text-align:justify;">Nam châm là những vật có tính chất từ (từ tính), chúng có thể hút các vật bằng sắt, thép và làm quay kim nam châm.</li><li style="text-align:justify;">Các kim loại bị hút bởi nam châm gọi là các vật liệu từ.</li></ul>Ví dụ: sắt, thép, niken, côban, gađôlini … và các hợp chất của chúng.<ul><li>Các kim loại không thuộc vật liệu từ thì hầu như không bị nam châm hút.</li></ul>Ví dụ: đồng, nhôm, bạc...<ul><li style="text-align:justify;">Nam châm vĩnh cửu (thường gọi tắt là nam châm) có từ tính tồn tại trong một thời gian khá dài.</li><li style="text-align:justify;">Trong cuộc sống, nam châm vĩnh cửu được sản xuất với nhiều hình dạng khác nhau và bằng vật liệu khác nhau</li><li style="text-align:justify;">Về hình dạng: dạng chữ U, dạng thanh, dạng trụ, dạng đĩa...</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_VL_9_1_210_c12f40e533.png?20836.27499999966" alt=""><ul><li style="text-align:justify;">Về vật liệu: nam châm đen (nam châm ferrite), nam châm trắng (nam châm đất hiếm), nam châm dẻo (làm từ hợp chất của nhựa hoặc cao su với một loại bột sắt)...</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_VL_9_1_211_45212c3f9c.png?20834.820000000036" alt=""><ul><li style="text-align:justify;">Mỗi nam châm có hai cực từ: Cực Bắc và cực Nam.</li><li style="text-align:justify;">Kí hiệu các cực của nam châm:</li></ul>Kí hiệu theo màu sắc: Cực Nam sơn màu đỏ, cực Bắc sơn màu xanh.Kí hiệu bằng chữ: Cực Nam viết chữ S, cực Bắc viết chữ N.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_212_0e0b9338ae.png?20847.345000000132" alt=""><h3 style="text-align:justify;">2. Tương tác giữa hai nam châm</h3><ul><li style="text-align:justify;">Khi đưa cực từ của hai nam châm lại gần nhau thì chúng hút nhau nếu các cực khác tên (hình a), đẩy nhau nếu các cực cùng tên (hình b).</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_VL_9_1_213_f194fed909.png?20849.834999999075" alt=""><h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>Cách xác định hướng Bắc – Nam địa líĐể xác định hướng Bắc – Nam địa lí, ta đặt một kim nam châm thử tại bất kì vị trí nào trên Trái Đất. Cực từ Bắc của kim nam châm chỉ về hướng Bắc địa lí. Cực từ Nam của kim nam châm chỉ về hướng Nam địa lí.Lưu ý: Các từ cực và các cực địa lí không trùng nhau. Từ cực nằm gần cực Bắc địa lí là từ cực Nam. Từ cực nằm gần cực Nam địa lí là từ cực Bắc.<h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 58 SGK Vật Lí 9):</h3>Nhớ lại kiến thức về từ tính của nam châm ở lớp 5 và lớp 7, hãy đề xuất và thực hiện một thí nghiệm để phát hiện xem một thanh kim loại có phải là nam châm hay không.Trả lời:Đưa thanh kim loại lại gần đống vụn sắt. Nếu thanh kim loại hút vụn sắt thì đó là nam châm.<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="vertical-align:top;width:490px;"><h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 58 SGK Vật Lí 9):</h3>Đặt kim nam châm trên giá thẳng đứng như mô tả trên hình 21.1 (SGK)<ul><li>Khi đã đứng cân bằng, kim nam châm nằm dọc theo hướng nào?</li><li style="text-align:justify;">Xoay cho kim nam châm lệch khỏi hướng vừa xác định, buông tay. Khi đã đứng cân bằng trở lại, kim nam châm còn chỉ hướng như lúc đầu nữa không? Làm lại thí nghiệm hai lần và cho nhận xét.</li></ul></td><td style="vertical-align:top;width:152px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_214_33a0a8dd1c.png?20837.499999999636" alt=""></td></tr></tbody></table></figure>Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Khi đã đứng cân bằng, kim nam châm nằm dọc theo hướng Nam – Bắc.</li><li style="text-align:justify;">Xoay cho kim nam châm lệch khỏi hướng vừa xác định, buông tay thì kim nam châm vẫn chỉ hướng như lúc đầu. Kim nam châm luôn chỉ theo một hướng nhất định.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 59 SGK Vật Lí 9):</h3>Đưa từ cực của hai nam châm lại gần nhau (hình 21.3 SGK). Quan sát hiện tượng, cho nhận xét.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_215_62b21c6ab6.png?20848.589999999604" alt="">Trả lời:Đưa thanh nam châm lại gần kim nam châm thì quan sát thấy cực Bắc của kim nam châm bị hút về phía cực Nam của thanh nam châm.<h3>Câu C4 (trang 59 SGK Vật Lí 9):</h3>Đổi đầu của một trong hai nam châm rồi đưa lại gần nhau. Có hiện tượng gì xảy ra với các nam châm?Trả lời:Đổi đầu của một trong hai nam châm rồi đưa lại gần nhau thì thấy các cực cùng tên của hai nam châm sẽ đẩy nhau.<h3 style="text-align:justify;">Câu C5 (trang 59 SGK Vật Lí 9):</h3>Tổ Xung Chi là nhà phát minh của Trung Quốc thế kỉ V. Ông đã chế tạo ra xe chỉ nam. Đặc điểm của xe này là dù xe có chuyển động theo hướng nào thì hình nhân đặt trên xe cũng chỉ tay về hướng Nam. Bí quyết nào đã làm cho hình nhân trên xe của Tổ Xung Chi luôn chỉ hướng Nam?Theo em, có thể giải thích thế nào hiện tượng hình nhân đặt trên xe của Tổ Xung Chi luôn chỉ hướng nam?Trả lời:Có thể Tổ Xung Chi đã lắp đặt trên xe một thanh nam châm.<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="vertical-align:top;width:473px;"><h3 style="text-align:justify;">Câu C6 (trang 59 SGK Vật Lí 9):</h3>Người ta dùng la bàn (hình 21.4 SGK) để xác định hướng Bắc, Nam. Tìm hiểu cấu tạo của la bàn. Hãy cho biết bộ phận nào của la bàn có tác dụng chỉ hướng. Giải thích. Biết rằng mặt số của la bàn có thể quay độc lập với kim nam châm.</td><td style="vertical-align:top;width:162px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_216_3ab73742c8.png?20846.05499999998" alt=""></td></tr></tbody></table></figure>Trả lời:Kim nam châm của la bàn là bộ phận chỉ hướng. Tại mọi vị trí trên Trái Đất (trừ ở hai cực) kim nam châm luôn chỉ hướng Nam – Bắc.<h3 style="text-align:justify;">Câu C7 (trang 60 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy xác định tên từ cực của các nam châm thường dùng trong phòng thí nghiệm (nam châm thẳng, nam châm chữ U, kim nam châm).Trả lời:Đầu của thanh nam châm có ghi chữ N là cực Bắc, đầu có ghi chữ S là cực Nam.Đối với các nam châm không ghi chữ, chỉ có sơn màu thì tùy vào nhà sản xuất, thông thường cực Nam được sơn màu đỏ, cực Bắc sơn màu xanh.<h3 style="text-align:justify;">Câu C8 (trang 60 SGK Vật Lí 9):</h3>Xác định tên các từ cực của thanh nam châm trên hình 21.5 SGK.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_217_8358d593d3.png?20844.499999999243" alt="">Trả lời:Cực có ghi chữ N là cực Bắc của thanh nam châm, đầu sát với cực Bắc của thanh nam châm bên phải hình vẽ là cực Nam.&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài nam châm vĩnh cửu do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ

NAM CHÂM VĨNH CỬU

Bài 21

Nam châm vĩnh cửu

TỔNG KẾT CHƯƠNG I - ĐIỆN HỌC

Bài 20

Tổng kết chương I: Điện học

SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN

Bài 19

Sử dụng an toàn và tiết kiệm điện

<h2 style="text-align:center;">BÀI 14. BÀI TẬP VỀ CÔNG SUẤT ĐIỆN VÀ ĐIỆN NĂNG SỬ DỤNG</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Công suất điện</h3><ul><li style="text-align:justify;">Công suất tiêu thụ của một dụng cụ điện (hoặc của một đoạn mạch) bằng tích của hiệu điện thế giữa hai đầu dụng cụ đó (hoặc đoạn mạch đó) và cường độ dòng điện chạy qua nó.</li><li style="text-align:justify;">Công thức: P = U.I</li></ul>Trong đó:P: công suất (W)U: hiệu điện thế (V)I: cường độ dòng điện (A)<h3 style="text-align:justify;">2. Công suất điện – Điện năng</h3><ul><li style="text-align:justify;">Công của dòng điện sản ra trong một đoạn mạch là số đo lượng điện năng mà đoạn mạch đó tiêu thụ để chuyển hóa thành các dạng năng lượng khác.</li><li style="text-align:justify;">Công thức: A = P.t = U.I.t</li></ul>Trong đó: U là hiệu điện thế (đo bằng V)I là cường độ dòng điện (đo bằng A)t là thời gian sử dụng điện năng (đo bằng s)<h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>+ Công suất điện của một đoạn mạch có thể được tính bằng các công thức sau:\(P=U.I={{I}^{2}}R=\frac{{{U}^{2}}}{R}=\frac{A}{t}\)+ Tính điện năng tiêu thụ của dụng cụ: \(A=P.t=U.I.t={{I}^{2}}R.t=\frac{{{U}^{2}}}{R}\cdot t\)<ul><li style="text-align:justify;">Để so sánh công suất hoặc điện năng tiêu thụ của các vật khi mắc nối tiếp, sử dụng công thức P = I2R và A = I2Rt vì trong đoạn mạch mắc nối tiếp có I không đổi.</li><li style="text-align:justify;">Để so sánh công suất hoặc điện năng tiêu thụ của các vật khi mắc song song, sử dụng công thức \(P=\frac{{{U}^{2}}}{R} \) và \(A=\frac{{{U}^{2}}}{R}\cdot t\) vì trong đoạn mạch mắc nối tiếp có U không đổi.</li></ul><h2 style="text-align:justify;">III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Bài 1 (trang 40 SGK Vật Lí 9):</h3>Khi mắc một bóng đèn vào hiệu điện thế 220 V thì dòng điện chạy qua nó có cường độ là 341 mA.a) Tính điện trở và công suất của bóng đèn khi đó.b) Bóng đèn này được sử dụng như trên, trung bình 4 giờ trong 1 ngày. Tính điện năng mà bóng đèn tiêu thụ trong 30 ngày theo đơn vị jun và số đếm tương ứng của công tơ điện.Tóm tắt:U = 220 V; I = 341 mA = 0,341 Aa) R = ?; P = ?b) t0 = 4 h/1ngày ; t = 4.30 = 120 h; A = ? J = ? kW.hLời giải:a) Điện trở của bóng đèn là: \(R=\frac{U}{I}=\frac{220}{0,341}=645\,\Omega .\)Công suất của bóng đèn là: P = U.I = 220.0,341 = 75 W.b) Điện năng mà bóng đèn tiêu thụ trong 30 ngày, mỗi ngày 4 giờ là:A = P.t = 75.30.4.3600 = 32400000 JMỗi số đếm của công tơ điện là 1 kWh, nên muốn tìm số đếm tương ứng của công tơ điện ta phải tính điện năng theo đơn vị kWhKhi đó A = P.t = 75.30.4 = 9000 W.h = 9 kW.hVậy số đếm tương ứng của công tơ điện là 9 số<h3>Bài 2 (trang 40 SGK Vật Lí 9):</h3>Một đoạn mạch gồm một bóng đèn có ghi 6 V – 4,5 W được mắc nối tiếp với một biến trở và được đặt vào hiệu điện thế không đổi 9 V như hình 14.1. Điện trở của dây nối và ampe kế là rất nhỏ.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_140_f9306f44fd.PNG?2904206.7900000256" alt="">a) Đóng công tắc K, bóng đèn sáng bình thường. Tính số chỉ của ampe kế.b) Tính điện trở và công suất tiêu thụ điện của biến trở khi đó.c) Tính công của dòng điện sản ra ở biến trở và ở toàn đoạn mạch trong 10 phút.Tóm tắt:Uđm = 6 V; Pđm = 4,5 W; U = 9 V;a) K đóng, đèn sáng bình thường; IA = ?b) Rbt = ?; Pbt = ?c) t = 10 phút = 10.60 = 600 s; Abt = ?; Ađm = ?Lời giải:a) Khi đóng công tắc K, bóng đèn sáng bình thường, có nghĩa là cường độ dòng điện qua bóng đèn đúng bằng cường độ dòng điện định mức, và đó cũng là chỉ số của ampe kế.Ta có: \({{I}_{m}}=\frac{P}{{{U}_{m}}}=\frac{4,5}{6}=0,75\,A\)b) Đèn sáng bình thường có nghĩa là hiệu điện thế trên hai đầu bóng đèn đúng bằng hiệu điện thế định mức, do đó hiệu điện thế giữa hai đầu biến trở được tính là Ubt = U – Uđ = 9 – 6 = 3 V.Điện trở của biến trở là: \({{R}_{bt}}=\frac{{{U}_{bt}}}{{{I}_{bt}}}=\frac{3}{0,75}=4\,\Omega .\)Công suất tiêu thụ của biến trở là Pbt = Ubt.Ibt = 3.0,75 = 2,25 W.c) Công của dòng điện sản ra trên biến trở trong 10 phút là:Abt = Pbt.t = 2,25.10.60 = 1350 JCông của dòng điện sản ra trên toàn đoạn mạch trong 10 phút là:Ađm = Pm.t = Um.Im.t = 9.0,75.10.60 = 4050 J<h3 style="text-align:justify;">Bài 3 (trang 41 SGK Vật Lí 9):</h3>Một bóng đèn dây tóc có ghi 220V – 100W và một bàn là có ghi 220 V – 1000 W cùng được mắc vào ổ lấy điện 220 V ở gia đình để cả hai cùng hoạt động bình thường.a) Vẽ sơ đồ mạch điện, trong đó bàn là được kí hiệu như một điện trở và tính điện trở tương đương của đoạn mạch này.b) Tính điện năng mà đoạn mạch này tiêu thụ trong 1 giờ theo đơn vị jun và đơn vị kilôoat giờ.Tóm tắt:Uđm1 = 220 V; Pđm1 = 100 W; Uđm2 = 220 V; Pđm2 = 1000 W; U = 220 V;a) Vẽ sơ đồ?; Rtđ = ?b) Rbt = ?; Pbt = ?c) t = 1h = 3600s; A = ?J = ?kW.hLời giải:a) Vì bóng đèn dây tóc và bàn là có cùng điện áp định mức là 220 V, đồng thời điện áp của nguồn cũng bằng 220 V nên muốn hai dụng cụ này hoạt động bình thường thì chúng phải được mắc song song với nhau và cùng mắc vào nguồn 220 VTa có sơ đồ mạch điện:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_141_63be6acd84.PNG?2904208.2150000497" alt="">Bóng đèn dây tóc có ghi 220 V – 100 W ⇒ Uđm1 = 220 V; Pđm1 = 100 W.Điện trở của đèn là: \({{R}_{1}}=\frac{U_{dm1}^{2}}{{{P}_{dm1}}}=\frac{{{220}^{2}}}{100}=484\,\Omega\)Bàn là có ghi 220 V – 1000 W ⇒ Uđm2 = 220 V, Pđm2 = 1000 WĐiện trở của bàn là là: \({{R}_{2}}=\frac{U_{dm2}^{2}}{{{P}_{dm2}}}=\frac{{{220}^{2}}}{1000}=48,4\,\Omega\)Bàn là và bóng đèn ghép song song nên điện trở tương đương của mạch là:\({{R}_{t\text{d}}}=\frac{{{R}_{1}}.{{R}_{2}}}{{{R}_{1}}+{{R}_{2}}}=\frac{484.48,4}{484+48,4}=44\,\Omega\)b) Đổi 1 giờ = 3600 sĐiện năng mà đoạn mạch này tiêu thụ trong 1 giờ theo đơn vị jun là:\(A=P.t=\frac{U_{tm}^{2}}{{{R}_{t\text{d}}}}\cdot t=\frac{{{220}^{2}}}{44}\cdot 3600=3960000\,J.\)Ta có 1 kWh = 3600000 JĐiện năng mà đoạn mạch này tiêu thụ trong 1 giờ theo đơn vị kWh là:\(A=\frac{3960000}{3600000}=1,1\,kWh.\)&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài Bài tập về công suất điện và điện năng sử dụng do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ

BÀI TẬP VỀ CÔNG SUẤT ĐIỆN VÀ ĐIỆN NĂNG SỬ DỤNG

Bài 14

Bài tập về công suất điện và điện năng sử dụng

<h2 style="text-align:center;">BÀI 22. TÁC DỤNG TỪ CỦA DÒNG ĐIỆN – TỪ TRƯỜNG</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Lực từ</h3><ul><li>Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kì đều gây ra tác dụng lực (gọi là lực từ) lên kim nam châm đặt gần nó. Ta nói rằng dòng điện có tác dụng từ.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">2. Từ trường</h3><ul><li>Không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong nó. Ta nói trong không gian đó có từ trường.</li><li>Tại mỗi vị trí nhất định trong từ trường của thanh nam châm hoặc của dòng điện, kim nam châm đều chỉ một hướng xác định.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">3. Cách nhận biết từ trường</h3><ul><li>Người ta thường dùng kim nam châm (gọi là nam châm thử) để nhận biết từ trường. Nơi nào trong không gian có lực từ tác dụng lên kim nam châm thì nơi đó có từ trường.</li><li>Từ trường thường được phát hiện ở các khu vực:</li><li>Lân cận các đường dây cao thế.</li><li>Các dây tiếp đất của hệ thống thu lôi.</li><li>Các dây tiếp đất của thiết bị điện.</li><li>Khu vực xung quanh thiết bị điện đang vận hành: màn hình máy vi tính, đồng hồ điện, máy sấy tóc, điện thoại di động...</li></ul><h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>Nhận biết sự xuất hiện của từ trường<ul><li>Từ trường là vùng không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong nó.</li><li>Để nhận biết sự có mặt của từ trường, ta dùng kim nam châm thử. Một nam châm thử khi đặt trong từ trường luôn chỉ một hướng xác định.</li></ul><h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 61 SGK Vật Lí 9):</h3>Đóng công tắc K trong thí nghiệm ở hình 22.1 SGK. Quan sát và cho biết có hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm. Lúc đã nằm cân bằng, kim nam châm còn song song với dây dẫn nữa không?<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_220_18e2b39bb2.JPG?340612.04499999987" alt="">Trả lời:Đóng công tắc K trong thí nghiệm kim nam châm sẽ bị lệch ra khỏi hướng Nam – Bắc. Lúc đã nằm cân bằng, kim nam châm không song song với dây dẫn nữa<h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 61 SGK Vật Lí 9):</h3>Một kim nam châm (gọi là nam châm thử) được đặt tự do trên trục thẳng đứng, đang chỉ hướng Nam – Bắc. Đưa nó đến các vị trí khác nhau xung quanh dây dẫn có dòng điện hoặc xung quanh thanh nam châm.Có hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm?Trả lời:Đưa kim nam châm đến các vị trí khác nhau xung quanh dây dẫn có dòng điện hoặc xung quanh thanh nam châm thì nó sẽ bị lệch ra khỏi hướng Nam – Bắc.<h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 61 SGK Vật Lí 9):</h3>Ở mỗi vị trí, sau khi nam châm đã đứng yên, xoay cho nó lệch khỏi hướng vừa xác định, buông tay. Nhận xét hướng của kim nam châm sau khi đã trở lại vị trí cân bằng.Trả lời:Nhận xét : Kim nam châm luôn chỉ một hướng xác định.<h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 62 SGK Vật Lí 9):</h3>Nếu có một kim nam châm thì em làm thế nào để phát hiện ra trong dây dẫn AB có dòng điện hay không?Trả lời:Đặt kim nam châm lại gần dây dẫn AB. Nếu kim nam châm lệch hỏi hướng Nam – Bắc thì dây dẫn AB có dòng điện chạy qua.<h3 style="text-align:justify;">Câu C5 (trang 62 SGK Vật Lí 9):</h3>Thí nghiệm nào đã làm với nam châm chứng tỏ rằng xung quanh Trái Đất có từ trường?Trả lời:Thí nghiệm chứng tỏ rằng xung quanh Trái Đất có từ trường: Đặt kim nam châm ở trạng thái tự do, khi đã đứng yên, kim nam châm luôn chỉ hướng Nam – Bắc. Xoay kim nam châm một góc xoay nào đó, khi cân bằng, nam châm lại trở về theo hướng Bắc Nam địa lí.<h3 style="text-align:justify;">Câu C6 (trang 62 SGK Vật Lí 9):</h3>Tại một điểm trên bàn làm việc, người ta thử đi thử lại vẫn thấy kim nam châm nằm dọc theo một hướng xác định, không trùng với hướng Nam – Bắc. Từ đó có thể rút ra kết luận gì về không gian xung quanh kim nam châm?Trả lời:Xung quanh kim nam châm có từ trường khác từ trường của Trái Đất.&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài tác dụng từ của dòng điện từ trường do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ&nbsp;

TÁC DỤNG TỪ CỦA DÒNG ĐIỆN – TỪ TRƯỜNG

Bài 22

Tác dụng từ của dòng điện – Từ trường

<h2 style="text-align:center;">BÀI 24. TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3>1. Từ phổ, đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua</h3><ul><li style="text-align:justify;">Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua giống từ phổ bên ngoài của một thanh nam châm thẳng.</li><li style="text-align:justify;">Bên trong lòng ống dây cũng có các đường sức từ, được sắp xếp gần như song song.</li><li style="text-align:justify;">Đường sức từ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua là những đường cong khép kín, có chiều cùng đi vào một đầu và đi ra ở đầu kia.</li><li style="text-align:justify;">Ống dây có dòng điện chạy qua cũng được xem như là một nam châm. Hai đầu của nó cũng như là hai cực từ. Đầu ống dây có các đường sức từ đi ra là cực Bắc, đầu kia có các đường sức từ đi vào là cực Nam.</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_VL_9_1_240_567b396030.png?864763.1700000002" alt=""><h3>2. Chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào yếu tố nào?</h3><ul><li style="text-align:justify;">Chiều đường sức từ của ống dây phụ thuộc vào chiều của dòng điện chạy qua các cuộn dây.</li></ul><h3>3. Quy tắc nắm tay phải</h3><ul><li style="text-align:justify;">Quy tắc nắm tay phải được dùng để xác định một cách thuận tiện chiều đường sức từ của ống dây khi biết chiều dòng điện.</li><li style="text-align:justify;">Quy tắc: Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_241_eebb314cda.png?864764.5900000007" alt=""><h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>1. Xác định chiều đường sức từ hay chiều dòng điện của ống dây<ul><li style="text-align:justify;">Sử dụng quy tắc nắm tay phải.</li><li style="text-align:justify;">Nếu đề bài cho biết chiều dòng điện, đặt nắm tay phải sao cho chiều bốn ngón tay khum lại chỉ chiều dòng điện, chiều ngón tay cái choãi ra 90° chỉ chiều các đường sức từ.</li><li style="text-align:justify;">Nếu đề bài cho biết chiều đường sức từ, đặt nắm tay phải sao cho chiều ngón tay cái choãi ra 90° theo chiều đường sức từ, chiều khum lại của 4 ngòn tay chỉ chiều dòng điện.</li></ul>2. Xác định sự định hướng của nam châm thử khi đặt gần một ống dây có dòng điện chạy qua<ul><li style="text-align:justify;">Sử dụng quy tắc nắm tay phải xác định chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện.</li><li style="text-align:justify;">Xác định sự định hướng của nam châm thử theo quy tắc: Trục của kim nam châm thử trùng với tiếp tuyến của đường sức từ tại điểm đặt nó, chiều cực Bắc của nam châm thử trùng với chiều đường sức từ.</li></ul><h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 65 SGK Vật Lí 9):</h3>So sánh với từ phổ của thanh nam châm và cho biết chúng có giống nhau, khác nhau.Trả lời:Giống nhau: Bên ngoài giống với từ phổ của thanh nam châm.Khác nhau: Trong lòng ống dây có các đường mạt sắt được sắp xếp gần như song song với nhau.<h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 65 SGK Vật Lí 9):</h3>Nhận xét về hình dạng của các đường sức từ.Trả lời:Đường sức từ của ống dây tạo thành những đường cong khép kín.<ul><li style="text-align:justify;">Bên trong ống dây là các đường thẳng song song cách đều nhau dọc theo trục của ống dây</li><li style="text-align:justify;">Bên ngoài ống dây là các đường cong đi đầu này đến đầu kia của hai ống dây.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 65 SGK Vật Lí 9):</h3>Cho nhận xét về chiều của đường sức từ ở hai đầu ống dây so với chiều của các đường sức từ ở hai cực của thanh nam châmTrả lời:Các đường sức từ tại hai đầu ống dây đi ra ở một đầu và đi vào ở đầu kia cũng giống như của thanh nam châm. Đường sức đi ra từ cực Bắc và đi vào ở cực Nam của ống dây.<ul><li style="text-align:justify;">Cực Bắc là đầu của ống dây mà khi ta nhìn thẳng vào tiết diện thẳng của ống dây ở đầu đó thì ta thấy dòng điện chạy ngược chiều kim đồng hồ.</li><li style="text-align:justify;">Cực Nam là đầu của ống dây mà khi ta nhìn thẳng vào tiết diện thẳng của ống dây ở đầu đó thì ta thấy dòng điện chạy cùng chiều kim đồng hồ.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 67 SGK Vật Lí 9):</h3>Cho ống AB có dòng điện chạy qua. Một nam châm thử đặt ở đầu B của ống dây, khi đứng yên nằm đình hướng như hình 24.4 SGK. Hãy xác định tên các từ cực của ống dây.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_242_3bcc234181.png?864769.1849999992" alt="">Trả lời:Đầu B hút cực Nam của kim nam châm nên đầu B là cực Bắc, đầu A là cực Nam.<h3 style="text-align:justify;">Câu C5 (trang 67 SGK Vật Lí 9):</h3>Trên hình 24.5 SGK có một kim nam châm bị vẽ sai chiều. Hãy chỉ ra đó là kim nam châm nào và vẽ lại cho đúng. Dùng quy tắc nắm tay phải xác định chiều dòng điện chạy qua các vòng dây.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_243_170199759a.png?864768.0550000004" alt="">Trả lời:Đầu B của cuộn dây là cực Bắc, đầu A là cực Nam.Kim số 5 bị vẽ sai chiều.Vẽ lại:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_VL_9_1_244_95a9159632.png?864761.7150000005" alt="">Theo quy tắc nắm tay phải: Nắm trục ống dây bằng tay phải, sao chữ bốn ngón tay nắm lại hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.Vậy dòng điện trong ống dây có chiều đi ra ở đầu dây B.<h3 style="text-align:justify;">Câu C6 (trang 67 SGK Vật Lí 9):</h3>Hình 24.6 SGK cho biết chiều dòng điện chạy qua các vòng dây. Hãy dùng quy tắc nắm tay phải xác định tên các từ cực của ống dây.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_245_6f51f3984a.png?864766.92" alt="">Trả lời:Đầu B của cuộn dây là cực Nam, đầu A là cực Bắc.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_246_7f22baef14.png?864765.7749999999" alt="">&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ

TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA

Bài 24

Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua

<h2 style="text-align:center;">BÀI 16. ĐỊNH LUẬT JUN – LEN-XƠ</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Điện năng biến đổi thành nhiệt năng</h3>+ Một phần điện năng được biến đổi thành nhiệt năng:<ul><li style="text-align:justify;">Dụng cụ (hay thiết bị) biến đổi một phần điện năng thành nhiệt năng và một phần thành năng lượng ánh sáng như: bóng đèn dây tóc, đèn huỳnh quang,…</li><li style="text-align:justify;">Dụng cụ (hay thiết bị) biến đổi một phần điện năng thành nhiệt năng và một phần thành cơ năng như: quạt điện, máy bơm nước,…</li></ul>+ Toàn bộ điện năng được biến đổi thành nhiệt năng<ul><li style="text-align:justify;">Dụng cụ hay thiết bị điện có thể biến đổi toàn bộ điện năng thành nhiệt năng như: nồi cơm điện, ấm nước điện, bàn là,…</li></ul><h3 style="text-align:justify;">2. Định luật Jun-len-xơ</h3><ul><li style="text-align:justify;">Nội dung: Nhiệt lượng tỏa ra ở dây dẫn khi có dòng điện chạy qua tỉ lệ thuận với bình phương cường độ dòng điện, với điện trở của dây dẫn và thời gian dòng điện chạy qua.</li><li style="text-align:justify;">Hệ thức của định luật: Q = I2R.t</li></ul>Trong đó: I là cường độ dòng điện (đo bằng A)R là điện trở của dây dẫn (đo bằng W)t là thời gian dòng điện chạy qua (đo bằng s)Q là nhiệt lượng tỏa ra (đo bằng J)<ul><li style="text-align:justify;">Lưu ý: Nếu đo nhiệt lượng Q bằng đơn vị calo thì hệ thức của định luật Jun – Len-xơ là :</li></ul>Q = 0,24.I2R.tĐổi đơn vị: 1 J = 0,24 cal; 1 cal = 4,18 J<h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Tính nhiệt lượng tỏa ra trên dây dẫn</h3><ul><li style="text-align:justify;">Áp dụng định luật Jun – Len- xơ: Q = I2.R.t</li><li style="text-align:justify;">Hay \(Q=P.t=U.I.t={{I}^{2}}R.t=\frac{{{U}^{2}}}{R}\cdot t\)</li></ul><h3 style="text-align:justify;">2. Tính công suất tỏa nhiệt của dây dẫn</h3><ul><li style="text-align:justify;">Áp dụng công thức: \(P=\frac{Q}{t}\)</li></ul>Trong đó: Q là nhiệt lượng tỏa ra trên dây dẫn (J)t là thời gian dòng điện chạy qua dây dẫn (s)P là công suất tỏa nhiệt của dây dẫn (W)<h3 style="text-align:justify;">3. Phương trình cân bằng nhiệt</h3><ul><li style="text-align:justify;">Áp dụng phương trình cân bằng nhiệt: Qtỏa = Qthu</li></ul>Trong đó: Qtỏa là nhiệt lượng tỏa ra của dây dẫnQthu là nhiệt lượng thu vàoLưu ý: Trong trường hợp điện trở của dây dẫn là điện trở thuần thì điện năng biến đổi hoàn toàn thành nhiệt năng. Khi đó Q = A.<h2 style="text-align:justify;">III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2>Hình 16.1 mô tả thí nghiệm xác định điện năng sử dụng và nhiệt lượng tỏa ra.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_160_d8ad0bad16.png?3293175.3050000407" alt="">Khối lượng nước m1 = 200 g được đựng trong bình bằng nhôm có khối lượng m2 = 78 g và được đun nóng bằng một dây điện trở. Điều chỉnh biến trở để ampe kế chỉ I = 2,4 A và kết hợp với số chỉ của vôn kế biết được điện trở của dây là R = 5 W. Sau thời gian t = 300 s, nhiệt kế cho biết nhiệt độ tăng Dt° = 9,5°C. Biết nhiệt dung riêng của nước là c1 = 4200 J/kg.K và của nhôm là c2 = 880 J/kg.K.<h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 45 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy tính điện năng A của dòng điện chạy qua dây điện trở trong thời gian 300 s.Trả lời:Công suất nhiệt tỏa ra trên sợi dây có điện trở R = 5 Ω là:PR = I2.R = 2,42.5 = 28,8 WĐiện năng A của dòng điện chạy qua dây điện trở trong thời gian 300 s là:A = PR.t = 28,8.300 = 8640 J.<h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 45 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy tính nhiệt lượng Q mà nước và bình nhôm nhận được trong thời gian trên.Trả lời:Nhiệt lượng nước nhận được là: Q1 = c1m1Δt° = 4200.0,2.9,5 = 7980 J.Nhiệt lượng bình nhôm nhận được là: Q2 = c2m2 Δt° =880.0,078.9,5 = 652,08 J.Nhiệt lượng nước và bình nhôm nhận được là: Q = Q1 + Q2 = 8632,08 J.<h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 45 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy so sánh A với Q và nêu nhận xét, lưu ý rằng có một phần nhỏ nhiệt lượng truyền ra môi trường chung quanh.Trả lời:Ta thấy Q và A tương đương với nhau. Như vậy nếu tính cả phần nhiệt lượng truyền ra môi trường xung quanh thì Q và A bằng nhau.<h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 45 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy giải thích điều nêu ra trong phần mở đầu của bài:“Dòng điện chạy qua vật dẫn thường gây ra tác dụng nhiệt. Nhiệt lượng tỏa ra khi đó phụ thuộc vào yếu tố nào? Tại sao với cùng một dòng điện chạy qua thì dây tóc bóng đèn nóng lên tới nhiệt độ cao, còn dây nối với bóng đèn hầu như không nóng lên?”Trả lời:Vì dây tóc bóng đèn và dây nối mắc nối tiếp nhau nên dòng điện chạy qua cả hai có cùng cường độ. Theo định luật Jun – Len-xơ, nhiệt lượng tỏa ra ở dây tóc và ở dây nối tỉ lệ với điện trở của từng đoạn dây. Dây tóc có điện trở lớn nên nhiệt lượng tỏa ra nhiều, do đó dây tóc nóng lên đến nhiệt độ cao và phát sáng. Còn dây nối có điện trở nhỏ nên nhiệt lượng tỏa ra ít và truyền phần lớn cho môi trường xung quanh, do đó dây nối hầu như không nóng lên.<h3 style="text-align:justify;">Câu C5 (trang 45 SGK Vật Lí 9):</h3>Một ấm điện có ghi 220 V – 1000 W được sử dụng với hiệu điện thế 220 V để đun sôi 2 ℓ nước từ nhiệt độ ban đầu là 20°C. Bỏ qua nhiệt lượng làm nóng vỏ ấm và nhiệt lượng tỏa vào môi trường, tính thời gian đun sôi nước. Biết nhiệt dung riêng của nước là 4200 J/kg.K.Trả lời:Theo định luật bảo toàn năng lượng: A = Q hay P.t = cm(t2 – t1)Thời gian đun sôi nước là: \(t=\frac{cm\left( {{t}_{2}}\text{ }{{t}_{1}} \right)}{P}=\frac{4200.2.\left( 100-80 \right)}{1000}=672\,s.\)&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài Định luật Jun - Lenxo do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ

ĐỊNH LUẬT JUN – LEN-XƠ

Bài 16

Định luật Jun – Len-xơ

I - SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT, THÉP- Sắt, thép, niken, côban và các vật liệu từ khác đặt trong từ trường, đều bị nhiễm từ.- Sau bị đã bị nhiễm từ, sắt non không giữ được từ tính lâu dài, còn thép thì giữ được từ tính lâu dàiLõi sắt hoặc lõi thép làm tăng tác dụng từ của ống dây vì khi đặt trong từ trường thì lõi sắt, thép bị nhiễm từ và trở thành một nam châm nữa.II - NAM CHÂM ĐIỆN<img src="https://cdn.vungoi.vn/vungoi/1531802602002_nam_cham_dien.PNG" alt="">- Cấu tạo: Cuộn dây dẫn, lõi sắt non- Các cách làm tăng lực từ của nam châm điện:+ Tăng cường độ dòng điện chạy qua các vòng dây+ Tăng số vòng dây của cuộn dây- Ưu điểm so với nam châm vĩnh cửu:+ Có thể thay đổi được độ mạnh, yếu của nam châm bằng cách tăng - giảm số vòng dây của nam châm hay cường độ dòng điện chaỵ qua vòng dây+ Có thể tạo ra từ trường mạnh hơn nam châm vĩnh cửu+ Có thể làm mất hoàn toàn từ tính của nam châm điện bằng cách ngắt dòng điện qua các vòng dây

Sự nhiễm điện của sắt, thép - Nam châm điện

Bài 25

Sự nhiễm từ sắt, thép – nam châm điện

<h2 style="text-align:center;">BÀI 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Cấu tạo và hoạt động của đinamô ở xe đạp</h3><ul><li style="text-align:justify;">Bộ phận chính của đinamô là một nam châm và cuộn dây.</li><li style="text-align:justify;">Khi quay núm của đinamô thì nam châm quay theo và đèn sáng.</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_310_c42de441e2.png?680878.0349999997" alt=""><h3 style="text-align:justify;">2. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện</h3>a) Dùng nam châm vĩnh cửu<ul><li style="text-align:justify;">Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín khi ta đưa một cục nam châm lại gần hay ra xa một đầu cuộn dây đó hoặc ngược lại.</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_VL_9_1_311_c9ec9ae2e4.png?680871.3750000006" alt="">b) Dùng nam châm điện<ul><li style="text-align:justify;">Dòng điện xuất hiện ở cuộn dây dẫn kín trong thời gian đóng và ngắt mạch của nam châm điện, nghĩa là trong thời gian dòng điện của nam châm điện biến thiên.</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_312_47fafdea60.png?680873.3650000013" alt=""><h3 style="text-align:justify;">3. Hiện tượng cảm ứng điện từ</h3><ul><li style="text-align:justify;">Có nhiều cách dùng nam châm để tạo ra dòng điện trong một cuộn dây dẫn kín. Dòng điện được tạo ra theo cách đó gọi là dòng điện cảm ứng.</li><li style="text-align:justify;">Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.</li></ul><h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>Giải thích hiện tượng cảm ứng điện từ<ul><li>Khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín biến thiên thì trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng. Hiện tượng này gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.</li><li>Trong thực tế, để thay đổi số đường sức từ xuyên qua cuộn dây, người ta thường tạo ra sự chuyển động tương đối giữa cuộn dây và nam châm.</li><li style="text-align:justify;">Đối với nam châm vĩnh cửu, bản thân số đường sức từ xung quanh nó không thay đổi, tuy nhiên khi nam châm và cuộn dây dẫn kín chuyển động tương đối với nhau thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây thay đổi.</li></ul><h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="vertical-align:top;width:463px;"><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 85 SGK Vật Lí 9):</h3>Cho hai đèn LED mắc song song ngược chiều vào hai đầu của một cuộn dây dẫn và một thanh nam châm vĩnh cửu. Hãy bố trí thí nghiệm như hình 31.2 SGK để tìm hiểu xem dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín ở trường hợp nào dưới đây:<ul><li style="text-align:justify;">Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây.</li><li style="text-align:justify;">Đặt nam châm đứng yên trước cuộn dây.</li><li style="text-align:justify;">Đặt nam châm đứng yên trong cuộn dây.</li><li style="text-align:justify;">Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây.</li></ul></td><td style="width:179px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_313_5e0133fa79.png?680876.9350000003" alt=""></td></tr></tbody></table></figure>Trả lời:Trong cuộn dây dẫn xuất hiện dòng điện cảm ứng khi<ul><li style="text-align:justify;">Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây.</li><li style="text-align:justify;">Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 85 SGK Vật Lí 9):</h3>Trong thí nghiệm trên (Câu C1), nếu để nam châm đứng yên và cho cuộn dây chuyển động lại gần hay ra xa nam châm thì cuộn dây có xuất hiện dòng điện không? Hãy làm thí nghiệm để kiểm tra dự đoán.Trả lời:Trong cuộn dây có xuất hiện dòng điện cảm ứng.<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="vertical-align:top;width:491px;"><h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 86 SGK Vật Lí 9):</h3>Đặt nam châm điện nằm yên trước cuộn dây dẫn có mắc hai đèn LED song song ngược chiều (hình 31.3 SGK). Hãy làm thí nghiệm để xác định trong những trường hợp nào dưới đây xuất hiện dòng điện ở cuộn dây có mắc đèn LED.<ul><li style="text-align:justify;">Trong khi đóng mạch điện của nam châm điện</li><li style="text-align:justify;">Khi dòng điện đã ổn định.</li><li style="text-align:justify;">Trong khi ngắt mạch điện của nam châm điện.</li><li style="text-align:justify;">Sau khi ngắt mạch điện.</li></ul></td><td style="width:151px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_314_2860eaff63.png?680874.5749999998" alt=""></td></tr></tbody></table></figure>Trả lời:Những trường hợp xuất hiện dòng điện ở cuộn dây có mắc đèn LED:<ul><li style="text-align:justify;">Trong khi đóng mạch điện của nam châm điện.</li><li style="text-align:justify;">Trong khi ngắt mạch điện của nam châm điện.</li></ul><figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="vertical-align:top;width:482px;"><h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 86 SGK Vật Lí 9):</h3>Nếu ta làm lại thí nghiệm ở hình 31.2 SGK nhưng lần này cho nam châm quay quanh một trục thẳng đứng (hình 31.4 SGK) thì có hiện tượng gì xảy ra trong cuộn dây?</td><td style="vertical-align:top;width:160px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_315_aa77e1f770.png?680875.8150000012" alt=""></td></tr></tbody></table></figure>Trả lời:Nếu cho nam châm quay quanh một trục thẳng đứng như hình vẽ thì cuộn dây sẽ liên tục có dòng điện cảm ứng. Ta thấy hai đèn LED luôn thay phiên nhau sáng.<h3>Câu C5 (trang 86 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy trả lời câu hỏi ở phần I.Quan sát cấu tạo và hoạt động của đinamô.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_310_c42de441e2.png?680878.0349999997" alt="">Trên hình 31.1 vẽ sơ đồ cấu tạo của một đinamô ở xe đạp. Trong đinamô có một nam châm và cuộn dây. Khi quay núm của đinamô thì nam châm quay theo và đèn sáng.Liệu có phải nhờ nam châm mà tạo ra được dòng điện không?Trả lời:Nhờ nam châm ta có thể tạo ra dòng điện với các điều kiện sau được thỏa mãn:<ul><li>Có nam châm để tạo ra từ trường.</li><li>Có sự chuyển động tương đối giữa nam châm và cuộn dây để có sự thay đổi các đường sức từ gửi qua cuộn dây.</li></ul>&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài hiện tượng cảm ứng điện từ do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ

HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ

Bài 31

Hiện tượng cảm ứng điện từ

<h2 style="text-align:center;">BÀI 23. TỪ PHỔ – ĐƯỜNG SỨC TỪ</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3>1. Từ phổ</h3><ul><li style="text-align:justify;">Trong từ trường của thanh nam châm, mạt sắt được xếp thành những đường cong được nối từ cực này sang cực kia của nam châm. Càng ra xa nam châm, những đường này càng thưa dần.</li><li style="text-align:justify;">Nơi nào mạt sắt dày thì từ trường mạnh, nơi nào mạt sắt thưa thì từ trường yếu.</li><li style="text-align:justify;">Hình ảnh các đường mạt sắt xung quanh nam châm trên hình 23.1 được gọi là từ phổ.</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_230_9fbaa943b6.png?535685.7049999998" alt=""><ul><li style="text-align:justify;">Từ phổ cho ta một hình ảnh trực quan về từ trường.</li><li style="text-align:justify;">Có thể thu được từ phổ bằng cách rắc mạt sắt lên tấm nhựa đặt trong từ trường và gõ nhẹ.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">2. Đường sức từ</h3><ul><li style="text-align:justify;">Các kim nam châm nối đuôi nhau dọc theo một đường sức từ. Cực Bắc của kim này nối với cực Nam của kim kia.</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_231_15c7c0155d.png?535684.4249999995" alt=""><ul><li style="text-align:justify;">Mỗi đường sức từ có một chiều xác định. Bên ngoài nam châm, các đường sức từ có chiều đi ra từ cực Bắc, đi vào cực Nam của nam châm.</li><li style="text-align:justify;">Nơi nào có từ trường mạnh thì đường sức từ dày, nơi nào từ trường yếu thì đường sức từ thưa.</li></ul><h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>Xác định chiều của đường sức từ<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="vertical-align:top;width:463px;"><ul><li style="text-align:justify;">Đường sức từ của thanh nam châm thẳng là những đường cong nối từ cực này sang cực kia của nam châm. Đường sức từ luôn có chiều đi vào cực Nam và đi ra từ cực Bắc của thanh nam châm.</li></ul></td><td style="vertical-align:top;width:179px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_232_77a2391d7c.png?535688.0000000001" alt=""></td></tr><tr><td style="vertical-align:top;width:463px;"><ul><li style="text-align:justify;">Đối với Nam châm chữ U, khoảng ở giữa hai từ cực của nam châm, các đường sức từ gần như song song, có chiều đi ra từ cực Bắc và đi vào cực Nam. Khoảng bên ngoài đường sức từ thẳng là những đường cong nối từ cực này sang cực kia của nam châm.</li></ul></td><td style="vertical-align:top;width:179px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_233_bc71938134.png?535677.4800000003" alt=""></td></tr></tbody></table></figure><h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 63 SGK Vật Lí 9):</h3>Rắc đều một lớp mạt sắt lên tấm nhựa trong, phẳng. Đặt tấm nhựa này lên trên một thanh nam châm rồi gõ nhẹ. Quan sát hình ảnh mạt sắt vừa được tạo trên tấm nhựa (hình 23.1)<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_230_9fbaa943b6.png?535685.7049999998" alt="">Các mạt sắt xung quanh nam châm được sắp xếp như thế nào?Trả lời:Các mạt sắt xung quanh nam châm được sắp xếp thành những đường cong nối từ cực này sang cực kia của nam châm. Càng ra xa nam châm, các đường này càng thưa dần<h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 63 SGK Vật Lí 9):</h3>Nhận xét về sự sắp xếp của các kim nam châm nằm dọc theo một đường sức từ (hình 23.3 SGK)<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_231_15c7c0155d.png?535684.4249999995" alt="">Trả lời:Kim nam châm định hướng theo một chiều nhất định trên mỗi đường sức từ<h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 64 SGK Vật Lí 9):</h3>Đường sức từ có chiều đi vào cực nào và đi ra từ cực nào của thanh nam châm?Trả lời:Đường sức từ có chiều đi vào cực Nam và đi ra từ cực Bắc của thanh nam châm<h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 64 SGK Vật Lí 9):</h3>Hình 23.4 SGK cho hình ảnh từ phổ của nam châm chữ U. Dựa vào đó hãy vẽ các đường sức từ của nó. Nhận xét về dạng của các đường sức từ ở khoảng cách giữa 2 từ cực<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_234_52b6e60d5f.png?535679.2150000001" alt="">Trả lời:Các đường sức từ ở khoảng giữa hai từ cực của nam châm hình chữ U gần như song song với nhau.<h3 style="text-align:justify;">Câu C5 (trang 64 SGK Vật Lí 9):</h3>Biết chiều một đường sức từ của thanh nam châm thẳng như trên hình 23.5 SGK. Hãy xác định tên các từ cực của nam châm.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_235_548c97bdef.png?535689.1649999998" alt="">Trả lời:Đầu A là cực Bắc, đầu B là cực Nam của thanh nam châm vì đường sức từ có chiều đi ra từ cực Bắc và đi vào cực Nam của thanh nam châm.<h3 style="text-align:justify;">Câu C6 (trang 64 SGK Vật Lí 9):</h3>Hình 23.6 SGK cho hình ảnh từ phổ của hai nam châm đặt gần nhau. Hãy vẽ một số đường sức từ và chỉ rõ chiều của chúng.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_236_8b8941f717.png?535686.855" alt="">Trả lời:Các đường sức từ có chiều đi từ cực Bắc của nam châm bên trái sang cực Nam của nam châm bên phải.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_237_2a2a839fef.png?535682.9949999992" alt="">&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài từ phổ đường sức từ do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ

TỪ PHỔ – ĐƯỜNG SỨC TỪ

Bài 23

Từ phổ – Đường sức từ

<h2 style="text-align:center;">BÀI 28. ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Các bộ phận chính của động cơ điện một chiều</h3>+ Động cơ điện một chiều gồm hai bộ phận chính là nam châm và khung dây dẫn.<ul><li style="text-align:justify;">Nam châm tạo ra từ trường là bộ phận đứng yên, được gọi là stato.</li><li style="text-align:justify;">Khung dây dẫn (ABCD) có dòng điện chạy qua là bộ phận quay, được gọi là rôto.</li></ul>+ Để lực điện từ luôn có tác dụng làm khung dây quay theo một chiều, dòng điện thường được đưa vào khung dây bằng một bộ góp. Bộ góp gồm:<ul><li style="text-align:justify;">Một cổ góp thường làm bằng đồng và có hình trụ, được chia thành 2 phiến góp và nối với hai đầu khung dây.</li><li style="text-align:justify;">Hai thanh quét (C1 và C2), thường làm bằng than và có hình hộp chữ nhật, nằm tiếp xúc với các phiến góp và nối với nguồn điện để đưa dòng điện vào khung dây.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">2. Hoạt động của động cơ điện một chiều</h3>+ Động cơ điện một chiều hoạt động dựa trên tác dụng của từ trường lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường. Khi đặt khung dây dẫn trong từ trường và cho dòng điện chạy qua khung dây, do tác dụng của lực điện từ nên khung dây sẽ quay.<h3 style="text-align:justify;">3. Động cơ điện một chiều trong kĩ thuật</h3>+ Cấu tạo gồm hai bộ phận chính: Nam châm điện (stato) và cuộn dây (rôto).<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_281_ceb0bdf5d4.png?3593141.585" alt=""><ul><li>Trong động cơ điện kĩ thuật, bộ phận tạo ra từ trường là nam châm điện.</li><li style="text-align:justify;">Bộ phận quay của động cơ điện kĩ thuật không đơn giản là một khung dây mà gồm nhiều cuộn dây đặt lệch nhau và song song với trục của một khối trụ làm bằng các lá thép kĩ thuật ghép lại.</li></ul>+ Lưu ý: Ngoài động cơ điện một chiều còn có động cơ điện xoay chiều.4. Sự biến đổi năng lượng trong động cơ điện+ Khi động cơ điện hoạt động, điện năng của dòng điện được chuyển hóa thành cơ năng.<h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>Xác định chiều quay của khung dây có dòng điện đặt trong từ trường. Giải thích tại sao động cơ điện một chiều có thể quay liên tục.+ Xem khung dây dẫn đặt như thế nào<ul><li style="text-align:justify;">Mặt phẳng khung nằm trong mặt phẳng trung hòa (mặt phẳng khung vuông góc với đường sức từ) thì lực điện từ không làm cho khung quay mà chỉ làm cho nó dãn ra hoặc nén lại.</li><li style="text-align:justify;">Mặt phẳng khung không nằm trong mặt phẳng trung hòa thì áp dụng quy tắc bàn tay trái để tìm chiều của lực điện từ tác dụng lên mỗi đoạn của khung dây rồi suy ra chiều quay của nó.</li></ul>+ Động cơ điện có bộ phận gọi là cổ góp điện. Bộ phận này có tác dụng làm cho chiều dòng điện trong khung được đổi chiều mỗi khi khung dây qua mặt phẳng trung hòa. Khi đó chiều của lực điện từ tác dụng lên khung cũng được đổi chiều. Kết quả khung quay liên tục.<h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="vertical-align:top;width:504px;"><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 76 SGK Vật Lí 9):</h3>Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên đoạn AB và CD của khung dây dẫn khi có dòng điện chạy qua như hình 28.1 SGKTrả lời:Lực điện từ tác dụng lên đoạn AB và CD của khung dây dẫn khi có dòng điện chạy qua như hình 28.1 SGK sẽ vuông góc với mặt phẳng khung dây<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_283_4608ba1f32.png?3593142.7850000006" alt=""></td><td style="vertical-align:top;width:138px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_282_3f9639aa39.png?3593144.82" alt=""></td></tr></tbody></table></figure><h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 76 SGK Vật Lí 9):</h3>Dự đoán xem có hiện tượng gì xảy ra với khung dây khi đó.Trả lời:Khung dây sẽ quay theo chiều kim đồng hồ do tác dụng của lực điện từ.<h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 77 SGK Vật Lí 9):</h3>Nhận xét về sự khác nhau của hai bộ phận chính của nó so với mô hình động cơ điện mà em mới tìm hiểu.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_281_ceb0bdf5d4.png?3593141.585" alt="">Trả lời:<ul><li>Trong động cơ điện kĩ thuật, bộ phận tạo ra từ trường là nam châm điện.</li><li style="text-align:justify;">Bộ phận quay của động cơ điện kĩ thuật không đơn giản là một khung dây mà gồm nhiều cuộn dây đặt lệch nhau và song song với trục của một khối trụ làm bằng các lá thép kĩ thuật ghép lại.</li></ul><h3>Câu C5 (trang 78 SGK Vật Lí 9):</h3>Khung dây trong hình 28.3 SGK quay theo chiều nào?<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_284_756d41d401.png?3593145.8100000005" alt="">Trả lời:Lực điện từ tác dụng lên đoạn dây AB và CD có phương vuông góc với mặt phẳng khung dây được thể hiện trong hình sau<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_285_6c754d03dc.png?3593143.8200000008" alt="">Khung dây quay ngược chiều kim đồng hồ.<h3 style="text-align:justify;">Câu C6 (trang 78 SGK Vật Lí 9):</h3>Tại sao khi chế tạo động cơ điện có công suất lớn, người ta không dùng nam châm vĩnh cửu để tạo ra từ trường?Trả lời:Người ta không dùng nam châm vĩnh cửu vì nam châm vĩnh cửu không tạo ra được từ trường mạnh như nam châm điện.<h3>Câu C7 (trang 78 SGK Vật Lí 9):</h3>Kể một số ứng dụng của động cơ điện mà em biết?Trả lời:Động cơ điện được sử dụng để chế tạo ra máy bơm, máy quạt, tủ lạnh, máy giặt,…&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài ứng dụng của nam châm do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.&nbsp;

ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU

Bài 28

Động cơ điện một chiều

<h2 style="text-align:center;">BÀI 29. THỰC HÀNH</h2><h2 style="text-align:center;">CHẾ TẠO NAM CHÂM VĨNH CỬU, NGHIỆM LẠI TỪ TÍNH CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN</h2><h2 style="text-align:justify;">I. CHUẨN BỊ</h2>Đối với mỗi nhóm học sinh :<ul><li style="text-align:justify;">Hai nguồn điện: 3 V và 6 V.</li><li style="text-align:justify;">Một công tắc.</li><li style="text-align:justify;">Ống dây A khoảng 200 vòng, (dây dẫn có F = 0,2 mm) quấn trên ống nhựa hoặc bìa cứng. Đường kính của ống cỡ 1 cm (hình 29.1a).</li><li style="text-align:justify;">Ống dây B khoảng 300 vòng, (dây dẫn có F = 0,2 mm) quấn trên một ống nhựa đường kính khoảng 5 cm, trên mặt ống có khoét một lỗ tròn, đường kính 2 mm (hình 29.1b).</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_VL_9_1_290_7b2dc73069.png?21796.01999999977" alt=""><ul><li style="text-align:justify;">Hai đoạn dây dẫn, một bằng thép, một bằng đồng dài cỡ 3,5 cm (F = 0,4 mm).</li><li style="text-align:justify;">Một la bàn.</li><li style="text-align:justify;">Hai đoạn chỉ nilon mảnh, mỗi đoạn dài 15 cm.</li><li style="text-align:justify;">Một bút dạ để đánh dấu.</li><li style="text-align:justify;">Giá thí nghiệm.</li></ul>Chuẩn bị sẵn báo cáo thực hành như mẫu đã cho ở cuối bài.<h2>II. NỘI DUNG THỰC HÀNH</h2>1. Chế tạo nam châm vĩnh cửua) Nối hai đầu ống dây A với nguồn điện 3 V. Đặt đồng thời các đoạn dây thép và đồng dọc trong lòng ống dây trong khoảng thời gian từ 1 đến 2 phút.b) Thử nam châm: Lấy các đoạn dây kim loại ra khỏi ống dây, lần lượt treo mỗi đoạn nằm thăng bằng nhờ một sợi chỉ không xoắn, sau khi đứng yên, nó nằm dọc theo phương nào?Xoay cho đoạn kim loại lệch khỏi hướng ban đầu, buông tay, sau khi cân bằng trở lại, đoạn kim loại nằm dọc theo phương nào? Làm như vậy ba lần đối với mỗi đoạn kim loại.Ghi kết quả vào bảng 1 của mẫu báo cáo để xác định đoạn kim loại nào đã trở thành nam châm vĩnh cửu.c) Dùng bút dạ đánh dấu tên cực từ của nam châm vừa được chế tạo.2. Nghiệm lại từ tính của ống dâyĐặt ống dây B nằm ngang, luồn qua lỗ tròn trên ống dây B để treo nam châm vừa được chế tạo vào trong lòng ống dây. Xoay ống dây sao cho nam châm nằm song song với mặt phẳng của các vòng dây. Cố định sợi chỉ treo nam châm vào giá thí nghiệm. Mắc ống dây vào mạch điện có nguồn 6 V.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_291_8e1810ce57.png?21797.715000000608" alt="">a) Đóng mạch điện. Quan sát hiện tượng xảy ra với nam châm, cho nhận xét. Dựa vào chiều của nam châm trong lòng ống dây, xác định tên cực từ và chiều của dòng điện chạy qua ống dây. Kiểm tra lại kết quả vừa thu được thông qua dấu các cực nguồn điện, ghi vào bảng 2 mẫu báo cáo.b) Đổi cực của nguồn điện để đổi chiều dòng điện đi vào cuộn dây. Lặp lại công việc như đã làm ở phần trên, ghi kết quả vào mục 2 của mẫu báo cáo.<h2>III. MẪU BÁO CÁO</h2>THỰC HÀNH: CHẾ TẠO NAM CHÂM VĨNH CỬU, NGHIỆM LẠI TỪ TÍNH CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN&nbsp;Họ và tên:……………………………………………………………..Lớp:………………………1. Trả lời câu hỏiC1 (trang 81 SGK Vật Lí 9). Làm thế nào để cho một thanh thép nhiễm từ?Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Đặt thanh thép vào trong từ trường (chẳng hạn: đặt thanh thép vào trong lòng ống dây rồi cho dòng điện chạy qua ống dây hoặc đặt trong từ trường của nam châm).</li></ul>C2 (trang 81 SGK Vật Lí 9). Có những cách nào để nhận biết một chiếc kim bằng thép đã bị nhiễm từ hay chưa?Trả lời:Để nhận biết chiếc kim bằng thép đã bị nhiễm từ hay chưa ta sẽ thử các cách sau:<ul><li style="text-align:justify;">Cách 1: Treo kim thăng bằng trên một sợi dây không xoắn xem nó có chỉ hướng Nam - Bắc hay không.</li><li style="text-align:justify;">Cách 2: Đưa kim lại gần các mạt sắt xem kim có hút mạt sắt hay không.</li><li style="text-align:justify;">Cách 3: Dùng một thanh nam chân thẳng đưa lại gần chiếc kim bằng thép sau đó lần lượt thay đổi từ cực của thanh nam châm thì ta thấy hiện tượng đẩy, hút.</li></ul>C3 (trang 81 SGK Vật Lí 9). Nêu cách xác định tên từ cực của một ống dây có dòng điện chạy qua và chiều dòng điện trong các vòng dây bằng một kim nam châm?Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Đặt kim nam châm lại gần cuộn dây có dòng điện chạy qua.</li><li style="text-align:justify;">Căn cứ vào định hướng của kim nam châm mà xác định chiều các đường sức từ trong lòng ống dây từ đó ta xác định được từ cực của ống dây (lưu ý: chiều của từ trường là ra Bắc vào Nam).</li><li style="text-align:justify;">Sau đó dùng quy tắc nắm bàn tay phải để xác định chiều của dòng điện trong các vòng dây.</li></ul>2. Kết quả chế tạo nam châm vĩnh cửuBảng 1.<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="background-color:#c5e0b3;border:2px solid black;width:141px;">Kết quả</td><td style="background-color:#c5e0b3;border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top:2px solid black;width:85px;" rowspan="2">Thời gian làm nhiễm từ (phút)</td><td style="background-color:#c5e0b3;border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top:2px solid black;width:284px;" colspan="3">Thử nam châm. Sau khi đứng cân bằng, đoạn dây dẫn nằm theo phương nào?</td><td style="background-color:#c5e0b3;border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top:2px solid black;width:132px;" rowspan="2">Đoạn dây nào đã thành nam châm vĩnh cửu?</td></tr><tr><td style="background-color:#c5e0b3;border-bottom:2px solid black;border-left:2px solid black;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:141px;">Lần thí nghiệm</td><td style="background-color:#c5e0b3;border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;width:95px;">Lần 1</td><td style="background-color:#c5e0b3;border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;width:94px;">Lần 2</td><td style="background-color:#c5e0b3;border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;width:95px;">Lần 3</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid black;border-left:2px solid black;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:141px;">Với đoạn dây đồng</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:85px;">2</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:95px;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:94px;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:95px;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:132px;">&nbsp;</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid black;border-left:2px solid black;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:141px;">Với đoạn dây thép</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:85px;">2</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:95px;">Nam – Bắc</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:94px;">Nam – Bắc</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:95px;">Nam – Bắc</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:132px;">Dây thép</td></tr></tbody></table></figure>2. Kết quả nghiệm lại từ tính của ống dây có dòng điệnBảng 2.<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="background-color:#c5e0b3;border:2px solid black;height:18px;width:123px;">Nhận xét</td><td style="background-color:#c5e0b3;border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top:2px solid black;height:18px;vertical-align:top;width:151px;" rowspan="2">Có hiện tượng gì xảy ra với nam châm khi đóng công tắc K</td><td style="background-color:#c5e0b3;border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top:2px solid black;height:18px;vertical-align:top;width:151px;" rowspan="2">Đầu nào của ống dây là từ cực Bắc?</td><td style="background-color:#c5e0b3;border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top:2px solid black;height:18px;vertical-align:top;width:216px;" rowspan="2">Dùng mũi tên cong để kí hiệu chiều dòng điện chạy trong các vòng dây ở một đầu nhất định</td></tr><tr><td style="background-color:#c5e0b3;border-bottom:2px solid black;border-left:2px solid black;border-right:2px solid black;border-top-style:none;height:17px;width:123px;">Lần thí nghiệm</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid black;border-left:2px solid black;border-right:2px solid black;border-top-style:none;height:27px;vertical-align:top;width:123px;">1</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;height:27px;vertical-align:top;width:151px;">Nam châm quay và nằm dọc theo trục ống dây</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;height:27px;vertical-align:top;width:151px;">Đầu ống dây gần từ cực Bắc của nam châm</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;height:27px;width:216px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_292_dfbc096765.png?21799.670000000333" alt=""></td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid black;border-left:2px solid black;border-right:2px solid black;border-top-style:none;height:26px;vertical-align:top;width:123px;">2(đổi cực nguồn điện)</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;height:26px;vertical-align:top;width:151px;">Nam châm quay và nằm dọc theo trục ống dây</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;height:26px;vertical-align:top;width:151px;">Đầu ống dây gần từ cực Bắc của nam châm</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;height:26px;width:216px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_293_84e81d2441.png?21801.354999999603" alt=""></td></tr></tbody></table></figure>&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài cách chế tạo nam châm vĩnh cửu do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.

THỰC HÀNH: CHẾ TẠO NAM CHÂM VĨNH CỬU, NGHIỆM LẠI TỪ TÍNH CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN

Bài 29

Thực hành: Chế tạo nam châm vĩnh cửu, nghiệm lại từ tính của ống dây có dòng điện

<h2 style="text-align:center;">BÀI 30. BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><figure class="table" style="width:648px;"><table style=";"><tbody><tr><td style="border:2px solid red;height:27px;vertical-align:top;width:313px;">Quy tắc nắm tay phải</td><td style="border-bottom:2px solid red;border-left-style:none;border-right:2px solid red;border-top:2px solid red;height:27px;vertical-align:top;width:335px;">Quy tắc nắm bàn tay trái</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid red;border-left:2px solid red;border-right:2px solid red;border-top-style:none;height:28px;vertical-align:top;width:313px;">Xác định chiều của đường sức từ</td><td style="border-bottom:2px solid red;border-left-style:none;border-right:2px solid red;border-top-style:none;height:28px;vertical-align:top;width:335px;">Xác định chiều của lực từ</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid red;border-left:2px solid red;border-right:2px solid red;border-top-style:none;height:126px;vertical-align:top;width:313px;">Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.</td><td style="border-bottom:2px solid red;border-left-style:none;border-right:2px solid red;border-top-style:none;height:126px;vertical-align:top;width:335px;">Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón tay cái choãi ra 90° chỉ chiều của lực điện từ.</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid red;border-left:2px solid red;border-right:2px solid red;border-top-style:none;height:139px;width:313px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_300_1609e2c150.png?301755.2050000013" alt=""></td><td style="border-bottom:2px solid red;border-left-style:none;border-right:2px solid red;border-top-style:none;height:139px;width:335px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_301_28aa5d6763.png?301749.170000001" alt=""></td></tr></tbody></table></figure><h2 style="text-align:justify;">II. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="vertical-align:top;width:444px;"><h3 style="text-align:justify;">Bài 1 (trang 82 SGK Vật Lí 9):</h3>Treo thanh nam châm gần một ống dây (hình 30.1 SGK). Đóng mạch điện.a) Có hiện tượng gì xảy ra với thanh nam châm?b) Đổi chiều dòng điện chạy qua các vòng dây, hiện tượng sẽ xảy ra như thế nào?c) Hãy làm thí nghiệm kiểm tra xem các câu trả lời trên của em có đúng không?</td><td style="vertical-align:top;width:198px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_302_b960f45a9d.png?301751.6250000008" alt=""></td></tr></tbody></table></figure>Lời giải:a) Đóng mạch điện thì nam châm bị hút vào ống dây.<ul><li style="text-align:justify;">Vì khi đóng mạch điện, dòng điện chạy qua cuộn dây theo chiều từ trong ra ngoài mặt phẳng, sử dụng quy tắc nắm bàn tay phải, ta xác định được chiều từ trường do ống dây gây ra có chiều đi ra từ đầu B, nên B là cực Bắc, sẽ hút cực Nam S của nam châm bên ngoài.</li></ul>b) Đổi chiều dòng điện chạy qua các vòng dây, lúc đầu nam châm bị đẩy ra xa, sau đó nó xoay đi và khi cực Bắc của nam châm hướng về phía đầu B của ống dây thì nam châm bị hút vào ống dây.<ul><li style="text-align:justify;">Vì khi đổi chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì từ cực tại B sẽ đổi thành cực Nam, cùng cực với nam châm ngoài nên sẽ đẩy ra xa, sau đó nam châm bên ngoài bị xoay đi và cực Bắc của nam châm ngoài sẽ gần đầu B (cực Nam) của ống dây nên bị hút vào.</li></ul>c) Dụng cụ thí nghiệm: 1 ống dây, 1 thanh nam châm và 1 mạch điện. Tiến hành thí nghiệm theo hình vẽ và kiểm tra kết quả.<h3 style="text-align:justify;">Bài 2 (trang 83 SGK Vật Lí 9):</h3>Xác định chiều của lực điện từ, chiều của dòng điện, chiều đường sức từ và tên từ cực trong các trường hợp được biểu diễn trên hình 30.2a, b, c SGK. Cho biết kí hiệu ⨁ chỉ dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng trang giấy và chiều đi từ phía trước ra phía sau, kí hiệu ⨀ chỉ dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng trang giấy và có chiều đi từ phía sau ra phía trước.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_VL_9_1_303_9583151120.png?301746.44500000065" alt="">Lời giải:Sử dụng quy tắc bàn tay trái ta xác định được định chiều của lực điện từ, chiều của dòng điện, chiều đường sức từ và tên từ cực như hình vẽ:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_VL_9_1_304_020de03a3a.png?301750.40000000084" alt=""><figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="vertical-align:top;width:444px;"><h3 style="text-align:justify;">Bài 3 (trang 83 SGK Vật Lí 9):</h3>Hình 30.3 mô tả khung dây dẫn ABCD (có thể quay quanh trục OO’) có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường, chiều của dòng điện và tên các cực của nam châm đã chỉ rõ trên hình.a) Hãy vẽ lực \({\vec F_1}\) tác dụng lên đoạn dây dẫn AB và lực \({\vec F_2}\) tác dụng lên đoạn dây dẫn CD.b) Các cặp lực \({\vec F_1}; {\vec F_2}\) làm cho khung quay theo chiều nào?c) Để cho khung dây ABCD quay theo chiều ngược lại thì phải làm thế nào?</td><td style="vertical-align:top;width:198px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_305_5c473be41c.png?301747.9000000003" alt=""></td></tr></tbody></table></figure>Lời giải:a) Các lực tác dụng lên dây dẫn AB và CD được biểu diễn như trên hình dưới.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_306_d929fae55c.png?301753.67000000004" alt="">b) Khung dây quay ngược chiều kim đồng hồc) Muốn khung dây quay theo chiều ngược lại thì hai lực \({\vec F_1}; {\vec F_2}\) phải có chiều ngược lại. Do vậy phải đổi chiều dòng điện trong khung hoặc đổi chiều từ trường.&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài bài tập quy tắc nắm tay phải do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.&nbsp;

BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI

Bài 30

Bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái

<h2 style="text-align:center;">BÀI 35. CÁC TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU – ĐO CƯỜNG ĐỘ VÀ HIỆU ĐIỆN THẾ XOAY CHIỀU</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3>1. Các tác dụng của dòng điện xoay chiều</h3>+ Giống như dòng điện một chiều, dòng điện xoay chiều cũng có các tác dụng nhiệt, tác dụng phát sáng, tác dụng từ.+ Đối với dòng điện xoay chiều, khi dòng điện đổi chiều thì lực từ (tác dụng từ) đổi chiều<h3>2. Đo cường độ và hiệu điện thế của mạch điện xoay chiều</h3>+ Để đo hiệu điện thế và cường độ dòng điện của dòng điện xoay chiều người ta dùng vôn kế và ampe kế có kí hiệu là AC hay (∼)Đặc điểm:- Kết quả đo không thay đổi khi ta đổi chỗ hai chốt của phích cắm vào ổ lấy điện.- Khi đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế xoay chiều, giá trị đo chỉ giá trị hiệu dụng của cường độ dòng điện và hiệu điện thế xoay chiều.<h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2><h3>Dạng 1. Giải thích các tác dụng của dòng điện xoay chiều</h3><ul><li>Khi dòng điện xoay chiều đi qua vật dẫn làm cho vật dẫn đó nóng lên, ta nói dòng điện có tác dụng nhiệt.</li><li>Khi dòng điện xoay chiều đi qua bóng đèn làm cho bóng đèn sáng lên, ta nói dòng điện có tác dụng phát sáng.</li><li>Khi dòng điện xoay chiều có tác dụng lên nam châm làm cho nam châm quay, ta nói dòng điện có tác dụng từ.</li></ul><h3>Dạng 2. Nhận biết các dụng cụ đo dòng điện xoay chiều</h3><ul><li>Trên ampe kế có ghi chữ A hay mA, kí hiệu AC hay ∼</li><li>Trên vôn kế có ghi chữ V, kí hiệu AC hay ∼</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/351_b983463ca4.PNG?4770626.24500005">Chú ý: Trên ampe kế và vôn kế đo dòng điện một chiều luôn có kí hiệu ở các núm “+” và “ - ”.<h3>Dạng 3. Đo cường độ dòng điện xoay chiều bằng ampe kế</h3><ul><li>Bước 1: Lựa chọn ampe kế có giới hạn đo phù hợp với giá trị ước lượng của dòng điện cần đo.</li><li>Bước 2: Hiệu chỉnh ampe kế trước khi đo.</li><li>Bước 3: Mắc ampe kế nối tiếp vào đoạn mạch cần đo (không cần chú ý đến thứ tự cắm dây vào các chốt của ampe kế).</li><li>Bước 4: Đọc kết quả đo, số chỉ trên ampe kế (của kim chỉ thị) chính là giá trị cường độ dòng điện trong mạch.</li></ul><h3>Dạng 4. Đo hiệu điện thế xoay chiều bằng vôn kế</h3><ul><li>Bước 1: Lựa chọn vôn kế có giới hạn đo phù hợp với giá trị ước lượng của hiệu điện thế cần đo.</li><li>Bước 2: Hiệu chỉnh vôn kế trước khi đo.</li><li>Bước 3: Mắc vôn kế song song với đoạn mạch cần đo (không cần chú ý đến thứ tự cắm dây vào các chốt của vôn kế).</li><li>Bước 4: Đọc kết quả đo, số chỉ trên vôn kế (của kim chỉ thị) chính là giá trị hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch.</li></ul><h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 95 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy mô tả hiện tượng xảy ra trong mỗi thí nghiệm ở hình 35.1 và cho biết hiện tượng nào chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt, tác dụng quang, tác dụng từ.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/352_17aa29c7f7.PNG?4770625.035000034">Trả lời:<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="border:1px solid black;width:214px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/353_f64aa2286a.PNG?4770629.860000103"></td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;width:214px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/354_5acd8b4a70.PNG?4770628.665000084"></td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;width:214px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/355_0d459227e3.PNG?4770627.455000067"></td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:214px;">Cắm phích cắm của bóng đèn vào ổ điện thì đèn dây tóc nóng sáng thể hiện tác dụng nhiệt và quang của dòng điện.</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:214px;">Bút thử điện khi cắm vào ổ điện làm sáng đèn thể hiện tác dụng quang của dòng điện</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:214px;">Nam châm điện hút được đinh sắt thể hiện tác dụng từ của dòng điện.</td></tr></tbody></table></figure><h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 95 SGK Vật Lí 9):</h3>Làm thí nghiệm như ở hình 35.2. Hiện tượng gì xảy ra khi ta đổi chiều dòng điện?Làm lại thí nghiệm nhưng thay nguồn điện một chiều bằng nguồn điện xoay chiều 6 V (hình 35.3). Hiện tượng xảy ra với thanh nam châm có gì khác so với trường hợp dùng nguồn điện một chiều? Giải thích vì sao?<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_356_632fe32392.PNG?4770622.34500004">Trả lời:Trường hợp sử dụng dòng điện không đổi, nếu lúc đầu cực N của thanh nam châm bị hút thì khi đổi chiều nó sẽ bị đẩy và ngược lại.Khi dòng điện xoay chiều chạy qua ống dây thì cực N của nam châm lần lượt bị hút, đẩy tùy theo chiều dòng điện vào thời điểm đó. Nhưng do quán tính nên thanh nam châm nằm dưới có thể dao động (rung). Nguyên nhân là do dòng điện luân phiên đổi chiều nên đầu dưới của nam châm điện luân phiên đổi từ cực.<h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 96 SGK Vật Lí 9):</h3>Một bóng đèn có ghi 6 V – 3 W. Lần lượt mắc vào mạch điện một chiều rồi mạch điện xoay chiều có cùng hiệu điện thế 6 V. Trường hợp nào đèn sáng hơn? Vì sao?Trả lời:Cả hai trường hợp đèn sáng như nhau. Vì hiệu điện thế hiệu dụng của dòng điện xoay chiều tương đương với hiệu điện thế của dòng điện một chiều có cùng giá trị.<h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 97 SGK Vật Lí 9):</h3>Đặt một nam châm điện A có dòng điện xoay chiều chạy qua trước một cuộn dây dẫn kín B như hình 35.6. Sau khi công tắc K đóng thì trong cuộn dây dẫn B có xuất hiện dòng điện cảm ứng không? Tại sao?<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/357_dc73343550.PNG?4770623.7900001">Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Sau khi công tắc K đóng thì trong cuộn dây dẫn B có xuất hiện dòng điện cảm ứng.</li><li style="text-align:justify;">Vì dòng điện xoay chiều chạy vào cuộn dây của nam châm điện tạo ra một từ trường biến đổi. Các đường sức từ của từ trường trên xuyên qua tiết diện S của cuộn dây B biến đổi. Do đó trong cuộn dây B xuất hiện dòng điện cảm ứng.</li></ul>Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài tác dụng của dòng điện xoay chiều do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.

CÁC TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU – ĐO CƯỜNG ĐỘ VÀ HIỆU ĐIỆN THẾ XOAY CHIỀU

Bài 35

Các tác dụng của dòng điện xoay chiều – Đo cường độ và hiệu điện thế xoay chiều

<h2 style="text-align:center;">BÀI 27. LỰC ĐIỆN TỪ</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2>1. Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điệnTừ trường tác dụng lực lên đoạn dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường. Lực đó được gọi là lực điện từ.2. Chiều của lực điện từ - Quy tắc bàn tay tráia) Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào những yếu tố nào?<ul><li style="text-align:justify;">Chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn phụ thuộc vào chiều dòng điện chạy trong dây dẫn và chiều của đường sức từ.</li></ul>b) Quy tắc bàn tay trái<ul><li style="text-align:justify;">Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón tay cái choãi ra 90° chỉ chiều của lực điện từ.</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_270_53454f36a4.png?3238131.4050000007" alt=""><h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Xác định chiều lực từ tác dụng lên dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua.</h3><ul><li style="text-align:justify;">Nếu dây dẫn đặt song song với đường sức từ thì không có lực từ tác dụng lên nó.</li><li style="text-align:justify;">Dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường và không song song với đường sức từ thì chịu tác dụng của lực từ.</li><li style="text-align:justify;">Chiều lực từ được xác định theo quy tắc bàn tay trái: đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón tay cái choãi ra 90° chỉ chiều của lực từ.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">2. Xác định chiều dòng điện trong dây dẫn thẳng khi biết chiều của từ trường và chiều lực từ</h3><ul><li style="text-align:justify;">Vận dụng quy tắc bàn tay trái: đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, ngón tay cái choãi ra 90° theo chiều của lực từ thì chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa là chiều dòng điện chạy trong dây dẫn.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">3. Xác định chiều từ trường khi biết chiều dòng điện trong dây dẫn thẳng và chiều lực từ</h3><ul><li style="text-align:justify;">Vận dụng quy tắc bàn tay trái: đặt bàn tay trái sao cho ngón tay cái choãi ra 90° theo chiều của lực từ, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện chạy trong dây dẫn, khi đó chiều hướng vào lòng bàn tay chỉ chiều của các đường sức từ</li></ul><h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 74 SGK Vật Lí 9):</h3>Mắc mạch điện như hình 27.1. Đoạn dây dẫn thẳng AB nằm trong từ trường của một nam châm. Đóng công tắc K. Quan sát xem có hiện tượng gì xảy ra với đoạn dây dẫn AB.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_271_c6f267d4c3.png?3238128.1100000003" alt=""><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_272_2a211d5413.png?3238130.4300000006" alt="">Hiện tượng nêu trong thí nghiệm ở hình 27.1 SGK chứng tỏ điều gì?Trả lời:Hiện tượng nêu trong thí nghiệm ở hình 27.1 SGK chứng tỏ đoạn dây dẫn AB chịu tác dụng của một lực nào đó.<h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 74 SGK Vật Lí 9):</h3>Áp dụng quy tắc bàn tay trái, xác định chiều dòng điện chạy qua đoạn dây dẫn AB trong hình 27.3 SGK.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_273_a57c0e43ac.png?3238129.1350000007" alt="">Trả lời:Áp dụng quy tắc bàn tay trái: Đặt bàn tay sao cho lòng bàn tay hướng về phía cực N (cực Bắc) để hứng các đường sức từ, ngón tay cái choãi ra 90° theo chiều của lực từ \(\vec{F}\), khi đó chiều từ cổ tay đến ngón tay có hướng từ B đến A chính là chiều của dòng điện.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_274_158cac2030.png?3238133.3600000003" alt=""><h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 74 SGK Vật Lí 9):</h3>Xác định chiều đường sức từ của nam châm trên hình 27.4 SGK.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_275_139123969a.png?3238132.3800000004" alt="">Trả lời:Áp dụng quy tắc bàn tay trái: Đặt bàn tay sao cho tay cái choãi ra 90° theo chiều của lực từ \(\vec{F}\), chiều từ cổ tay đến ngón tay có hướng từ A đến B theo chiều của dòng điện, khi đó chiều hướng vào lòng bàn tay là chiều đi từ dưới lên trên chỉ chiều của các đường sức từ<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_276_fafd8d94ea.png?3238134.335" alt=""><h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 74 SGK Vật Lí 9):</h3>Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên các đoạn AB, CD của khung dây dẫn có dòng điện chạy qua trong hình 27.5a, b, a. Các cặp lực điện từ tác dụng lên AB và CD trong mỗi trường hợp có tác dụng gì đối với khung dây?<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_VL_9_1_277_46dae9f0f1.png?3238126.8850000002" alt="">Trả lời:Chiều và tác dụng của lực điện từ tác dụng lên đoạn AB và CD của khung được biểu diễn sau:+ Hình 27.5a: Cặp lực điện từ có tác dụng làm khung quay theo chiều kim đồng hồ.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_278_c14e38c6e5.png?3238136.3750000005" alt="">+ Hình 27.5b: Cặp lực điện từ không có tác dụng làm khung quay.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_279_49a74840ce.png?3417016.8" alt="">+Hình 27.5.c: Cặp lực điện từ có tác dụng làm khung quay theo chiều ngược với chiều kim đồng hồ.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_280_3c4a349501.png?3435609.93" alt="">Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài điện lực từ do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.

LỰC ĐIỆN TỪ

Bài 27

Lực điện từ

<h2 style="text-align:center;">BÀI 34. MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3>1. Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều</h3>+ Các máy phát điện xoay chiều đều có hai bộ phận chính<ul><li style="text-align:justify;">Nam châm để tạo ra từ trường, có thể là nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện.</li><li style="text-align:justify;">Cuộn dây dẫn để tạo ra dòng điện cảm ứng xoay chiều.</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/341_37507b4fe7.PNG?2959084.1150000924" alt="">+ Một trong hai bộ phận đó đứng yên gọi là stato, bộ phận còn lại quay gọi là rôto.+ Có hai loại máy phát điện xoay chiều:<ul><li style="text-align:justify;">Loại 1: Khung dây quay (Rôto) thì có thêm bộ góp (hai vành khuyên nối với hai đầu dây, hai vành khuyên tì lên hai thanh quét, khi khung dây quay thì vành khuyên quay còn thanh quét đứng yên). Loại này chỉ khác động cơ điện một chiều ở bộ góp (cổ góp). Ở máy phát điện một chiều là hai bán khuyên tì lên hai thanh quét.+ Có hai loại máy phát điện xoay chiều:</li><li style="text-align:justify;">Loại 2: Nam châm quay (nam châm này là nam châm điện): Khi rôto của máy phát điện xoay chiều quay được một vòng thì dòng điện do máy sinh ra đổi chiều 2 lần. Dòng điện không thay đổi khi đổi chiều quay của rôto.</li></ul>+ Máy phát điện quay càng nhanh thì hiệu điện thế ở hai đầu cuộn dây của máy phát càng lớn.<h3 style="text-align:justify;">2. Máy phát điện xoay chiều trong kĩ thuật</h3><figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="vertical-align:top;width:470px;"><h4 style="text-align:justify;">a) Đặc tính kĩ thuật</h4>- Máy phát điện trong công nghiệp có thể cho dòng điện có cường độ 10 kA và hiệu điện thế 10,5 kV; đường kính tiết diện ngang của máy đến 4 m, chiều dài đến 20 m, công suất 110 MW. Trong các máy này, các cuộn dây là stato còn rôto là nam châm điện.- Ở Việt Nam, các máy cung cấp điện có tần số 50 Hz cho lưới điện quốc gia.</td><td style="vertical-align:top;width:173px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/343_311cf22994.PNG?2959089.0450000297"></td></tr></tbody></table></figure>b) Cách làm quay máy phát điện- Có nhiều cách làm quay rôto của máy phát điện: Dùng động cơ nổ, dùng tuabin nước, dùng cánh quạt gió...<h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>+ Bài tập về máy phát điện xoay chiều chủ yếu là những câu hỏi lí thuyết về cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của máy phát điện, do đó các em cần nắm vững các kiến thức lí thuyết ở mục I và các kiến thức về dòng điện xoay chiều đã được học ở bài trước đó, lưu ý một số nội dung sau:<ul><li style="text-align:justify;">Các máy phát điện xoay chiều đều có hai bộ phận chính là nam châm (để tạo ra từ trường) và cuộn dây dẫn (để tạo ra dòng điện cảm ứng). Một trong hai bộ phận được giữ đứng yên được gọi là stato, bộ phần còn lại quay gọi là rôto.</li><li style="text-align:justify;">Máy phát điện quay càng nhanh thì hiệu điện thế ở hai đầu cuộn dây của máy càng lớn. Tần số quay của máy phát điện ở nước ta là 50 Hz.</li></ul><h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 93 SGK Vật Lí 9):</h3>Hình 34.1 vẽ sơ đồ cấu tạo của máy phát điện có cuộn dây quay và hình 34.2 vẽ sơ đồ máy phát điện có nam châm quay. Hãy chỉ ra bộ phận chính của mỗi loại máy phát điện này và nêu lên chỗ giống nhau, khác nhau của chúng.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/342_489a3dc2d8.PNG?2959086.570000043">Trả lời:<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="border:1px solid black;vertical-align:top;width:108px;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;vertical-align:top;width:264px;">Hình 34.1</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;vertical-align:top;width:270px;">Hình 34.2</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;width:108px;">Giống nhau</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:534px;" colspan="2">+ Đều có cuộn dây và nam châm.+ Đều có bộ phận quay và bộ phận đứng yên.</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;width:108px;">Khác nhau</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:264px;">+ Cuộn dây quay, nam châm đứng yên+ Có bộ góp điện gồm vành khuyên và thanh quét</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:270px;">+ Cuộn dây đứng yên, nam châm quay+ Không có bộ góp điện gồm vành khuyên và thanh quét</td></tr></tbody></table></figure><h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 93 SGK Vật Lí 9):</h3>Giải thích vì sao khi cho nam châm (hoặc cuộn dây) quay ta lại thu được dòng điện xoay chiều trong các máy trên khi nối hai cực của máy với các dụng cụ tiêu thụ điện.Trả lời:Khi cho nam châm (hoặc cuộn dây) quay thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn luân phiên tăng giảm do đó xuất hiện dòng điện xoay chiều trong máy phát trên khi nối hai cực của máy với các dụng cụ tiêu thụ điện.<h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 94 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy so sánh chỗ giống nhau và khác nhau về cấu tạo và hoạt động của đinamô xe đạp và máy phát điện xoay chiều trong công nghiệp.Trả lời:<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="border:1px solid black;vertical-align:top;width:108px;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;vertical-align:top;width:216px;">Đinamô xe đạp</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;vertical-align:top;width:318px;">Máy phát điện xoay chiều trong công nghiệp</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;width:108px;">Giống nhau</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:534px;" colspan="2">+ Đều có cuộn dây và nam châm.+ Khi một trong hai bộ phận quay thì xuất hiện dòng điện xoay chiều.</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;width:108px;">Khác nhau</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:216px;">+ Có kích thước nhỏ.+ Có công suất phát điện nhỏ, do đó hiệu điện thế và cường độ dòng điện ở đầu ra nhỏ.</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:318px;">+ Có kích thước lớn.+ Có công suất phát điện lớn, do đó hiệu điện thế và cường độ dòng điện ở đầu ra lớn.</td></tr></tbody></table></figure>&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài Máy phát điện xoay chiều do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ

MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU

Bài 34

Máy phát điện xoay chiều

<h2 style="text-align:center;">BÀI 26. ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Loa điện</h3>a) Nguyên tắc hoạt động+ Loa điện hoạt động dựa vào tác dụng từ của nam châm lên ống dây có dòng điện chạy qua.<ul><li style="text-align:justify;">Khi có dòng điện chạy qua, ống dây chuyển động.</li><li style="text-align:justify;">Khi cường độ dòng điện thay đổi, ống dây dịch chuyển dọc theo khe hở giữa hai cực của nam châm.</li></ul>b) Cấu tạo của loa điện<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="vertical-align:top;width:477px;">Bộ phận chính của loa điện gồm một ống dây L được đặt trong từ trường của một nam châm mạnh E, một đầu của ống dây được gắn chặt với màng loa M. Ống dây có thể dao động dọc theo khe nhỏ giữa hai từ cực của nam châm.</td><td style="vertical-align:top;width:165px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_260_818bf3e079.png?340222.4799999999" alt=""></td></tr></tbody></table></figure><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_VL_9_1_261_e271246f79.png?340219.6899999999" alt="">Quá trình biến đổi dao động điện thành âm thanh trong loa điện: Màng loa được gắn chặt với ống dây nên khi ống dây dao động, màng loa dao động theo và phát ra âm thanh đúng với âm thanh mà nó nhận được từ micro. Loa điện biến dao động điện thành âm thanh.<h3 style="text-align:justify;">2. Rơle điện từ</h3><ul><li style="text-align:justify;">Rơle điện từ là một thiết bị tự động đóng, ngắt mạch điện, bảo vệ và điều khiển sự làm việc của mạch điện.</li><li style="text-align:justify;">Cấu tạo: Bộ phận chủ yếu gồm một nam châm điện và một thanh sắt non</li><li style="text-align:justify;">Ứng dụng: Làm chuông báo động</li></ul><h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>So sánh sự nhiễm từ của sắt và thép, của nam châm điện và nam châm vĩnh cửu<ul><li style="text-align:justify;">Phần này chủ yếu là bài tập định tính về các ứng dụng của nam châm, các em cần nắm vững các kiến thức trong phần I, kết hợp linh hoạt nội dung về nam châm ở các bài học trước để giải thích các hiện tượng trong mỗi bài tập.</li></ul><h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 71 SGK Vật Lí 9):</h3>Hình 26.3 mô tả nguyên tắc cấu tạo của một rơle điện từ. Bộ phận chủ yếu gồm một nam châm điện và một thanh sắt non. Tìm hiểu trên hình vẽ và chỉ ra các bộ phận đó.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_262_cc7e3461a7.png?340221.25499999995" alt="">Tại sao khi đóng công tắc K để dòng điện chạy vào trong mạch điện 1 thì động cơ M ở mạch điện 2 làm việc?Trả lời:khi đóng công tắc K để dòng điện chạy vào trong mạch điện 1 thì động cơ M ở mạch điện 2 làm việc vì khi trong mạch 1 có dòng điện thì nam châm điện hút thanh sắt và đóng mạch điện 2. Khi đó có dòng điện qua động cơ M ở mạch điện 2 nên động cơ M làm việc.<h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 71 SGK Vật Lí 9):</h3>Hình 26.4 vẽ sơ đồ minh họa một hệ thống chuông báo động sử dụng nam châm. Bộ phận chính của hệ thống này gồm hai miếng kim loại của công tắc K (một miếng được gắn khít vào khung và miếng kia gắn vào cửa), chuông điện C, nguồn điện P, rơle điện từ có nam châm N và miếng sắt non S.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_263_49fdd71f04.png?340228.80500000017" alt=""> <img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_264_3e8da36d2c.png?340226.95999999996" alt="">Nghiên cứu sơ đồ hình 26.4 SGK để nhận biết các bộ phận chính của hệ thông chuông báo động và cho biết:<ul><li style="text-align:justify;">Khi đóng cửa, chuông có kêu không? Tại sao?</li><li style="text-align:justify;">Tại sao chuông lại kêu khi cửa bị hé mở?</li></ul>Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Khi đóng cửa, mạch điện 1 kín, có dòng điện qua nam châm điện N. Nam châm sẽ hút được miếng sắt non S → mạch điện 2 bị ngắt → chuông sẽ không kêu.</li><li style="text-align:justify;">Chuông kêu vì cửa mở đã làm mạch điện 1 hở, nam châm điện mất hết từ tính, sẽ nhả miếng sắt non làm miếng sắt rơi xuống và tự động đóng mạch điện 2 → có dòng điện chạy qua chuông làm chuông kêu.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 72 SGK Vật Lí 9):</h3>Trong bệnh viện, làm thế nào mà bác sĩ có thể lấy mạt sắt nhỏ li ti ra khỏi mắt của bệnh nhân khi không thể dùng panh hoặc kim? Bác sĩ đó có thể sử dụng nam châm được không? Vì sao?Trả lời:Bác sĩ đó có thể sử dụng nam châm để lấy mạt sắt nhỏ li ti ra khỏi mắt của bệnh nhân. Khi đưa nam châm lại gần vị trí có mạt sắt, nam châm sẽ tự động hút mạt sắt ra khỏi mắt.<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="vertical-align:top;width:456px;"><h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 72 SGK Vật Lí 9):</h3>Hình 26.5 SGK mô tả cấu tạo của một rơle dòng, là một loại rơle mắc nối tiếp với thiết bị cần bảo vệ. Bình thường, khi dòng điện qua động cơ điện ở mức cho phép thì thanh sắt s bị lò xo L kéo sang phải làm đóng thêm các tiếp điểm 1, 2. Động cơ làm việc bình thường. Giải thích vì sao khi dòng điện qua động cơ tăng quá mức cho phép thì mạch điện tự động ngắt và động cơ ngừng làm việc?</td><td style="vertical-align:top;width:186px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_265_16a16b982d.png?340224.47999999986" alt=""></td></tr></tbody></table></figure>Trả lời:Khi cho dòng điện qua động cơ vượt quá mức cho phép, tác dụng từ của nam châm điện mạnh lên, thắng lực đàn hồi của lò xo và hút chặt lấy thanh sắt S làm cho mạch điện tự đóng ngắt&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài ứng dụng của nam châm do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.

ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM

Bài 26

Ứng dụng của nam châm

<h2 style="text-align:center;">BÀI 37. MÁY BIẾN THẾ</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3>1. Cấu tạo của máy biến thế</h3><img src="https://cdn.vungoi.vn/vungoi/1532143580828_cau_tao_may_bien_the.PNG" alt="">Bộ phận chính của máy biến thế gồm:<ul><li style="text-align:justify;">Hai cuộn dây dẫn có số vòng khác nhau, đặt cách điện với nhau.</li><li style="text-align:justify;">Một lõi sắt (hay thép) có pha silic gồm nhiều lá mỏng ghép cách điện với nhau</li></ul><h3>2. Nguyên tắc hoạt động</h3><ul><li style="text-align:justify;">Khi đặt một hiệu điện thế xoay chiều vào hai đầu một cuộn cây (gọi là cuộn sơ cấp) của một máy biến thế thì ở hai đầu của cuộn dây còn lại (gọi là cuộn thứ cấp) xuất hiện một hiệu điện thế xoay chiều.</li><li style="text-align:justify;">Không thể dùng dòng điện không đổi (dòng điện một chiều) để chạy máy biến thế được.</li></ul><h3>3. Tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế</h3>+ Máy biến thế có tác dụng làm thay đổi hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều.+ Gọi n1, U1 và n2, U2 lần lượt là số vòng dây và hiệu điện thế của cuộn sơ cấp và thứ cấp. Hiệu điện thế ở hai đầu mỗi cuộn dây của máy biến thế tỉ lệ với số vòng dây của mỗi cuộn theo công thức:\(\frac{{{U}_{1}}}{{{U}_{2}}}=\frac{{{n}_{1}}}{{{n}_{2}}}\)​+ Khi hiệu điện thế ở cuộn sơ cấp lớn hơn hiệu điện thế ở cuộn thứ cấp (U1 &gt; U2) ta có máy hạ thế+ Khi hiệu điện thế ở cuộn sơ cấp nhỏ hơn hiệu điện thế ở cuộn thứ cấp (U1 &lt; U2) ta có máy tăng thế.<h3>4. Vai trò của máy biến thế trong truyền tải điện năng đi xa</h3>Để giảm hao phí trên đường dây tải điện cần có hiệu điện thế rất lớn (hàng trăm nghìn vôn) nhưng đến nơi sử dụng điện lại chỉ cần hiệu điện thế thích hợp (220V). Chính vì vậy máy biến thế có vai trò to lớn trong việc truyền tải điện năng đi xa. Ở hai đầu đường dây tải điện, người ta đặt hai loại máy biến thế có nhiệm vụ khác nhau: Đầu đường dây tải điện, đặt máy biến thế có nhiệm vụ tăng hiệu điện thế, đến nơi sử dụng điện đặt máy biến thế có nhiệm vụ giảm hiệu điện thế đến mức phù hợp.<img src="https://cdn.vungoi.vn/vungoi/1532143694315_lap_dat_may_bien_the.PNG" alt=""><h2 style="text-align:justify;">​II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2><h3>Dạng 1. Tính các đại lượng trong công thức máy biến thế</h3>Bước 1: Xác định các đại lượng đề bài đã cho và các kí hiệu tương đương (n1, n2, U1, U2)Bước 2: Sử dụng công thức máy biến thế \(\frac{{{U}_{1}}}{{{U}_{2}}}=\frac{{{n}_{1}}}{{{n}_{2}}},\) rút ra đại lượng cần tìm.<h3>Dạng 2. Thay đổi số vòng dây trong máy biến áp</h3>Khi thay đổi số vòng dây của máy biến áp thì hiệu điện thế ở cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp cũng thay đổi. Với bài toán này, chúng ta làm theo các bước như sau:Bước 1: Xác định đại lượng đề bài cho biết và biểu thức máy biến áp trước khi có sự thay đổi.Bước 2: Xác định đại lượng đề bài cho biết và biểu thức máy biến áp sau khi có sự thay đổi.Bước 3: Sử dụng các biến đổi toán học như thế, chia vế với vế … để rút ra đại lượng đề bài yêu cầu.<h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 100 SGK Vật Lí 9):</h3>Nếu đặt vào hai đầu của một cuộn dây (gọi là cuộn sơ cấp) một hiệu điện thế xoay chiều thì bóng đèn mắc ở hai đầu cuộn dây kia (gọi là cuộn thứ cấp) có sáng lên không? Tại sao?Trả lời:Có. Dòng điện xoay chiều sẽ xuất hiện khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều. Lõi sắt bị nhiễm từ trở thành một nam châm có từ trường biến thiên; số đường sức từ của từ trường xuyên qua tiết diện S của cuộn thứ câp biến thiên, do đó trong cuộn thứ cấp xuất hiện dòng điện cảm ứng làm cho đèn sáng.<h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 100 SGK Vật Lí 9):</h3>Hiệu điện thế xuất hiện ở hai đầu cuộn dây thứ cấp cũng là hiệu điện thế xoay chiều. Tại sao?Trả lời:Đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều thì trong cuộn dây đó có dòng điện xoay chiều chạy qua. Từ trường trong lõi sắt luân phiên tăng giảm. Kết quả là trong cuộn thứ cấp xuất hiện một dòng điện xoay chiều. Một dòng điện xoay chiều phải do một hiệu điện thế xoay chiều gây ra.<h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 101 SGK Vật Lí 9):</h3>Căn cứ vào số liệu trong bảng 1 SGK, hãy rút ra nhận xét về mối quan hệ giữa hiệu điện thế U đặt vào hai đầu của các cuộn dây của máy biến thế và số vòng dây của các cuộn tương ứng.Trả lời:Hiệu điện thế ở hai đầu mỗi cuộn dây của máy biến thế tỉ lệ với số vòng dây của các cuộn dây tương ứng.<h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 102 SGK Vật Lí 9):</h3>Một máy biến thế dùng trong nhà cần phải hạ hiệu điện thế từ 220 V xuống còn 6 V và 3 V. Cuộn sơ cấp có 4000 vòng. Tính số vòng của các cuộn thứ cấp tương ứng.Trả lời:Ta có: U1 = 220V; n1 = 4000 vòng; U2 = 6 V; U2’ = 3 V.Tính n2 = ?; n2’ = ?+ Với U2 = 6 V ta có công thức máy biến áp:\(\frac{{{U}_{1}}}{{{U}_{2}}}=\frac{{{n}_{1}}}{{{n}_{2}}}\Rightarrow {{n}_{2}}=\frac{{{U}_{2}}}{{{U}_{1}}}.{{n}_{1}}=\frac{6}{220}.4000=109\) vòng.+ Với U2’ = 3 V ta có công thức máy biến áp:\(\frac{{{U}_{1}}}{{{U}_{2}}^{\prime }}=\frac{{{n}_{1}}}{{{n}_{2}}^{\prime }}\Rightarrow {{n}_{2}}^{\prime }=\frac{{{U}_{2}}^{\prime }}{{{U}_{1}}}.{{n}_{1}}=\frac{3}{220}.4000=54\) vòng.&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài máy biến thế do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ

MÁY BIẾN THẾ

Bài 37

Máy biến thế

DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU

Bài 33

Dòng điện xoay chiều

<h2 style="text-align:center;">BÀI 40. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng</h3>+ Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường được gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/401_3ec53e24d7.PNG?38872.704999987036" alt="">+ Một số khái niệm:- SI là tia tới.- IK là tia khúc xạ.- I là điểm tới.- NN’ vuông góc với mặt phân cách là pháp tuyến tại điểm tới.- Góc SIN là góc tới, kí hiệu là i.- Góc KIN' là góc khúc xạ, kí hiệu là r.- Mặt phẳng chứa tia tới SI và pháp tuyến NN’ là mặt phẳng tới.<h3 style="text-align:justify;">2. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ không khí sang nước</h3><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/402_ccc997ce9c.PNG?38874.820000026375" alt="">+ Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước thì:<ul><li style="text-align:justify;">Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới</li><li style="text-align:justify;">Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">3. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang không khí</h3><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/403_ca66680c91.PNG?38876.19999994058" alt="">+ Khi tia sáng truyền từ nước sang không khí thì:<ul><li style="text-align:justify;">Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới</li><li style="text-align:justify;">Góc khúc xạ nhỏ lớn góc tới.</li></ul><h2 style="text-align:justify;">​II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>Vẽ đường đi của tia sáng và ảnh của điểm sáng qua thấu kínhĐể vẽ được tia khúc xạ ta sử dụng tính chất sau:<ul><li style="text-align:justify;">Nếu tia sáng truyền từ không khí vào nước thì góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới nên tia khúc xạ được vẽ lệch gần pháp tuyến hơn so với tia tới</li><li style="text-align:justify;">Nếu tia sáng truyền từ nước vào không khí thì góc khúc xạ lớn hơn góc tới nên tia khúc xạ được vẽ lệch xa pháp tuyến hơn so với tia tới.</li><li style="text-align:justify;">Nếu tia tới vuông góc với mặt phân cách giữa hai môi trường thì tia ló tiếp tục truyền thẳng (không bị gãy khúc).</li></ul><h2 style="text-align:justify;">III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 109 SGK Vật Lí 9):</h3>Quan sát thí nghiệm trong hình 40.2, hãy cho biết tia phản xạ có năm trong mặt phẳng tới không? Góc tới và góc khúc xạ, góc nào lớn hơn?<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/4091_cf9e0ceb26.PNG?234968.6099999817">Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.</li><li style="text-align:justify;">Góc tới lớn hơn góc khúc xa do quan sát thấy tia khúc xạ lệch xuống dưới phương tia tới.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 109 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy đề xuất phương án thí nghiệm đế kiểm tra xem những nhận xét trên có còn đúng khi thay đổi góc tới hay không.Trả lời:Thay đổi hướng của tia tới, quan sát tia khúc xạ, độ lớn góc tới, góc khúc xạ.<h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 109 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy thể hiện kết luận bằng hình vẽ.Trả lời:Kết luận được thể hiện như trong hình vẽ dưới:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/406_dda7f006b4.PNG?38871.21000001207"><ul><li style="text-align:justify;">SI là tia tới ứng với góc tới i</li><li style="text-align:justify;">IK là tia khúc xạ ứng với góc khúc xạ r.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 109 SGK Vật Lí 9):</h3>Kết luận trên có còn đúng trong trường hợp tia sáng truyền từ nước sang không khí hay không? Đề xuất một phương án thí nghiệm để kiểm tra dự đoán đó.Trả lời:+ Kết luận trên không còn đúng trong trường hợp tia sáng truyền từ từ nước sang không khí. Khi đó góc khúc xạ sẽ lớn hơn góc tới.+ Thí nghiệm kiểm tra:<ul><li style="text-align:justify;">Chiếu tia sáng từ nước sang không khí bằng cách đặt nguồn sáng ở đáy bình nước.</li><li style="text-align:justify;">Để đáy bình lệch ra khỏi mặt bàn, đặt nguồn sáng ở ngoài bình, chiếu một tia sáng qua đáy bình vào nước rồi sang không khí.</li></ul>Tiến hành thí nghiệm theo các bước như đối với trường hợp ánh sáng truyền từ không khí sang nước.<h3 style="text-align:justify;">Câu C5 (trang 110 SGK Vật Lí 9):</h3>Chứng minh rằng: Đường nối các vị trí của ba đinh ghim A, B, C trong hình 40.3 SGK là đường truyền của tia sáng từ đinh ghim A tới mắt.Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Mắt chỉ nhìn thấy A khi ánh sáng từ A phát ra truyền được đến mắt. Khi mắt chỉ nhìn thấy B mà không thấy A có nghĩa là ánh sáng từ A phát ra đã bị B che khuất, không đến được mắt. Khi mắt chỉ nhìn thấy C mà không thấy A, B có nghĩa là ánh sáng từ A, B phát ra đã bị C che khuất không đến được mắt. Khi bỏ B, C đi thì ta lại nhìn thấy A có nghĩa là ánh sáng từ A phát ra đã truyền qua nước và không khí đến được mắt.</li><li style="text-align:justify;">Vậy đường nối vị trí của ba đinh ghim A, B, C là đường biểu diễn đường truyền của tia sáng từ A ở trong nước tới mặt phân cách giữa nước và không khí, rồi đến mắt.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C6 (trang 110 SGK Vật Lí 9):</h3>Nhận xét đường truyền của tia sáng, chỉ ra điểm tới, tia tới, tia khúc xạ, vẽ pháp tuyến tại điểm tới. So sánh độ lớn của góc khúc xạ và góc tới.Trả lời:Đường truyền của tia sáng từ nước sang không khí bị khúc xạ tại mặt phân cách giữa nước và không khí. B là điểm tới, AB là tia tới, BC là tia khúc xạ. Góc khúc xạ lớn hơn góc tới (Hình vẽ).<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/407_03aef4cc16.PNG?38867.274999967776">Có thể dùng thước đo độ hoặc dùng cách chứng minh hình học để thấy được góc khúc xạ lớn hơn góc tới.<h3 style="text-align:justify;">Câu C7 (trang 110 SGK Vật Lí 9):</h3>Phân biệt các hiện tượng khúc xạ và phản xạ ánh sángTrả lời:<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="border:1px solid black;vertical-align:top;width:348px;">Hiện tượng khúc xạ</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;vertical-align:top;width:294px;">Hiện tượng phản xạ ánh sáng</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:348px;">– Tia tới gặp mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt bị gãy khúc tại mặt phân cách và tiếp tục đi vào môi trường trong suốt thứ hai.– Góc khúc xạ không bằng góc tới.</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:294px;">– Tia tới gặp mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt bị hắt trở lại môi trường trong suốt cũ– Góc phản xạ bằng góc tới</td></tr></tbody></table></figure><h3 style="text-align:justify;">Câu C8 (trang 110 SGK Vật Lí 9):</h3>Giải thích hiện tượng nêu ra ở phần mở bài.“Đặt mắt nhìn dọc theo một chiếc đũa thẳng từ đầu trên (hình 40.1a), ta không nhìn thấy đầu dưới của đũa. Giữ nguyên vị trí đặt mắt, đổ nước vào bát (hình 40.1b), liệu có nhìn thấy đầu dưới của đũa hay không?”<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_409_457ac344ab.PNG?38859.64999999851">Trả lời:+ Khi chưa đổ nước vào bát, ta không nhìn thấy đầu dưới (A) của chiếc đũa do trong không khí, ánh sáng chỉ có thể đi theo đường thẳng từ A đến mắt. Nhưng những điểm trên chiếc đũa thẳng đã chắn mất đường truyền đó nên tia sáng này không đến được mắt.+ Giữ nguyên vị trí đặt mắt và đũa. Đổ nước vào bát tới một vị trí nào đó, ta lại nhìn thấy A.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/408_337ea6b4d8.PNG?38861.15999997128" alt=""><ul><li style="text-align:justify;">Hình vẽ trên cho thấy không có tia sáng đi theo đường thẳng nối A với mắt. Một tia sáng AI đến mặt nước, bị khúc xạ đi được tới mắt nên ta nhìn thấy A.</li><li style="text-align:justify;">Thực ra người quan sát không nhìn thấy được đầu đũa A mà nhìn thấy ảnh của đầu đũa qua hiện tượng khúc xạ ánh sáng.</li></ul>Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài hiện tượng khúc xạ ánh sáng do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.

HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

Bài 40

Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

TỔNG KẾT CHƯƠNG II – ĐIỆN TỪ HỌC

Bài 39

Tổng kết chương II: Điện từ học

Bài 38

Thực hành: Vận hành máy phát điện và máy biến thế

<h2 style="text-align:center;">BÀI 36. TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3>1. Sự hao phí điện năng trên đường dây truyền tải điện</h3>​+ Khi truyền tải điện năng đi xa bằng đường dây dẫn sẽ có một phần điện năng hao phí do hiện tượng tỏa nhiệt trên đường dây.+ Giả sử muốn truyền tải công suất điện P bằng một đường dây có điện trở R và đặt vào hai đầu đường dây một hiệu điện thế U, công suất hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây được xác định như sau:<ul><li style="text-align:justify;">Công suất của dòng điện: P = U.I</li><li style="text-align:justify;">Công suất tỏa nhiệt (hao phí): Php = I2.R</li></ul>⇒ Công suất hao phí do tỏa nhiệt: \({{P}_{hp}}={{I}^{2}}R=\frac{{{P}^{2}}R}{{{U}^{2}}}\)<ul><li style="text-align:justify;">Công suất hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây dẫn tỉ lệ nghịch với bình phương hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn</li></ul><h3>2. Cách làm giảm hao phí</h3>+ Để giảm hao phí trên đường dây truyền tải điện năng đi xa ta có các phương án sau:<ul><li style="text-align:justify;">Giảm điện trở R của đường dây tải điện: Tăng tiết diện dây dẫn (tốn kém); Chọn dây có điện trở suất nhỏ (tốn kém)</li><li style="text-align:justify;">Tăng hiệu điện thế (thường dùng)</li></ul>+ Khi truyền tải điện năng đi xa phương án làm giảm hao phí hữu hiệu nhất là tăng hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn bằng các máy biến thế<h2 style="text-align:justify;">​II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2><h3>Dạng 1. Giải thích sự hao phí điện năng trên đường dây truyền tải điện</h3>Dựa vào tác dụng nhiệt của dòng điện: Khi dòng điện chạy trong dây dẫn, nó sẽ làm cho dây dẫn nóng lên, một phần điện năng đã bị hao phí do chuyển hóa thành nhiệt năng tỏa ra môi trường xung quanh.<h3>Dạng 2. Xác định hao phí điện năng trên đường dây tải điện</h3>+ Công suất hao phí do tỏa nhiệt: \({{P}_{hp}}={{I}^{2}}R=\frac{{{P}^{2}}R}{{{U}^{2}}}\)+ Công suất tại nơi tiêu thụ là: P’ = P – Php.+ Hiệu suất truyền tải là: \(H = \frac{{P'}}{P}.100\% = \frac{{P - {P_{hp}}}}{P}.100\% = \left( {1 - \frac{{P{\rm{R}}}}{{{U^2}}}} \right).100\% \)Trong đó P (W) là công suất cần truyền đi; U (V) là hiệu điện thế đặt vào hai đầu đường dây, R (W) là điện trở của dây dẫn.<h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3>Câu C1 (trang 99 SGK Vật Lí 9):</h3>Từ công thức \({{P}_{hp}}=\frac{{{P}^{2}}R}{{{U}^{2}}}\) có thể suy ra khi truyền tải một công suất điện P xác định mà muốn giảm hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây thì có thể có những cách làm nào?Trả lời:Do P có giá trị xác định nên muốn giảm hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây thì có thể có 2 cách là giảm điện trở R của đường dây tải; hoặc tăng điện áp U giữa hai đầu đường dây truyền tải.<h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 99 SGK Vật Lí 9):</h3>Muốn giảm điện trở của dây dẫn thì phải dùng dây dẫn có kích thước như thế nào? Giảm công suất hao phí bằng cách giảm điện trở dây tải điện thì có gì bất lợi?Trả lời:Từ công thức tính điện trở của dây dẫn là \(R=\rho \frac{\ell }{S}\) ta thấy muốn giảm điện trở thì phải tăng S, tức là dùng dây dẫn có tiết diện lớn. Khi đó thì dây có khối lượng lớn, đắt tiền, nặng, dễ gãy, phải có hệ thống cột điện lớn.Giảm công suất hao phí bằng cách giảm điện trở dây tải điện thì có bất lợi: Tổn phí để tăng tiết diện S của dây còn lớn hơn giá trị điện năng bị hao phí.<h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 99 SGK Vật Lí 9):</h3>Nếu tăng hiệu điện thế ở hai đầu đường dây thì có lợi gì? Muốn vậy, chúng ta phải giải quyết những vấn đề gì?Trả lời:Tăng hiệu điện thế U thì công suất hao phí Php sẽ giảm rất nhiều (Do Php tỉ lệ nghịch với U2)Muốn vậy chúng ta phải chế tạo máy tăng hiệu điện thế.<h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 99 SGK Vật Lí 9):</h3>Cùng một công suất điện P được tải đi trên cùng một dây dẫn. Hãy so sánh công suất hao phí khi dùng hiệu điện thế 500 000 V với khi dùng hiệu điện thế 100 000 VTrả lời:Ta có: 500 000 V = 5.100 000 VKhi hiệu điện thế tăng 5 lần thì công suất hao phí giảm 52 = 25 lần.Như vậy công suất hao phí khi dùng hiệu điện thế 500 000V giảm 25 lần so với khi dùng hiệu điện thế 100 000V.<h3 style="text-align:justify;">Câu C5 (trang 99 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy trả lời câu hỏi nêu ở đầu bài học.“Đường dây tải điện Bắc – Nam của nước ta có hiệu điện thế 500 000 V. Đường dây tải điện từ huyện đến xác có hiệu điện thế 15 000 V. Đó là những đường dây cao thế. Ở gần đường dây cao thế rất nguy hiểm. Các dụng cụ điện trong nhà chỉ cần hiệu điền thế 220 V. Vậy tại sao lại phải xây dựng đường dây cao thế vừa tốn kém vừa nguy hiểm?”Trả lời:Xây dựng đường dây cao thế tuy tốn kém, nguy hiểm nhưng tiết kiệm được rất nhiều điện năng hao phí trên đường dây truyền tải, bớt khó khăn vì dây dẫn quá to và nặng.&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài truyền tải điện năng đi xa do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.

TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA

Bài 36

Truyền tải điện năng đi xa

<h2 style="text-align:center;">BÀI 41. QUAN HỆ GIỮA GÓC TỚI VÀ GÓC KHÚC XẠ</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">Sự thay đổi góc khúc xạ theo góc tới</h3>+ Khi tia sáng đi từ không khí sang các môi trường trong suốt rắn, lỏng khác nhau thì góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới và ngược lại.+ Khi góc tới tăng (hoặc giảm) thì góc khúc xạ cũng tăng (giảm) theo.+ Khi góc tới bằng 0° thì góc khúc xạ cũng bằng 0°, tia sáng không bị gãy khúc khi truyền thẳng qua hai môi trường.<h2 style="text-align:justify;">​II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>Hiện tượng nâng và hạ ảnh do khúc xạ ánh sángẢnh tạo bởi sự khúc xạ ánh sáng sẽ bị lệch khỏi vị trí thực tế.+ Khi nhìn từ không khí vào nước: + Khi nhìn từ nước ra không khí:ảnh dịch lại gần ảnh lùi ra xa<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/404_d415846bcc.PNG?38869.94500004221" alt=""> <img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/405_9f7391837a.PNG?177094.8550000321" alt=""><h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 111 SGK Vật Lí 9):</h3>Chứng minh rằng đường nối các vị trí A, I, A’ trong hình 41.1 là đường truyền của tia sáng từ đinh ghim A đến mắt<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/411_d66e119fc3.PNG?9266662.795000011">Trả lời:Đặt mắt ở phía cạnh cong của miếng thủy tinh, ta thấy chỉ có một vị trí quan sát được hình ảnh của đinh ghim A qua miếng thủy tinh. Điều đó chứng tỏ ánh sáng từ A phát ra, truyền đến khe hở I vào miếng thủy tinh rồi đến mắt. Khi chỉ nhìn thấy đinh ghim A’ có nghĩa là A’ đã che khuất I và A, do đó ánh sáng từ A phát ra không đến được mắt. Vậy đường nối các vị trí A, I, A’ là đường truyền của tia sáng từ đinh ghim A tới mắt.<h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 111 SGK Vật Lí 9):</h3>Nêu nhận xét về đường truyền của tia sáng từ không khí vào thủy tinh. Chỉ ra tia tới, tia khúc xạ, góc tới, góc khúc xạ.Trả lời:+ Tia sáng đi từ không khí vào thủy tinh, bị khúc xạ tại mặt phân cách giữa không khí và thủy tinh.+ AI là tia tới, IA’ là tia khúc xạ, góc NIA là góc tới, góc NTA’ là góc khúc xạ như hình vẽ.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/412_c13d2f1adf.PNG?9266660.68500001"><h3 style="text-align:justify;">Bài C3 (trang 112 SGK Vật Lí 9):</h3>Trên hình 41.2 cho biết M là vị trí đặt mắt để nhìn thấy ảnh viên sỏi nhỏ ở trong nước, A là vị trí thực của viên sỏi, B là vị trí ảnh của nó, PQ là mặt nước. Hãy vẽ đường truyền của tia sáng từ viên sỏi đến mắt.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/413_134b1ef6b2.PNG?9266666.045000078">Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Nối B với M cắt PQ tại I.</li><li style="text-align:justify;">Nối I với A ta có đường truyền của tia sáng từ A đến mắt.</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/414_f343f79cf4.PNG?9266674.58500003"><h3 style="text-align:justify;">Bài C4 (trang 112 SGK Vật Lí 9):</h3>Ở hình 41.3, SI là tia tới. Tia khúc xạ của tia này trùng với một trong số các đường IH, IE, IG, IK. Hãy điền dấu mũi tên vảo tia khúc xa đó.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/415_0d7621ddb2.PNG?9266672.310000053">Trả lời:IG là đường biểu diễn tia khúc xạ của tia tới SI nên dấu mũi tên đặt vào đường IG.&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.&nbsp;

QUAN HỆ GIỮA GÓC TỚI VÀ GÓC KHÚC XẠ

Bài 41

Quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ

ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ

Bài 43

Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ

<h2 style="text-align:center;">BÀI 32. ĐIỀU KIỆN XUẤT HIỆN DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Sự biến đổi số đường sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây</h3><ul><li style="text-align:justify;">Khi đưa một cực của nam châm lại gần hay ra xa đầu một cuộn dây dẫn thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn tăng hoặc giảm (biến thiên).</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_320_9776c981ef.png?1334090.9550000015" alt=""><h3 style="text-align:justify;">2. Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng</h3><ul><li style="text-align:justify;">Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng trong một dây dẫn kín là số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biến thiên.</li><li style="text-align:justify;">Một cách tổng quát, dòng điện cảm ứng xuất hiện khi thỏa mãn các điều kiện sau:</li><li style="text-align:justify;">Khi mạch điện kín hay một phần mạch điện kín chuyển động trong từ trường và cắt các đường cảm ứng từ.</li><li style="text-align:justify;">Khi mạch điện kín không chuyển động trong từ trường nhưng từ trường xuyên qua mạch điện đó là từ trường biến đổi theo thời gian.</li></ul><h2 style="text-align:justify;">II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>Cách nhận biết sự xuất hiện dòng điện cảm ứng<ul><li>Dùng ampe kế, điện kế để nhận biết.</li><li>Dùng nam châm thử để nhận biết.</li><li>Có thể dùng bóng đèn để nhận biết.</li></ul><h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="vertical-align:top;width:463px;"><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 87 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy quan sát xem các đường sức từ (hình 32.1 SGK) xuyên qua tiết diện s của cuộn dây biến thiên như thế nào (tăng hay giảm) trong các trường hợp sau:<ul><li style="text-align:justify;">Đưa nam châm lại gần cuộn dây theo phương vuông góc với tiết diện S của cuộn dây</li><li style="text-align:justify;">Đặt nam châm đứng yên trong cuộn dây.</li><li style="text-align:justify;">Đưa nam châm ra xa cuộn dây theo phương vuông góc với tiết diện S của cuộn dây</li><li style="text-align:justify;">Để nam châm nằm yên, cho cuộn dây chuyển động lại gần nam châm.</li></ul></td><td style="width:179px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_320_9776c981ef.png?1334090.9550000015" alt=""></td></tr></tbody></table></figure>Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Đưa nam châm lại gần cuộn dây theo phương vuông góc với tiết diện S của cuộn dây số đường sức từ xuyên qua tiết diện S tăng</li><li style="text-align:justify;">Đặt nam châm đứng yên trong cuộn dây thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S không đổi.</li><li style="text-align:justify;">Đưa nam châm ra xa cuộn dây theo phương vuông góc với tiết diện S của cuộn dây số đường sức từ xuyên qua tiết diện S giảm</li><li style="text-align:justify;">Để nam châm nằm yên, cho cuộn dây chuyển động lại gần nam châm số đường sức từ xuyên qua tiết diện S tăng.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 88 SGK Vật Lí 9):</h3>Đối chiếu kết quả của thí nghiệm trong câu 1 với việc khảo sát số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây, hãy chọn từ thích hợp điền các ô trông trong bảng 1 (SGK).<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="background-color:#c5e0b3;border:2px solid black;width:226px;">Làm thí nghiệm</td><td style="background-color:#c5e0b3;border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top:2px solid black;vertical-align:top;width:201px;">Có dòng điện cảm ứng hay không?</td><td style="background-color:#c5e0b3;border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top:2px solid black;vertical-align:top;width:214px;">Số đường sức từ qua S có biến đổi hay không?</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid black;border-left:2px solid black;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:226px;">Đưa nam châm lại gần cuộn dây</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:201px;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:214px;">&nbsp;</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid black;border-left:2px solid black;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:226px;">Để nam châm nằm yên</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:201px;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:214px;">&nbsp;</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid black;border-left:2px solid black;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:226px;">Đưa nam châm ra xa cuộn dây</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:201px;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:214px;">&nbsp;</td></tr></tbody></table></figure>Trả lời:<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="background-color:#c5e0b3;border:2px solid black;width:226px;">Làm thí nghiệm</td><td style="background-color:#c5e0b3;border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top:2px solid black;vertical-align:top;width:201px;">Có dòng điện cảm ứng hay không?</td><td style="background-color:#c5e0b3;border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top:2px solid black;vertical-align:top;width:214px;">Số đường sức từ qua S có biến đổi hay không?</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid black;border-left:2px solid black;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:226px;">Đưa nam châm lại gần cuộn dây</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:201px;">Có</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:214px;">Có (tăng lên)</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid black;border-left:2px solid black;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:226px;">Để nam châm nằm yên</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:201px;">Không</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:214px;">Không</td></tr><tr><td style="border-bottom:2px solid black;border-left:2px solid black;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:226px;">Đưa nam châm ra xa cuộn dây</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:201px;">Có</td><td style="border-bottom:2px solid black;border-left-style:none;border-right:2px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:214px;">Có (giảm xuống)</td></tr></tbody></table></figure><h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 88 SGK Vật Lí 9):</h3>Từ bảng 1 (SGK) suy ra trong điều kiện nào thì xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây kín?Trả lời:Dòng điện cảm ứng trong cuộn dây kín xuất hiện khi số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây tăng hay giảm<h3>Câu C4 (trang 88 SGK Vật Lí 9):</h3>Vận dụng nhận xét 2 trong bài học để giải thích vì sao trong thí nghiệm ở hình 31.3 SGK, khi đóng hay ngắt mạch của nam châm điện thì trong cuộn dây dẫn kín xuất hiện dòng điện cảm ứng.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_314_2860eaff63.png?680874.5749999998" alt="">Nhận xét 2: Dòng điện cảm ứng xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín đặt trong từ trường của một nam châm khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biến thiên.Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Khi đóng mạch điện, cường độ dòng điện tăng từ không đến có, từ trường của nam châm điện mạnh lên, số đường sức từ biểu diễn từ trường tăng lên, số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây cũng tăng lên, nên dòng điện cảm ứng xuất hiện.</li><li style="text-align:justify;">Khi dòng điện trong cuộn dây đã ổn định thì từ trường do nó sinh ra sẽ không đổi, tức là số đường sức từ gửi qua tiết diện S của cuộn dây đèn LED cũng không đổi nên trong cuộn dây này sẽ không có dòng điện cảm ứng.</li><li style="text-align:justify;">Khi ngắt mạch điện, cường độ dòng điện giảm về không, từ trường của nam châm điện giảm theo nên số đường sức từ biểu diễn từ trường xuyên qua cuộn dây LED sẽ giảm đi ⇒ dòng điện cảm ứng xuất hiện làm sáng đèn trong thời gian ngắn khi đó.</li></ul><h3>Câu C5 (trang 89 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy vận dụng kết luận trong bài để giải thích vì sao khi quay núm của đinamô thì đèn xe đạp lại sáng.Kết luận: Trong mọi trường hợp, khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín biến thiên thì trong cuộn dây dẫn xuất hiện dòng điện cảm ứng.Trả lời:Quay núm của đinamô, nam châm quay theo. Khi một cực của nam châm lại gần cuộn dây, số đường sức từ qua tiết diện s của cuộn dây tăng, lúc đó xuất hiện dòng điện cảm ứng. Khi cực đó của nam châm ra xa cuộn dây thì số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây giảm, lúc đó cũng xuất hiện dòng điện cảm ứng.<h3 style="text-align:justify;">Câu C6 (trang 89 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy giải thích vì sao khi cho nam châm quay như ở hình 31.4 SGK thì trong cuộn dây dẫn kín lại xuất hiện dòng điện cảm ứng<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/VL_9_1_315_aa77e1f770.png?680875.8150000012" alt="">Trả lời:Khi cho nam châm quay thì một cực của nam châm (giả sử cực Bắc lại gần cuộn dây), số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây tăng, lúc đó xuất hiện dòng điện cảm ứng. Sau đó cực Bắc của nam châm ra xa cuộn dây thì số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây giảm, lúc đó cũng xuất hiện dòng điện cảm ứng&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ

ĐIỀU KIỆN XUẤT HIỆN DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG

Bài 32

Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng

<h2 style="text-align:center;">BÀI 44. THẤU KÍNH PHÂN KÌ</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Đặc điểm của thấu kính phân kì</h3>+ Thấu kính phân kì được làm bằng vật liệu trong suốt, được giới hạn bởi hai mặt cầu (một trong hai mặt có thể là mặt phẳng). Phần rìa ngoài dày hơn phần chính giữa.+ Hình dạng và kí hiệu thấu kính phân kì được biểu diễn như hình vẽ:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/440_14f83e7e32.PNG?1347698.6950000282" alt="">+ Tính chất truyền sáng: Chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính phân kì cho chùm tia ló phân kì.<h3 style="text-align:justify;">2. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính.</h3>+ Trục chính: là đường thẳng trùng với phương của tia sáng tới vuông góc với mặt thấu kính có tia ló truyền thẳng không đổi hướng.+ Quang tâm: là giao điểm O giữa trục chính và thấu kính, mọi tia sáng đi qua O đều truyền thẳng.+ Tiêu điểm: mỗi thấu kính có 2 tiêu điểm F và F’ đối xứng nhau qua thấu kính.+ Tiêu cự: là khoảng cách từ tiêu điểm tới quang tâm OF = OF’ = f.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/446_7849375993.PNG?1403374.455000041" alt=""><h3 style="text-align:justify;">3. Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt qua thấu kính phân kì</h3>+ Tia tới đi qua quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới.+ Tia tới song song với trục chính cho tia ló kéo dài đi qua tiêu điểm.+ Tia sáng có đường kéo dài đi qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/447_64ecb5d115.PNG?1403378.1150000868" alt=""><h2 style="text-align:justify;">​II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2><h3>Dạng 1: Nhận dạng thấu kính phân kì</h3><figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="border:1px solid #ff0066;vertical-align:top;width:156px;">Phân loại</td><td style="border-bottom:1px solid #ff0066;border-left-style:none;border-right:1px solid #ff0066;border-top:1px solid #ff0066;vertical-align:top;width:276px;">Thấu kính hội tụ</td><td style="border-bottom:1px solid #ff0066;border-left-style:none;border-right:1px solid #ff0066;border-top:1px solid #ff0066;vertical-align:top;width:264px;">Thấu kính phân kì</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid #ff0066;border-left:1px solid #ff0066;border-right:1px solid #ff0066;border-top-style:none;width:156px;">Hình dạng</td><td style="border-bottom:1px solid #ff0066;border-left-style:none;border-right:1px solid #ff0066;border-top-style:none;width:276px;">Có phần rìa mỏng hơn phần giữa.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/420_1e983f4dba.PNG?1441184.8450000398" alt=""></td><td style="border-bottom:1px solid #ff0066;border-left-style:none;border-right:1px solid #ff0066;border-top-style:none;width:264px;">Có phần rìa dày hơn phần giữa.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/440_14f83e7e32.PNG?1347698.6950000282" alt=""></td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid #ff0066;border-left:1px solid #ff0066;border-right:1px solid #ff0066;border-top-style:none;width:156px;">Tính chất truyền sáng</td><td style="border-bottom:1px solid #ff0066;border-left-style:none;border-right:1px solid #ff0066;border-top-style:none;width:276px;">Chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính.</td><td style="border-bottom:1px solid #ff0066;border-left-style:none;border-right:1px solid #ff0066;border-top-style:none;width:264px;">Chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính phân kì cho chùm tia ló phân kì.</td></tr></tbody></table></figure><h3>Dạng 2: Vẽ tiếp đường đi của tia sáng qua thấu kính phân kì</h3>+ Để vẽ tiếp đường đi của tia sáng, ta cần xác định xem tia sáng đó là tia sáng nào trong những tia đặc biệt sau<ul><li style="text-align:justify;">Tia tới đi qua quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới.</li><li style="text-align:justify;">Tia tới song song với trục chính cho tia ló kéo dài đi qua tiêu điểm.</li><li style="text-align:justify;">Tia sáng có đường kéo dài đi qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính.</li></ul><h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3>Câu C1 (trang 119 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy tìm cách nhận biết thấu kính hội tụ trong hai loại thấu kính có ở phòng thí nghiệmTrả lời:Có thể nhận biết thấu kính hội tụ trong hai loại thấu kính có ở phòng thí nghiệm như sau:<ul><li>Đưa thấu kính lại gần dòng chữ trên trang sách. Nếu nhìn qua thấu kính thấy hình ảnh dòng chữ to hơn so với dòng chữ khi không dùng thấu kính thì đó là thấu kính hội tụ.</li><li>Dùng tay nhận biết độ dày phần rìa so với độ dày phần giữa của thấu kính. Nếu thấu kính có phần rìa mỏng hơn thì đó là thấu kính hội tụ.</li><li>Dùng thấu kính hứng ánh sáng mặt trời hoặc ánh sáng ngọn đèn đặt ở xa lên màn hứng. Nếu chùm sáng đó hội tụ trên màn thì đó là thấu kính hội tụ.</li></ul><h3>Câu C2 (trang 119 SGK Vật Lí 9):</h3>Độ dày phần rìa so với phần giữa của thấu kính phân kì có gì khác với thấu kính hội tụ?Trả lời:Thấu kính phân kì có độ dày phần rìa lớn hơn phần giữa (ngược với thấu kính hội tụ).<h3>Câu C3 (trang 119 SGK Vật Lí 9):</h3>Chùm tia ló có đặc điểm gì mà người ta gọi thấu kính này là thấu kính phân kì?Trả lời:Chùm tia tới song song cho chùm tia ló là chùm phân kì nên ta gọi thấu kính đó là thấu kính phân kì.<h3>Câu C4 (trang 120 SGK Vật Lí 9):</h3>Quan sát lại thí nghiệm trong hình 44.1 và cho biết trong ba tia tới thấu kính phân kì, tia nào đi qua thấu kính không bị đổi hướng? Tìm cách kiểm tra điều này?<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/441_243731c0a2.PNG?1456132.7049999963" alt="">Trả lời:Tia ở giữa khi qua quang tâm của thấu kính phân kì tiếp tục truyền thẳng. Dùng thước thẳng để kiểm tra dự đoán.<h3>Câu C5 (trang 120 SGK Vật Lí 9):</h3>Quan sát lại thí nghiệm trong hình 44.1 và dự đoán xem, nếu kéo dài các tia ló thì chúng có gặp nhau tại một điểm hay không? Tìm cách kiểm tra lại dự đoán đó.Trả lời:Nếu kéo dài chùm tia ló ở thấu kính phân kì thì chúng sẽ gặp nhau tại một điểm trên trục chính, cùng phía với chùm tia tới. Dùng thước thẳng để kiểm tra dự đoán.<h3>Câu C6 (trang 120 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trong thí nghiệm hình 44.1 trên hình 44.3.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/442_47cfe9ead3.PNG?1456136.0700000077" alt="">Trả lời:Biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trong thí nghiệm hình 44.1<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/443_e270570d96.PNG?1456131.6550000338" alt=""><h3>Câu C7 (trang 121 SGK Vật Lí 9):</h3>Hình 44.5 SGK vẽ thấu kính phân kì, quang tâm O, trục chính A, hai tiêu điểm F và F’, các tia tới 1, 2. Hãy vẽ tia ló của các tia tới này.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/444_fa56c1d2cd.PNG?1456133.7350000395" alt="">Trả lời:Đường truyền của hai tia sáng được thể hiện trên hình sau:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/445_e675b55a90.PNG?1456134.7400000086" alt="">+ Tia tới (1) là tia đi song song với trục chính nên cho tia ló có đường kéo dài đi qua tiêu điểm F+ Tia tới (2) là tia đi quang tâm O nên cho tia ló đi thẳng<h3>Câu C8 (trang 121 SGK Vật Lí 9):</h3>Trong tay em có một kính cận. Làm thế nào để biết kính đó là thấu kính hội tụ hay phân kì?Trả lời:Vì kính cận là thấu kính phân kì nên có thể nhận biết bằng cách dùng tay để xem phần rìa của thấu kính này có dày hơn phần giữa hay không.<h3>Câu C9 (trang 121 SGK Vật Lí 9):</h3>Trả lời câu hỏi nêu ra ở phần mở bàiTrả lời:Thấu kính phân kì có những đặc điểm trái ngược với thấu kính hội tụ.<ul><li>Phần rìa của thấu kính phân kì dày hơn phần giữa.</li><li>Chùm sáng tới song song với trục chính của thấu kính phân kì, cho chùm tia ló phân kì.</li><li>Khi để thấu kính phân kì vào gần dòng chữ trên trang sách, nhìn qua thấu kính ta thấy hình ảnh dòng chữ bé đi so với khi nhìn trực tiếp.</li></ul>&nbsp;

THẤU KÍNH PHÂN KÌ

Bài 44

Thấu kính phân kì

ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KÌ

Bài 45

Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì

<h2 style="text-align:center;">BÀI 49. MẮT CẬN VÀ MẮT LÃO</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Mắt cận</h3><h4 style="text-align:justify;">a) Những biểu hiện của tật cận thị</h4><ul><li>Điểm cực viễn Cv của mắt cận ở gần hơn so với mắt bình thường.</li><li>Người bị cận thị có thể nhìn rõ những vật ở gần nhưng không nhìn rõ được những vật ở xa (nếu mắt không điều tiết).</li><li>Ví dụ: Khi đọc sách phải đặt sách gần mắt hơn bình thường; ngồi dưới lớp nhìn chữ viết trên bảng thấy mờ; ngồi trong lớp nhìn không rõ các vật ngoài sân trường …</li></ul><h4 style="text-align:justify;">b) Cách khắc phục tật cận thị</h4><ul><li>Cách 1: Phẫu thuật giác mạc làm thay đổi độ cong của giác mạc.</li><li style="text-align:justify;">Cách 2: Đeo kính cận để có thể nhìn rõ những vật ở xa. Kính cận là thấu kính phân kì. Kính cận thích hợp có tiêu điểm F trùng với điểm cực viễn (Cv) của mắt.</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/490_6d57812d59.PNG?3590873.009999981" alt=""><h3 style="text-align:justify;">2. Mắt lão</h3><h4 style="text-align:justify;">a) Những đặc điểm của mắt lão</h4><ul><li>Mắt lão là mắt của người già. Lúc cơ vòng đỡ thể thủy tinhd dã yếu nên khả năng điều tiết kém hẳn đi.</li><li>Mắt lão nhìn rõ những vật ở xa, nhưng không nhìn rõ những vật ở gần như hồi còn trẻ.</li><li>Điểm cực cận Cv của mắt lão xa mắt hơn so với mắt bình thường.</li></ul><h4 style="text-align:justify;">b) Cách khắc phục tật lão thị</h4><ul><li>Mắt lão phải đeo kính lão để nhìn rõ các vật ở gần. Kính lão là thấu kính hội tụ.</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/491_695ee90870.PNG?3590871.915000025" alt=""><h2 style="text-align:justify;">​II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>Các tật của mắt và cách khắc phục+ Để khắc phục tật cận thị hoặc lão thị, người ta thường đeo kính để có thể nhìn thấy vật ở vị trí mong muốn. Để giải loại bài tập này, các em làm theo các bước sau:Bước 1: Xác định tật của mắt căn cứ vào các đặc điểm và biểu hiện của mắt.<ul><li>Mắt cận: Không nhìn rõ những vật ở xa, điểm cực viễn Cv của mắt cận ở gần hơn so với mắt bình thường.</li><li style="text-align:justify;">Mắt lão: Không nhìn rõ những vậy ở gần, điểm cực cận Cv của mắt lão xa mắt hơn so với mắt bình thường.</li></ul>Bước 2: Vẽ hình minh họa sự tạo ảnh và xác định các đại lượng đề bài đã cho và cần tính trên hình vẽ (nếu cần).Bước 3: Sử dụng các kiến thức hình học để tính các đại lượng đề bài yêu cầu+ Lưu ý: Để sửa tật cận thị của mắt, ta đeo sát mắt một thấu kính phân kì có tiêu cự f = OCv.<h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 131 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy chọn những biểu hiện mà em cho là triệu chứng của tật cận thị.– Khi đọc sách, phải đặt sách gần mắt hơn bình thường.– Khi đọc sách, phải đặt sách xa mắt hơn bình thường.– Ngồi dưới lớp, nhìn chữ viết trên bảng thấy mờ.– Ngồi trong lớp, nhìn không rõ các vật ở ngoài sân trường.Trả lời:Những biểu hiện của tật cận thị:– Khi đọc sách, phải đặt sách gần mắt hơn bình thường.– Ngồi dưới lớp, nhìn chữ viết trên bảng thấy mờ.– Ngồi trong lớp, nhìn không rõ các vật ở ngoài sân trường.<h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 131 SGK Vật Lí 9):</h3>Mắt cận không nhìn rõ các vật ở xa hay ở gần mắt? Điểm cực viễn Cv của mặt cận ở xa hay gần hơn mắt bình thường?Trả lời:Mắt cận không nhìn rõ những vật ở xa mắt. Điểm cực viễn Cv của mắt cận ở gần mắt hơn bình thường.<h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 131 SGK Vật Lí 9):</h3>Nếu có một kính cận, làm thế nào để biết đó là một thấu kính phân kì?Trả lời:Để kiểm tra xem kính cận có phải là thấu kính phân kì hay không ta có thể xem kính đó có thể cho ảnh ảo nhỏ hơn vật hay không.<h3>Câu C4 (trang 131 SGK Vật Lí 9):</h3>Giải thích tác dụng của kính cận.+ Để giải thích, em hãy vẽ ảnh của vật AB qua kính cận (hình 49.1)<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_492_2b94208cc2.PNG?3590866.6850000154" alt="">Biết rằng kính cận thích hợp có tiêu điểm F trùng với điểm cực viễn Cv của mắt và khi đeo kính thì mắt nhìn ảnh của vật AB qua kính.+ Khi không đeo kính, điểm cực viễn của mắt cận ở Cv. Mắt có nhìn rõ vật AB hay không? Tại sao?+ Khi đeo kính, muốn nhìn rõ ảnh của AB thì ảnh này phải hiện lên trong khoảng nào? Yêu cầu đó có thực hiện được với kính cận nói trên?Trả lời:Ảnh của vật AB tạo bởi kính cận được biểu diễn như hình vẽ sau:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/493_1229bb9bb1.PNG?3590870.7900000736" alt="">+ Khi không đeo kính, mắt cận không nhìn rõ vật AB vì vật này nằm xa mắt hơn điểm cực viễn Cv của mắt.+ Khi đeo kính, muốn nhìn rõ ảnh A’B’ của AB thì A’B’ phải hiện lên trong khoảng từ điểm cực cận đến điểm cực viễn của mắt, tức là phải nằm gần mắt hơn so với điểm cực viễn Cv.+ Với kính cận đã cho có f = OCv thì yêu cầu trên hoàn toàn được thỏa mãn.<h3 style="text-align:justify;">Câu C5 (trang 132 SGK Vật Lí 9):</h3>Nếu có một kính lão, làm thế nào để biết đó là một thấu kính hội tụ?Trả lời:Để kiểm tra xem kính lão có phải là thấu kính hội tụ hay không ta có thể xem kính đó có thể cho ảnh ảo lớn hơn vật hoặc cho ảnh thật hay không.<h3>Câu C6 (trang 132 SGK Vật Lí 9):</h3>Giải thích tác dụng của kính lão.+ Để giải thích, hãy vẽ ảnh của vật AB qua kính lão. Cho biết tiêu điểm của kính ở F (hình 49.2).<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_494_a35fc462b4.PNG?3590864.295000094" alt="">+ Khi mắt lão không đeo kính, điểm cực cận Cc ở quá xa mắt. Mắt có nhìn rõ vật AB hay không? Tại sao?+ Khi đeo kính, muốn nhìn rõ ảnh của vật AB thì ảnh này phải hiện lên ở trong khoảng nào? Yêu cầu này có thực hiện được không với kính lão nói trên?Trả lời:Ảnh của vật AB tạo bởi kính lão được biểu diễn như hình vẽ sau:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/495_9b026dd51f.PNG?3590869.554999983" alt="">+ Khi không đeo kính, mắt lão không nhìn rõ vật AB vì vật này nằm gần mắt hơn điểm cực cận Cc của mắt.+ Khi đeo kính thì ảnh A’B’ của vật AB phải hiện lên ở xa mắt hơn điểm cực cận Cc của mắt thì mắt mới nhìn rõ ảnh này. Với kính lão trong bài thì yêu cầu này hoàn toàn được thỏa mãn.<h3 style="text-align:justify;">Câu C7 (trang 132 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy tìm cách kiểm tra xem kính của bạn em và kính của một người già là thấu kính hội tụ hay phân kìTrả lời:Đặt kính vào sát trang sách và kéo kính ra từ từ. Nếu nhìn thấy ảnh dòng chữ qua thấu kính nhỏ hơn dòng chữ thật trên trang sách thì đó là thấu kính phân kì, còn nếu ảnh dòng chữ qua thấu kính mà lớn hơn kích thước thật của dòng chứ thì đó là thấu kính hội tụ.<h3 style="text-align:justify;">Câu C8 (trang 132 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy tìm cách so sánh khoảng cực cận của mắt em với khoảng cực cận của mắt một bạn bị cận thị và khoảng cực cận của mắt một người già, rồi rút ra kết luận cần thiết.Trả lời:+ Cách so sánh: Ta lấy cái bút nhỏ ra để so sánh.<ul><li style="text-align:justify;">Khi không đeo kính, bạn bị cận phải để gần mắt hơn em (vì điểm cực viễn Cv gần mắt); người già phải để xa mắt hơn em (vì điểm cực cận Cc xa mắt).</li><li style="text-align:justify;">Muốn nhìn như mắt bình thường bạn bị cận phải đeo kính cận thị (thấu kính phân kì) để đưa ảnh ảo của vật vào trong khoảng từ Cc đến Cv, còn người già phải đeo thấu kính hội tụ cũng để đưa ảnh ảo vào khoảng từ Cc đến Cv.</li></ul>Như vậy: Khoảng cực cận của mắt một bạn bị cận thì nhỏ nhất, rồi đến khoảng cực cận của mắt em và lớn nhất là khoảng cực cận của mắt một người già.Tức là: (OCc)mắt cận &lt; (OCc)mắt thường &lt; (OCc)mắt lãoKết luận:<ul><li style="text-align:justify;">Mắt cận nhìn rõ những vật ở gần, nhưng không nhìn rõ những vật ở xa, mắt cận phải đeo kính phân kì để nhìn rõ các vật ở xa.</li><li style="text-align:justify;">Mắt lão nhìn rõ các vật ở xa nhưng không nhìn rõ các vật ở gần, mắt lão phải đeo kính hội tụ để nhìn rõ các vật ở gần.</li></ul>Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài mắt cận và mắt lão do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.

MẮT CẬN VÀ MẮT LÃO

Bài 49

Mắt cận và mắt lão

<h2 style="text-align:center;">BÀI 48. MẮT</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Cấu tạo của mắt</h3>+ Mắt là một giác quan giúp ta nhìn thấy được các vật trước mắt.+ Hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là thể thủy tinh và màng lưới (còn gọi là võng mạc).<ul><li style="text-align:justify;">Thể thủy tinh có tác dụng như một thấu kính hội tụ, nó là một khối chất trong suốt và mềm, dễ dàng phồng lên hay dẹt xuống khi cơ vòng đỡ nó bóp lại hay dãn ra làm cho tiêu cự của nó thay đổi.</li><li style="text-align:justify;">Màng lưới là một màng ở đáy mắt, tại đó ảnh của vật mà ta nhìn thấy sẽ hiện lên rõ nét. Khi có ánh sáng tác dụng lên màng lưới thì sẽ xuất hiện “luồng thần kinh” đưa thông tin về ảnh lên não.</li></ul><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_480_ccdf3fe2ec.PNG?2967498.8750000484" alt=""><h3 style="text-align:justify;">2. So sánh mắt và máy ảnh</h3>+ Về phương diện quang học, mắt giống như một máy ảnh, tạo ra ảnh thật, nhỏ hơn vật trên võng mạc.<ul><li>Thể thủy tinh đóng vai trò như vật kính trong máy ảnh</li><li style="text-align:justify;">Màng lưới có tác dụng như màn hứng ảnh, ảnh của vật mà ta nhìn hiện trên màng lưới.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">3. Sự điều tiết của mắt</h3>+ Khi nhìn rõ một vật thì ảnh của vật đó sẽ hiện rõ nét trên màng lưới. Cơ vòng đỡ thể thủy tinh đã phải co dãn một chút khiến thể thủy tinh phồng lên hoặc dẹt lại và làm thay đổi tiêu cự của thể thủy tinh, quá trình này được gọi là sự điều tiết của mắt. Sự điều tiết xảy ra hoàn toàn tự nhiên.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_481_c1804cf5c0.PNG?2967490.395000088" alt=""><h3>4. Điểm cực cận và điểm cực viễn</h3>+ Điểm cực viễn (kí hiệu là Cv): là điểm xa mắt nhất mà khi có vật ở đó, mắt không điều tiết có thể nhìn rõ vật.Khoảng cách từ mắt đến điểm cực viễn được gọi là khoảng cực viễn.+ Điểm cực cận (kí hiệu là Cc): là điểm gần mắt nhất mà khi có vật ở đó, mắt còn có thể nhìn rõ vật (khi điều tiết tối đa). Khoảng cách từ mắt đến điểm cực cận được gọi là khoảng cực cận.+ Mắt chỉ có thể nhìn rõ các vật trong khoảng từ điểm cực cận đến điểm cực viễn của mắt. Khoảng cách từ điểm cực cận đến điểm cực viễn gọi là giới hạn nhìn rõ của mắt.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/482_b2a4d81b33.PNG?2967506.1899999855" alt=""><h2 style="text-align:justify;">​II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>Cấu tạo và sự tạo ảnh của mắt+ Với những câu hỏi lí thuyết, các em cần nắm vững được cấu tạo và đặc điểm sự tạo ảnh của mắt để trả lời câu hỏi.+ Với những bài tập tính toán liên quan đến sự tạo ảnh, các bước làm của chúng ta tương tự như bài toán quang hình học (bản chất là bài toán tạo ảnh bởi thấu kính hội tụ). Chú ý rằng tiêu cự của thể thủy tinh có thể thay đổi, nhưng khoảng cách từ thể thủy tinh đến màng lưới (khoảng cách từ thấu kính đến ảnh) là không thay đổi.<h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 128 SGK Vật Lí 9):</h3>Nêu những điểm giống nhau về cấu tạo giữa con mắt và máy ảnh. Thủy tinh thể đóng vai trò như bộ phận nào trong máy ảnh? Phim trong máy ảnh đóng vai trò như bộ phận nào trong con mắt?Trả lời:Về phương diện quang học, mắt giống như một máy ảnh, tạo ra ảnh thật, nhỏ hơn vật trên võng mạc.<ul><li>Thể thủy tinh đóng vai trò như vật kính trong máy ảnh</li><li style="text-align:justify;">Màng lưới có tác dụng như màn hứng ảnh, ảnh của vật mà ta nhìn hiện trên màng lưới.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 129 SGK Vật Lí 9):</h3>Ta đã biết, khi vật nằm càng xa thấu kính hội tụ thì ảnh thật của vật nằm càng gần tiêu điểm của thấu kính. Vậy em hãy cho biết tiêu cự của thể thủy tinh khi mắt nhìn các vật ở xa và các vật ở gần dài, ngắn khác nhau như thế nào? Biết rằng khoảng cách từ thể thủy tinh của mắt đến màng lưới là không thay đổi và ảnh của vật luôn hiện rõ nét trên màng lưới (hình 48.2).<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/483_02a45c7816.PNG?2967502.1000000415" alt="">Trả lời:Quá trình tạo ảnh của thể thủy tinh được mô phỏng bằng hình vẽ sau:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/484_9685013701.PNG?2967505.0950000295" alt="">+ Hai tam giác ABO và A1B1O đồng dạng với nhau, ta có:\(\frac{{{A}_{1}}{{B}_{1}}}{AB}=\frac{O{{A}_{1}}}{OA}\Rightarrow {{A}_{1}}{{B}_{1}}=AB.\frac{O{{A}_{1}}}{OA}\)Vì AB và OA1 không đổi nên nếu OA lớn thì ảnh A1B1 nhỏ và ngược lại.+ Hai tam giác OIF1 và A1B1F1 đồng dạng với nhau nên ta có:\(\frac{{{A}_{1}}{{B}_{1}}}{OI}=\frac{{{A}_{1}}{{B}_{1}}}{AB}=\frac{{{F}_{1}}{{A}_{1}}}{O{{F}_{1}}}=\frac{O{{A}_{1}}-O{{F}_{1}}}{O{{F}_{1}}}=\frac{O{{A}_{1}}}{O{{F}_{1}}}-1\Rightarrow \frac{O{{A}_{1}}}{O{{F}_{1}}}=\frac{{{A}_{1}}{{B}_{1}}}{AB}+1\)Vì OA1 và AB không đổi, nên nếu A1B1 nhỏ thì OF1 lớn và ngược lại. Kết quả là OA càng lớn thì A1B1 càng nhỏ, OF1 càng lớn và ngược lại. Nghĩa là khi nhìn các vật ở càng xa thì tiêu cự của mắt càng lớn, khi nhìn các vật càng gần thì tiêu cự của mắt càng nhỏ.<h3 style="text-align:justify;">Câu C5 (trang 130 SGK Vật Lí 9):</h3>Một người đứng cách một cột điện 20 m. Cột điện cao 8 m. Nếu coi khoảng cách từ thể thủy tinh đến màng lưới của mắt người ấy là 2 cm thì ảnh của cột điện trên màng lưới sẽ cao bao nhiêu xentimet?Trả lời:Quá trình tạo ảnh của thể thủy tinh được mô phỏng bằng hình vẽ sau: (coi màn PQ như màng lưới trên võng mạc của mắt).Kí hiệu cột điện là AB, ảnh của cột điện trên màng lưới là A’B’, thể thủy tinh của mắt đặt tại O.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/485_ecf828d06f.PNG?2967503.875000053" alt="">Ta có: AO = 20 m = 2000 cm; A’O = 2 cm; AB = 8 m = 800 cm.Xét hai tam giác đồng dạng là: ΔA’B’O và ΔABO ta có:\(\frac{{A}'{B}'}{AB}=\frac{{A}'O}{AO}\Rightarrow {A}'{B}'=AB.\frac{{A}'O}{AO}=800.\frac{2}{2000}=0,8\,cm.\)Vậy chiều cao của cột điện trên màng lưới là 0,8 cm.<h3>Câu C6 (trang 130 SGK Vật Lí 9):</h3>Khi nhìn một vật ở điểm cực viễn thì tiêu cự của thể thủy tinh sẽ dài hay ngắn nhất? Khi nhìn một vật ở điểm cực cận thì tiêu cự của thể thủy tinh sẽ dài hay ngắn nhất ?Trả lời:Áp dụng kết quả thu được ở câu C2. Ta được:<ul><li>Khi nhìn một vật ở điểm cực viễn thì tiêu cự của thể thủy tinh dài nhất.</li><li>Khi nhìn một vật ở điểm cực cận thì tiêu cự của thể thủy tinh ngắn nhất.</li></ul>Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài mắt do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.

MẮT

Bài 48

Mắt

<h2 style="text-align:center;">BÀI 46. THỰC HÀNH: ĐO TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ</h2><h2 style="text-align:justify;">I. CHUẨN BỊ</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Dụng cụ</h3><ul><li style="text-align:justify;">Một thấu kính hội tụ có tiêu cự cần đo.</li><li style="text-align:justify;">Một vật sáng có hình dạng chữ L hoặc F...</li><li style="text-align:justify;">Một màn ảnh.</li><li style="text-align:justify;">Một giá quang học thẳng trên có các giá đỡ vật, thấu kính và màn ảnh. Vị trí vật, thấu kính và màn ảnh có thể xác định được một cách chính xác.</li><li style="text-align:justify;">Một thước thẳng chia độ đến milimet.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">2. Lí thuyết</h3>a) Dựa vào cách dựng ảnh của một vật qua thấu kính hội tụ, hãy chứng minh rằng: Nếu ta đặt một vật AB có độ cao là h vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ và cách thấu kính một khoảng bằng 2 lần tiêu cự (OA = 2f) thì ta sẽ thu được một ảnh ngược chiều, cao bằng vật (A’B’ = h’ = h = AB) và cũng nằm cách thấu kính khoảng 2f.Khi đó, khoảng cách giữa vật và ảnh sẽ là 4f. (hình 46.1)<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/460_bbae69d85b.png?18508.655000012368" alt="">b) Từ kết quả trên, ta suy ra cách đo f.+ Thoạt tiên đặt vật và màn ảnh khá gần thấu kính, cách thấu kính những khoảng bằng nhau d = d’.+ Xê dịch đồng thời vật và màn ảnh ra xa dần thấu kính, nhưng phải luôn luôn giữ sao cho d = d’, cho đến khi thu được một ảnh rõ nét, cao bằng vật. Lúc này ta sẽ có d = d’ = 2f và d + d’ = 4f.<h2 style="text-align:justify;">II. NỘI DUNG THỰC HÀNH</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Lắp ráp thí nghiệm</h3><ul><li style="text-align:justify;">Vật được chiếu sáng bằng một ngọn đèn.</li><li style="text-align:justify;">Thấu kính đặt đúng giữa giá quang học.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">2. Tiến hành thí nghiệm</h3><ul><li style="text-align:justify;">Đo chiều cao vật</li><li style="text-align:justify;">Dịch chuyển đồng thời vật và màn ảnh ra xa dần thấu kính cho đến khi thu được ảnh rõ nét.</li><li style="text-align:justify;">Khi đã thấy ảnh rõ nét, cần kiểm tra lại xem hai điều kiện d = d', h = h' có được thoả mãn hay không.</li><li style="text-align:justify;">Nếu hai điều kiện trên đã được thoả mãn thì đo khoảng cách từ vật đến màn ảnh và tính tiêu cự của thấu kính theo công thức: \(f=\frac{d+{d}'}{4}\)</li></ul><h2 style="text-align:justify;">III. MẪU BÁO CÁO (Tham khảo)</h2>THỰC HÀNH: ĐO TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤHọ và tên: …………………………………… Lớp: ………………………………..1. Trả lời câu hỏia) Dựng ảnh của một vật đặt cách thấu kính hội tụ một khoảng 2f.Trả lời:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/461_55c0db36e5.png?18513.21000000462" alt="">b) Dựa vào hình vẽ để chứng minh rằng trong trường hợp này thì ta thu được ảnh ngược chiều cao bằng vật và khoảng cách từ vật và từ ảnh đến thấu kính là bằng nhau (d’ = 2f).Trả lời:Ta có BI =AO = 2f = 2OF’, nên OF’ là đường trung bình của tam giác B’BI.Từ đó suy ra OB = OB’ và DABO = DA’B’OÞ A’B’ = AB và OA’ = OA = 2f hay d = d’= 2f.c) Ảnh này có kích thước như thế nào so với vật?Trả lời:Ảnh thật A’B’ có kích thước bằng vật: AB = A’B’ hay h = h’.d) Công thức tính tiêu cự thấu kính trong trường hợp này?Trả lời:Công thức tính tiêu cự thấu kính: \(f=\frac{d+{d}'}{4}\)e) Tóm tắt các bước tiến hành đo tiêu cự thấu kính hội tụ theo phương pháp này.Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Đo chiều cao của vật, đánh dấu chiều cao này trên màn ảnh.</li><li style="text-align:justify;">Dịch chuyển vật và màn ảnh ra xa thấu kính những khoảng bằng nhau cho đến khi thu được ảnh rõ nét</li><li style="text-align:justify;">Kiểm tra lại xem các điều kiện d = d’ và h = h’ có thỏa mãn hay không.</li><li style="text-align:justify;">Tính tiêu cự của thấu kính theo công thức: \(f=L=\frac{d+{d}'}{4}\)</li></ul>2. Kết quả đoBảng 1<figure class="table" style="width:648px;"><table style=";"><tbody><tr><td style="border:1px solid black;vertical-align:top;width:108px;">Kết quả đo</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;width:156px;" rowspan="2">Khoảng cách từ vật đến màn ảnh (mm)</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;width:120px;" rowspan="2">Chiều cao của vật (mm)</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;width:132px;" rowspan="2">Chiều cao của ảnh (mm)</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top:1px solid black;width:132px;" rowspan="2">Tiêu cự của thấu kính (mm)</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:108px;">Lần đo</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:108px;">1</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:156px;">122</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:120px;">10</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:132px;">10</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:132px;">61</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:108px;">2</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:156px;">120</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:120px;">10</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:132px;">10</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:132px;">60</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:108px;">3</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:156px;">118</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:120px;">10</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:132px;">10</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:132px;">59</td></tr><tr><td style="border-bottom:1px solid black;border-left:1px solid black;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:108px;">4</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:156px;">116</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:120px;">10</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:132px;">10</td><td style="border-bottom:1px solid black;border-left-style:none;border-right:1px solid black;border-top-style:none;vertical-align:top;width:132px;">58</td></tr></tbody></table></figure>Giá trị trung bình của tiêu cự thấu kính đo được là: \(f=\frac{61+60+59+58}{4}=59,5\,\text{mm}\text{.}\)&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài Thự hành đo tiêu cự của thấu kính hội tụ do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.

THỰC HÀNH: ĐO TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ

Bài 46

Thực hành: Đo tiêu cự của thấu kính hội tụ

<h2 style="text-align:center;">BÀI 47. SỰ TẠO ẢNH TRONG MÁY ẢNH</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Cấu tạo của máy ảnh</h3>+ Máy ảnh là một dụng cụ dùng để thu ảnh một vật mà ta muốn chụp trên một phim.+ Hai bộ phận chính của máy ảnh là vật kính và buồng tối.<ul><li style="text-align:justify;">Vật kính là một thấu kính hội tụ.</li><li style="text-align:justify;">Trong buồng tối có lắp phim (đóng vai trò là màn) để thu ảnh của vật trên đó.</li></ul>+ Trong các máy ảnh kĩ thuật số hiện nay, tấm cảm biến thay cho phim, lưu hình ảnh vào các thẻ nhớ trong máy.<h3 style="text-align:justify;">2. Ảnh của một vật trên phim</h3>+ Ảnh của vật trên phim luôn là ảnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/470_d6a72d1cbe.PNG?2576529.365000082" alt="">+ Lưu ý: Để thu ảnh rõ nét trên phim cần điều chỉnh khoảng cách từ vật kính đến phim.<h2 style="text-align:justify;">​II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>Sự tạo ảnh bởi máy ảnh+ Ảnh của vật tạo bởi máy ảnh là ảnh thật, như vậy các bước vẽ ảnh giống nhau các bước vẽ ảnh thật tạo bởi thấu kính hội tụ.+ Xác định vị trí vật, ảnh; kích thước vật, ảnh tạo bởi máy ảnh giống với các bước làm trong thấu kính hội tụ, trong đó vật kính của máy ảnh chính là thấu kính hội tụ và màn ảnh là vị trí ảnh.<h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3>Câu C1 (trang 126 SGK Vật Lí 9):</h3>Ảnh của vật trên tấm kính mờ (đóng vai trò của phim) là ảnh thật hay ảnh ảo? Cùng chiều hay ngược chiều với vật? To hay nhỏ hơn vật?Trả lời:Ảnh của vật trên tấm kính là ảnh thật, ngược chiều với vật và nhỏ hơn vật.<h3>Câu C2 (trang 126 SGK Vật Lí 9):</h3>Hiện tượng nào em quan sát được chứng tỏ vật kính của máy ảnh là thấu kính hội tụ?Trả lời:Hiện tượng thu được ảnh trên phim của vật thật chứng tỏ vật kính của máy ảnh là thấu kính hội tụ.<h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 127 SGK Vật Lí 9):</h3>Vẽ ảnh của một vật có dạng một đoạn thẳng, đặt vuông góc với trục chính của vật kính (hình 47.4). Trong hình này: AB là vật, O là quang tâm của vật kính, PQ là vị trí đặt phim, khoảng cách từ vật đến vật kính là 2 m, từ phim đến vật kính là 5 cm. Hình vẽ không cần đúng tỉ lệ.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/471_7bce7cfeed.PNG?2576533.055000007" alt="">Trả lời:Ta có thể vẽ ảnh của vật AB như sau:– Vẽ tia sáng từ B qua quang tâm O truyền thẳng tới cắt phim PQ tại ảnh B’ của B.– Từ B kẻ tia BI song song với trục chính cho tia ló IB’. Tia ló này cắt trục chính tại tiêu điểm F’.– Hạ B’ vuông góc với trục chính thì A’B’ là ảnh của AB tạo bởi vật kính.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/472_1b2191f481.PNG?2576534.105000086" alt=""><h3>Câu C4 (trang 127 SGK Vật Lí 9):</h3>Dựa vào hình vẽ trong C3 hãy tính tỉ số giữa chiều cao của ảnh với chiều cao của vật và để khẳng định những nhận xét của em trong Cl.Trả lời:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/473_03a563727c.PNG?2576530.9100000886" alt="">Ta có: AO = 2 m; A’O = 5 cmXét hai tam giác đồng dạng là: ΔA’B’O và ΔABO ta có:\(\frac{{A}'{B}'}{AB}=\frac{{A}'O}{AO}=\frac{5}{200}=\frac{1}{40}\cdot\)Vậy ảnh trên phim nhỏ hơn vật 40 lần.<h3 style="text-align:justify;">Câu C6 (trang 127 SGK Vật Lí 9):</h3>Một người cao l,6 m được chụp ảnh và đứng cách vật kính của máy ảnh là 3 m. Phim cách vật kính 6 cm. Hỏi người ấy trên phim cao bao nhiêu xentimet?Trả lời:Kí hiệu người là AB, ảnh của người trên phim là A’B’, vật kính máy ảnh đặt tại O.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/474_4c5934e2d5.PNG?2576532.0000000065" alt="">Ta có: AO = 3 m = 300 cm; A’O = 6 cm; AB = 1,6 m = 160 cm.Xét hai tam giác đồng dạng là: ΔA’B’O và ΔABO ta có:\(\frac{{A}'{B}'}{AB}=\frac{{A}'O}{AO}\Rightarrow {A}'{B}'=AB.\frac{{A}'O}{AO}=160.\frac{6}{300}=3,2\,cm.\)Vậy chiều cao của người trên phim ảnh là 3,2 cm.&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài thực hành đo tiêu cự của thấu kính hội tụ do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.

SỰ TẠO ẢNH TRONG MÁY ẢNH

Bài 47

Sự tạo ảnh trong máy ảnh

<h2 style="text-align:center;">BÀI 53. SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Phân tích một chùm ánh sáng trắng bằng lăng kính</h3>+ Lăng kính là một khối thủy tinh trong suốt có ba mặt bên hình chữ nhật, hai mặt đáy hình tam giác thường được mài mờ, ba đường gờ của nó song song với nhau gọi là ba cạnh của lăng kính.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/530_b87a126846.PNG?4914539.519999991" alt="">+ Chiếu một chùm sáng trắng hẹp đi qua một lăng kính ta sẽ thu được nhiều chùm sáng màu khác nhau nằm sát cạnh nhau, tạo thành một dải màu như cầu vồng. Màu của dải này biến thiên liên tục từ đỏ đến tím.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/531_47d5bf26f7.PNG?4914538.419999997" alt="">+ Lăng kính có tác dụng tách riêng chùm sáng màu có sẵn trong chùm sáng trắng cho mỗi chùm đi theo một phương khác nhau.<h3 style="text-align:justify;">2. Phân tích một chùm sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD</h3>+ Khi cho một chùm ánh sáng trắng phản xạ trên mặt ghi của một đĩa CD, chùm ánh sáng phản xạ cũng được phân tích thành rất nhiều màu sắc khác nhau.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/532_65f4e45aa8.PNG?4914530.795000028" alt=""><h3 style="text-align:justify;">3. Kết luận</h3><ul><li style="text-align:justify;">Có thể phân tích một chùm sáng trắng thành những chùm sáng màu khác nhau bằng cách cho chùm sáng trắng đi qua một lăng kính hoặc phản xạ trên mặt ghi của một đĩa CD.</li><li style="text-align:justify;">Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau.</li></ul><h2 style="text-align:justify;">​II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>Phần này chủ yếu là những câu hỏi lí thuyết, các em cần nắm vững và vận dụng linh hoạt các kiến thức ở phần I để giải thích đúng hiện tượng của câu hỏi. Lưu ý một số nội dung sau:<ul><li style="text-align:justify;">Có nhiều cách để phân tích một chùm sáng trắng thành những chùm sáng màu khác nhau (hai cách thường gặp là dùng lăng kính hoặc đĩa CD)</li><li style="text-align:justify;">Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau. Trong dải màu mà ta thấy được khi chiếu chùm sáng trắng qua một lăng kính được phân định ra 7 màu chính là: đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chàm, tím.</li><li style="text-align:justify;">Trong thực tế, một số hiện tượng như cầu vồng sau mưa hoặc các dải màu sặc sỡ của bong bóng xà phòng cũng được giải thích bằng hiện tượng phân tích ánh sáng trắng thành ánh sáng màu.</li><li style="text-align:justify;">Không những có thể phân tích chùm sáng trắng mà còn có thể phân tích chùm sáng do bất kì nguồn nào phát ra. Trong trường hợp này, ta không thấy được các chùm sáng có đủ màu từ đỏ đến tím</li></ul><h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 139 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy mô tả màu sắc của dải nhiều màu nói ở trong thí nghiệm 1.Trả lời:Dải màu có nhiều màu nằm sát cạnh nhau. Ở bờ bên này là màu đỏ, rồi đến da cam, vàng, lục lam, chàm. Ở bờ bên kia là tím.<h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 139 SGK Vật Lí 9):</h3>Mô tả hình ảnh quan sát được trong hai trường hợp a và b trong thí nghiệm 2.Trả lời:– Khi chắn khe K bằng tấm lọc màu đỏ thì ta thấy có vạch màu đỏ, bằng tấm lọc màu xanh thì có vạch xanh, hai tấm vạch này không nằm cùng 1 chỗ– Khi chắn khe K bằng tấm lọc nửa trên màu đỏ, nửa dưới màu xanh thì ta thấy đồng thời cả hai vạch đỏ và xanh nằm lệch nhau. Nếu có một phần của các ánh sáng này chồng lên nhau sau tấm lọc thì ở đó ta thấy ánh sáng màu vàng là kết quả chồng nhau của 2 màu xanh và đỏ.<h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 140 SGK Vật Lí 9):</h3>Em hãy dựa vào các kết quả quan sát được ở trên để nhận định sự đúng, sai của các ý kiến sau:– Lăng kính đã nhuộm các màu khác nhau cho chùm sáng trắng.– Trong chùm sáng trắng có chứa sẵn các ánh sáng màu. Lăng kính chỉ có tác dụng tách các chùm sáng màu đó ra, cho mỗi chùm đi theo một phương vào mắt.Trả lời:– Bản thân lăng kính là một khối chất trong suốt không màu, nên nó không thể đóng vai trò như tấm lọc màu được.– Nếu lăng kính có tác dụng nhuộm màu cho chùm tia sáng thì tại sao chỗ này chỉ nhuộm màu xanh, chỗ kia chỉ nhuộm màu đỏ? Trong khi đó các vùng mà các tia sáng đi qua trong lăng kính có tính chất hoàn toàn như nhau. Như vậy chỉ có ý kiến thứ hai đúng.<h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 140 SGK Vật Lí 9):</h3>Tại sao có thể nói thí nghiệm 1 là thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng?Trả lời:Trước lăng kính ta chỉ có một dải sáng trắng. Sau lăng kính ta thu được nhiều dải sáng màu. Như vậy, lăng kính đã phân tích từ dải sáng trắng nói trên ra nhiều dải sáng màu, nên ta nói thí nghiệm 1 SGK là thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng.<h3 style="text-align:justify;">Câu C5 (trang 140 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy mô tả hiện tượng quan sát được trong thí nghiệm 3.Trả lời:Khi chiếu ánh sáng trắng vào mặt ghi của một đĩa CD và quan sát ánh sáng phản xạ, ta thấy chùm phản xạ có màu cầu vồng thành dải màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím, nhìn theo phương này có ánh sáng màu này, theo phương khác có ánh sáng màu khác.<h3 style="text-align:justify;">Câu C6 (trang 140 SGK Vật Lí 9):</h3>– Ánh sáng chiếu đến đĩa CD là ánh sáng màu gì?– Ánh sáng từ đĩa CD đến mắt ta có những màu nào?– Tại sao có thể nói thí nghiệm 3 cũng là thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng?Trả lời:– Ánh sáng chiếu đến đĩa CD là ánh sáng trắng.– Ánh sáng từ đĩa CD đến mắt ta có những dải màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím. Tùy theo phương nhìn, ta có thể thấy ánh sáng từ đĩa CD đến mắt ta có màu này hay màu kia.– Trước khi đến đĩa CD, chùm sáng là chùm sáng trắng. Sau khi phản xạ trên đĩa CD, ta thu được nhiều chùm sáng màu khác nhau truyền theo các phương khác nhau. Vậy, thí nghiệm với đĩa CD cũng là thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng.<h3 style="text-align:justify;">Câu C7 (trang 141 SGK Vật Lí 9):</h3>Có thể coi cách dùng các tấm lọc màu như một cách phân tích ánh sáng trắng thành ánh sáng màu được không?Trả lời:Tuy rằng khi chiếu chùm ánh sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ ta được ánh sáng đỏ. Nếu thay tấm lọc màu đỏ bằng tấm lọc màu xanh thì ta lại có được ánh sáng xanh. Cứ như thế cho các tấm lọc màu khác, ta sẽ biết được trong chùm sáng trắng có những ánh sáng nào.Nhưng nó không thể phân tích hết toàn bộ màu sắc có trong nguồn sáng trắng. Đồng thời tấm lọc màu đã hấp thụ tất cả các màu khác của chùm ánh sáng trắng khi đi qua nó và chỉ cho thành phần màu trong chùm ánh sáng trắng trùng với màu của tấm lọc sắc nên ta không thể coi cách dùng các tấm lọc màu như một cách phân tích ánh sáng trắng thành ánh sáng màu được.<h3 style="text-align:justify;">Câu C8 (trang 141 SGK Vật Lí 9):</h3>Đặt một gương phẳng nằm chếch một góc khoảng 30° vào khay nước. Đặt trước trán một mảnh giấy nhỏ trên có vạch một vạch đen nằm ngang. Bố trí sao cho vạch đen nằm song song với đường giao nhau của mặt gương và mặt nước (hình 53.3). Hãy nhìn ảnh của vật đen qua phần gương ở trong nước. Mô tả và giải thích hiện tượng quan sát được.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/533_fcde1ffd6d.PNG?4914537.20999998" alt="">Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Phần nước nằm giữa mặt gương và mặt nước tạo thành một lăng kính bằng nước.</li><li style="text-align:justify;">Xét một dải sáng trắng hẹp phát ra từ mép của vạch đen trên trán, chiếu đến mặt nước. Dải sáng này là khúc xạ vào nước, phản xạ trên gương, trở lại mặt nước, lại khúc xạ ra ngoài không khí và đi vào mắt người quan sát. Dải sáng này coi như đi qua lăng kính nước nói trên, nên nó bị phân tích ra thành nhiều dải sáng màu sắc như cầu vồng. Do đó khi nhìn vào phần gương ở trong nước ta sẽ không thấy vạch đen mà thấy một dải nhiều màu.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C9 (trang 141 SGK Vật Lí 9):</h3>Nêu một vài hiện tượng thực tế về sự phân tích ánh sáng trắng.Trả lời:+ Cầu vồng xuất hiện chính là một hiện tượng thực tế về sự phân tích ánh sáng trắng.+ Màu sắc sặc sỡ trên các bong bóng xà phòng cũng là một hiện tượng về sự phân tích ánh sáng trắng.+ Tại chân các thác nước, khi có ánh sáng mặt trời chiều vào ta thấy có dải màu cầu vồng do sự phân tích ánh sáng trắng của các đám hạt nước nhỏ được tạo thành do sự chạm của nước chảy xuống với các chỏm đá.&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài sự phân tích ánh sáng trắng do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ&nbsp;

SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG

Bài 53

Sự phân tích ánh sáng trắng

<h2 style="text-align:center;">BÀI 42. THẤU KÍNH HỘI TỤ</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Đặc điểm của thấu kính hội tụ</h3>+ Thấu kính hội tụ được làm bằng vật liệu trong suốt, được giới hạn bởi hai mặt cầu (một trong hai mặt có thể là mặt phẳng). Phần rìa ngoài mỏng hơn phần chính giữa.+ Hình dạng và kí hiệu thấu kính hội tụ được biểu diễn như hình vẽ:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/420_1e983f4dba.PNG?26224.525000085123" alt="">+ Tính chất truyền sáng: Chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính.<h3 style="text-align:justify;">2. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính.</h3>+ Trục chính: là đường thẳng trùng với phương của tia sáng tới vuông góc với mặt thấu kính có tia ló truyền thẳng không đổi hướng.+ Quang tâm: là giao điểm O giữa trục chính và thấu kính, mọi tia sáng đi qua O đều truyền thẳng.+ Tiêu điểm: mỗi thấu kính có 2 tiêu điểm F và F’ đối xứng nhau qua thấu kính.+ Tiêu cự: là khoảng cách từ tiêu điểm tới quang tâm OF = OF’ = f.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/421_57f72854f6.PNG?26220.61499999836" alt=""><h3 style="text-align:justify;">3. Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ</h3>+ Tia tới đi qua quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới.+ Tia tới song song với trục chính cho tia ló đi qua tiêu điểm.+ Tia sáng đi qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/422_7bb60a5324.PNG?26223.265000036918" alt=""><h2 style="text-align:justify;">​II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2><h3>Dạng 1: Nhận dạng thấu kính hội tụ</h3><ul><li style="text-align:justify;">Căn cứ vào hình dạng thấu kính: Đối với thấu kính nằm trong không khí, thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần giữa, thường gồm 2 mặt lồi, 1 mặt phẳng và 1 mặt lồi.</li><li style="text-align:justify;">Căn cứ vào tính chất truyền sáng: Chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính.</li></ul><h3>Dạng 2: Vẽ tiếp đường đi của tia sáng qua thấu kính hội tụ</h3>+ Để vẽ tiếp đường đi của tia sáng, ta cần xác định xem tia sáng đó là tia sáng nào trong những tia đặc biệt sau<ul><li style="text-align:justify;">Tia tới đi qua quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới.</li><li style="text-align:justify;">Tia tới song song với trục chính cho tia ló đi qua tiêu điểm.</li><li style="text-align:justify;">Tia sáng qua qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính.</li></ul><h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3>Câu C1 (trang 113 SGK Vật Lí 9):</h3>Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính có đặc điểm gì mà người ta gọi nó thấu kính hội tụ?Trả lời:Khi chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính hội tụ hơn so với chùm tia tới thì người ta gọi đó là thấu kính hội tụ.<h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 113 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy chỉ ra tia tới, tia ló trong thí nghiệm ở hình 42.2.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_423_0186ea2677.PNG?26209.759999997914" alt="">Trả lời:Tia tới và tia ló được chỉ ra như trên hình vẽ&nbsp;<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_424_c701885bbd.PNG?26211.125000030734" alt=""><h3>Câu C3 (trang 114 SGK Vật Lí 9):</h3>Tìm hiểu, so sánh độ dày phần rìa so với phần giữa của thấu kính hội tụ dùng trong thí nghiệm.Trả lời:Phần rìa mỏng hơn phần giữa trong thấu kính hội tụ.<h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 114 SGK Vật Lí 9):</h3>Quan sát lại thí nghiệm ở hình 42.2 và cho biết, trong ba tia sáng tới thấu kính, tia nào qua thấu kính truyền thẳng không bị đổi hướng? Tìm cách kiểm tra điều này.Trả lời:Trong ba tia sáng tới thấu kính, tia ở giữa truyền thẳng, không bị đổi hướng. Dùng thước thẳng kiểm tra đường truyền của tia sáng đó.<h3 style="text-align:justify;">Câu C5 (trang 114 SGK Vật Lí 9):</h3>Quan sát lại thí nghiệm ở hình 42.2 và cho biết điểm hội tụ F của chùm tia ló nằm trên đường thẳng chứa tia nào? Hãy biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trong thí nghiệm này trên hình 42.4.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/425_d1116ef638.PNG?26212.275000056252" alt="">Trả lời:Điểm hội tụ F của chùm tia sáng tới song song với trục chính của thấu kính, nằm trên đường chứa tia giữa.Biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trên hình 42.4 như sau:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/426_913b189b69.PNG?26218.660000013188" alt=""><h3>Câu C6 (trang 114 SGK Vật Lí 9):</h3>Vẫn thí nghiệm trong câu 5, nếu chiếu chùm tia tới vào mặt bên kia của thấu kính thì chùm tia ló có đặc điểm gì?Trả lời:Vẫn thí nghiệm trong câu 5, nếu chiếu chùm tia tới vào mặt bên kia của thấu kính thì chùm tia ló vẫn hội tụ tại một điểm trên trục chính (điểm F).<h3>Bài C7 (trang 115 SGK Vật Lí 9):</h3>Trên hình 42.6 SGK có vẽ thấu kính hội tụ, quang tâm O, trục chính Δ, hai tiêu điểm F và F’, các tia tới 1, 2, 3. Hãy vẽ tia ló của các tia này.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/427_9b4f003310.PNG?26213.380000088364" alt="">Trả lời:Đường truyền của ba tia sáng được thể hiện trên hình bên dưới<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/428_0ccfb7812a.PNG?26217.51500002574" alt="">+ Tia tới (1) là tia đi song song với trục chính nên cho tia ló đi qua tiêu điểm F’+ Tia tới (2) là tia đi quang tâm O nên cho tia ló đi thẳng+ Tia tới (3) là tia đi qua tiêu điểm nên cho tia ló đi song song với trục chính.<h3>Bài C8 (trang 115 SGK Vật Lí 9):</h3>Trả lời câu hỏi bạn Kiên nêu ra ở phần mở bài.<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="vertical-align:top;width:456px;">Bạn Kiên: Cậu dùng loại kính gì hứng ánh sáng mặt trời mà lại đốt cháy được miếng giấy trên sân như vậy?Bạn Long: Anh tớ bảo đó là thấu kính hội tụ.Bạn Kiên: Thấu kính hội tụ là gì nhỉ?</td><td style="vertical-align:top;width:186px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/429_564e0cb1c3.PNG?26214.490000042133" alt=""></td></tr></tbody></table></figure>Trả lời:Thấu kính hội tụ là thấu kính có phần rìa mỏng hơn phần giữa. Nếu chiếu một chùm tia sáng tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ thì chùm tia ló sẽ hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính.&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài thấu kính hội tụ do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.

THẤU KÍNH HỘI TỤ

Bài 42

Thấu kính hội tụ

<h2 style="text-align:center;">BÀI 50. KÍNH LÚP</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Kính lúp là gì?</h3>+ Kính lúp là một thấu kính hội tụ có tiêu cự ngắn dùng để quan sát các vật nhỏ.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_500_a757da4a99.PNG?3987756.980000064" alt="">+ Mỗi kính lúp có độ bội giác (kí hiệu G) được ghi trên vành kính bằng các con số như 2x, 3x, 5x...<ul><li>Dùng kính lúp có số bội giác càng lớn để quan sát một vật thì sẽ thấy ảnh càng lớn.</li><li>Số bội giác thường được ghi ngay trên vành kính.</li><li>Giữa số bội giác và tiêu cự f (đo bằng đơn vị xentimet) của một kính lúp có hệ thức: \(G=\frac{25}{f}\)</li></ul>Þ Số bội giác của kính lúp cho biết, ảnh mà mắt thu được khi dùng kính lớn gấp bao nhiêu lần so với ảnh mà mắt thu được khi quan sát trực tiếp vật mà không dùng kính.<figure class="table"><table style=";"><tbody><tr><td style="width:348px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/501_395767b4ec.PNG?3987760.4800000554" alt=""></td><td style="vertical-align:top;width:294px;"><img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/502_d415d3531a.PNG?3987759.4250000548" alt=""></td></tr><tr><td style="vertical-align:top;width:348px;">Khi không dùng kính lúp</td><td style="vertical-align:top;width:294px;">Khi dùng kính lúp</td></tr></tbody></table></figure><h3 style="text-align:justify;">2. Cách quan sát một vật nhỏ qua kính lúp</h3>+ Khi quan sát một vật nhỏ qua kính lúp, ta phải đặt vật trong khoảng tiêu cự của kính sao cho thu được một ảnh ảo lớn hơn vật. Mắt nhìn thấy ảnh ảo đó.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/503_402d2f83fe.PNG?3987758.3200000226" alt=""><h2 style="text-align:justify;">​II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>Bài tập kính lúp+ Kính lúp là thấu kính hội tụ, muốn quan sát được vật qua thấu kính thì vật phải đặt trong khoảng tiêu cự của thấu kính, khi đó ảnh thu được là ảnh ảo lớn hơn vật+ Tiêu cự của kính dựa vào độ bội giác G ghi trên kính lúo: 2,5x, 5x, 10x, …Với \(G=\frac{25}{f}\) trong đó f tính theo đơn vị xentimet.Để làm những bài tập tính toán về sự tạo ảnh qua kính lúp, các em cần vẽ hình và tính toán như với bài toán quang hình học của thấu kính hội tụ (trường hợp cho ảnh ảo, cùng chiều, lớn hơn vật).<h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 133 SGK Vật Lí 9):</h3>Kính lúp có số bội giác càng lớn thì có tiêu cự càng dài hay ngắn?Trả lời:Số bội giác của kính lúp được tính bởi công thức: \(G=\frac{25}{f}\)Þ Kính lúp có số bội giác càng lớn thì tiêu cự càng ngắn.<h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 133 SGK Vật Lí 9):</h3>Số bội giác nhỏ nhất của kính lúp là l,5x. Vậy tiêu cự dài nhất của kính lúp sẽ là bao nhiêu?Trả lời:Tiêu cự dài nhất của kính lúp là: \({{f}_{\text{max}}}=\frac{25}{{{G}_{\min }}}=\frac{25}{1,5}\approx 16,7\,cm.\)<h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 134 SGK Vật Lí 9):</h3>Qua kính sẽ có ảnh thật hay ảnh ảo? To hay nhỏ hơn vật?Trả lời:Qua kính lúp sẽ có ảnh ảo, to hơn vật.<h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 134 SGK Vật Lí 9):</h3>Muốn có ảnh như ở C3, ta phải đặt vật trong khoảng cách nào trước kính?Trả lời:Muốn có ảnh như ở câu C3 thì phải đặt vật trong khoảng tiêu cự của kính lúp (cách kính lúp một khoảng nhỏ hơn hay bằng tiêu cự).<h3 style="text-align:justify;">Câu C5 (trang 134 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy kể một số trường hợp trong thực tế đời sống và sản xuất phải sử dụng đến kính lúp.Trả lời:Những trường sử dụng kính lúp là:<ul><li style="text-align:justify;">Đọc những chữ viết nhỏ.</li><li style="text-align:justify;">Quan sát những chi tiết nhỏ của một số con vật hay thực vật (như các bộ phận của con kiến, con muỗi, con ong, các vân trên lá cây…).</li><li style="text-align:justify;">Quan sát những chi tiết nhỏ của một đồ vật (ví dụ như các chi tiết trong đồng hồ, trong mạch điện tử của máy thu thanh…).</li></ul>Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài kính lúp do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.

KÍNH LÚP

Bài 50

Kính lúp

<h2 style="text-align:center;">BÀI 61. SẢN XUẤT ĐIỆN NĂNG – NHIỆT ĐIỆN VÀ THUỶ ĐIỆN</h2><h2 style="text-align:justify;">I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM</h2><h3 style="text-align:justify;">1. Vai trò của điện năng trong đời sống và sản xuất</h3>+ Điện năng có vai trò rất quan trọng trong sản xuất và đời sống<ul><li style="text-align:justify;">Điện năng là nguồn động lực, nguồn năng lượng cho các máy móc và thiết bị.</li><li style="text-align:justify;">Điện năng là nhu cầu không thể thiếu trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày: thắp sáng đèn điện, chạy máy bơm nước, quạt điện, máy giặt, tủ lạnh …, nghe radio, xem ti vi, vào mạng internet…</li></ul>+ Điện năng dễ chuyển hóa thành các dạng năng lượng khác.<ul><li style="text-align:justify;">Điện năng chuyển hóa thành cơ năng</li><li style="text-align:justify;">Điện năng chuyển hóa thành nhiệt năng</li><li style="text-align:justify;">Điện năng chuyển hóa thành quang năng</li><li style="text-align:justify;">Điện năng biến đổi thành hóa năng</li></ul>+ Điện năng dễ dàng truyền tải đi xa (không cần xe vận chuyển, nhà kho, thùng chứa..., không gây ô nhiễm môi trường). Điện năng truyền tải bằng dây dẫn.<h3 style="text-align:justify;">2. Nhiệt điện</h3>+ Hình ảnh một số nhà máy nhiệt điện:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/small_610_974e04a6e1.PNG?455565.53499994334" alt="">+ Sơ đồ các bộ phận chính của một nhà máy nhiệt điện:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/611_197e02f64b.PNG?455573.1449999148" alt=""><ul><li style="text-align:justify;">Lò đốt than: Hóa năng chuyển hóa thành nhiệt năng.</li><li style="text-align:justify;">Nồi hơi: Nhiệt năng chuyển hóa thành cơ năng của hơi.</li><li style="text-align:justify;">Tuabin: Cơ năng của hơi chuyển hóa thành động năng của tuabin.</li><li style="text-align:justify;">Máy phát điện: Cơ năng chuyển hóa thành điện năng.</li></ul>+ Trong nhà máy nhiệt điện, nhiệt năng biến thành cơ năng, rồi thành điện năng<h3 style="text-align:justify;">3. Thủy điện</h3>+ Hình ảnh một số nhà máy thủy điện:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/612_ac9f93084e.PNG?455571.86499994714" alt="">+ Sơ đồ các bộ phận chính của nhà máy thủy điện:<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/613_15c4586ebc.PNG?455568.90999991447" alt=""><ul><li>Ống dẫn nước: Thế năng của nước chuyển hóa thành động năng của nước.</li><li>Tuabin: Động năng của nước chuyển hóa thành động năng của tuabin.</li><li>Máy phát điện: Động năng chuyển hóa thành điện năng.</li></ul>+ Trong nhà máy thủy điện, thế năng của nước trong hồ chứa được chuyển hóa thành động năng, rồi thành điện năng.<h2 style="text-align:justify;">​II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP</h2>+ Đối với những câu hỏi lí thuyết, các em cần nắm vững và vận dụng linh hoạt các kiến thức ở phần I để giải thích đúng hiện tượng.+ Với dạng bài tập tính công của một vật rơi từ độ cao h, ta vận dụng công thứcA = P.h = 10m.hTrong đó: A là công của trọng lực (J)P là trọng lượng của vật (N)h là độ cao của vật so với điểm mà vật rơi xuống (m)m là khối lượng của vật (kg).<h2>III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA</h2><h3 style="text-align:justify;">Câu C1 (trang 160 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy nhớ lại xem điện có thể được sử dụng vào những việc gì trong đời sống và sản xuấtTrả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Trong đời sống: Điện năng cung cấp năng lượng để chạy quạt điện thắp đèn điện, đun bếp điện, chạy tủ lạnh, chạy máy điều hòa nhiệt độ, tivi…</li><li style="text-align:justify;">Trong sản suất: Vận hành máy móc, thiết bị công nghiệp, thiết bị điện, luyện kim, tinh chế hóa chất, cung cấp năng lượng cho các linh kiện điện tử, thắp sáng…</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C2 (trang 160 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy nêu những dụng cụ hay thiết bị trong đó điện năng đã được chuyển hóa thành cơ năng, nhiệt năng, quang năng, hóa năng.Trả lời:<ul><li>Quạt máy: Điện năng chuyển hóa thành cơ năng</li><li>Bếp điện: Điện năng chuyển hóa thành nhiệt năng.</li><li>Đèn ống: Điện năng chuyển hóa thành quang năng.</li><li>Bình điện phân, bình nạp ắc quy: Điện năng chuyển hóa thành hóa năng.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C3 (trang 160 SGK Vật Lí 9):</h3>Việc truyền tải điện năng từ nhà máy điện đến nơi tiêu dùng được thực hiện như thế nào? Việc truyền tải đó có gì thuận lợi hơn việc vận chuyển than đá, dầu lửa, khí đốt?Trả lời:<ul><li style="text-align:justify;">Việc truyền tải điện năng từ nhà máy điện đến nơi tiêu dùng được thực hiện bằng hệ thống đường dây điện và giảm hao phí trên đường dây bằng cách đặt máy tăng thế ở đầu nhà máy điện và máy hạ thế ở nơi tiêu thụ.</li><li style="text-align:justify;">Việc truyền tải đó thuận lợi hơn việc vận chuyển than đá, dầu lửa, khí đốt: Truyền tải nhanh chóng, hiệu quả, có thể đưa đến tận nơi sử dụng ở trong nhà, trong xưởng, không cần xe vận chuyển hay hay nhà kho, thùng chứa.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C4 (trang 160 SGK Vật Lí 9):</h3>Trên hình 61.1 vẽ sơ đồ các bộ phận chính của một nhà máy nhiệt điện. Hãy cho biết năng lượng đã được chuyển hóa từ dạng nào sang dạng nào từ lò đốt than qua nồi hơi, trong tuabin và trong máy phát điện.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/614_41ffa2a5bd.PNG?455564.22499998007" alt="">Trả lời:<ul><li>Lò đốt than: Hóa năng chuyển hóa thành nhiệt năng.</li><li>Nồi hơi: Nhiệt năng chuyển hóa thành cơ năng của hơi.</li><li>Tuabin: Cơ năng của hơi chuyển thành động năng của tuabin.</li><li>Máy phát điện: Cơ năng chuyển hóa thành điện năng.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C5 (trang 161 SGK Vật Lí 9):</h3>Trên hình 61.2 vẽ các bộ phận chính của một nhà máy thủy điện. Hãy cho biết năng lượng của nước trong hồ chứa đã biến đổi từ dạng nào sang dạng nào qua các bộ phận: ống dẫn nước, tuabin, máy phát điện.<img src="https://media.ican.vn/hocmai/cms/615_e00e387914.PNG?455562.7899999963" alt="">Trả lời:<ul><li>Ống dẫn nước: Thế năng của nước chuyển hóa thành động năng của nước.</li><li>Tuabin: Động năng của nước chuyển hóa thành động năng của tuabin.</li><li>Máy phát điện: Động năng chuyển hóa thành điện năng.</li></ul><h3 style="text-align:justify;">Câu C6 (trang 161 SGK Vật Lí 9):</h3>Hãy giải thích vì sao về mùa khô ít mưa, công suất của nhà máy thủy điện lại giảm đi.Trả lời:Khi ít mưa, mực nước trong hồ chứa giảm, thế năng của nước giảm, do đó trong các bộ phận của nhà máy năng lượng đều giảm, dẫn tới điện năng giảm.<h3 style="text-align:justify;">Câu C7 (trang 161 SGK Vật Lí 9):</h3>Thế năng của một vật có trọng lượng P được nâng lên độ cao h bằng công mà vật đó sinh ra khi rơi xuống đến đất: A = Ph. Một lớp nước dày 1 m trên mặt một hồ chứa nước có diện tích l km2 và độ cao 200 m so với cửa tuabin của nhà máy thủy điện có thể cung cấp một năng lượng điện là bao nhiêu?Trả lời:Công mà lớp nước rộng 1 km2, dày 1 m, có độ cao 200 m có thể sinh ra khi chảy vào tuabin là:A = P.h = 10.m.h = 10.V.D.h = 10.S.d.D.h(V là thể tích, D là khối lượng riêng của nước, d là bề dày lớp nước).Thay số: S = 1 km2 = 106 m2; d = 1 m; h = 200 m; nước có D = 1000 kg/m3Ta có: A = 10.106.1.1000.200 = 2.1012 J.Công đó bằng thế năng của lớp nước, khi vào tuabin sẽ được chuyển hóa thành điện năng.&nbsp;Trên đây là gợi ý giải bài tập Vật Lý 9 bài Sản xuất điện năng do giáo viên Ican trực tiếp biên soạn theo chương trình mới nhất. Chúc các bạn học tập vui vẻ.&nbsp;

SẢN XUẤT ĐIỆN NĂNG – NHIỆT ĐIỆN VÀ THUỶ ĐIỆN

Bài 61

Sản xuất điện năng - nhiệt năng và thủy điện

Unit 9: English in the world - Communication

Lesson 4: COMMUNCATION

Task 1: Make notes about yourself. (Hoàn thành đoạn ghi chú về bản thân bạn.)

Task 3: Work in groups. Tell your group the things that you and your partner have in common (Làm việc theo nhóm. Nói với nhóm của bạn về những điều mà bạn với bạn của bạn có điểm chung)